اهدای خون ؛‌اهدای زندگی‌

بارزترین مثال برای موقعیت‌هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می‌شود عبارت است از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگونی نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی‌ها و اعمال جراحی. همچنین خانم‌های باردار در حین زایمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارسی که به زردی دچار می‌شوند، از جمله دیگر نیازمندان به خون می‌باشند. از طرفی بیماران سرطانی که تحت شیمی‌درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف‌کنندگان خون و فرآورده‌های آن هستند و بسیاری از دیگر بیماران نیز ناگزیرند برای بهره‌مندی از یک زندگی نسبتاً طبیعی برای تمامی ‌عمر به شکل منظم خون یا فرآورده‌های خونی دریافت نمایند، مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی.

جالب است بدانید که با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه علم پزشکی هنوز هیچ‌گونه جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده است و فقط خونی که توسط انسان‌های نیکوکار اهدا می‌شود، می‌تواند جان انسان‌های دیگر را از مرگ نجات بخشد.

چرا اهدای خون‌

از لحاظ پزشکی اهدای خون برای همه کسانی که خون سالم با فشار خون مناسب داشته باشند لازم و عاملی موثر در تصفیه و تحریک مجدد قوای مزاجی بدن است.

گرفتن خون از بدن از سوی متخصصان علوم پزشکی و با رعایت اصول ایمنی و بهداشتی باید صورت گیرد و این امر حداقل سالی یکبار توصیه شده است. البته به شرطی که بدن دچار عارضه و آسیب‌های مربوطه نشود.

اهدای خون را در درمان بسیاری بیماری‌ها، اختلال یا نگرانی‌های مربوط به جسم و روح کارآمد دانسته‌اند. از جمله باید گفت که خطر انفارکتوس (سکته قلبی) که دقیقا به خاطر افزایش چربی‌های مضر خون (کلسترول) بیشترین مورد سکته را ناشی می‌شود، با اهدای خون یا گرفتن مقادیری خون از بدن، کاهش زیادی می‌یابد.

اهدای خون همچنین در ایجاد روحیه‌ای شاد و تازه نقش بسزایی دارد و اصولا با تازه‌تر شدن خون بدن که در نهایت حدود 3 الی 4 ساعت پس از گرفته شدن خون صورت می‌گیرد جریان جدید و شفافی در تحریک اعضای بدن پدید می‌آید که خود به خود افسردگی‌های روحی، خمودگی و تنبلی جسمی   عضوی بدن را برطرف می‌کند.

کسانی که از اهدای خون معافند

مبتلایان به سرماخوردگی و آنفلوآنزا، کسانی که بتازگی اعمال دندانپزشکی انجام داده‌اند، مصرف‌کنندگان دارو‌هایی نظیر آنتی‌بیوتیک‌ها، آسپرین، ایندرال، دریافت واکسن و... حالات خاص مانند  بالا یا پایین بودن فشار خون، بارداری، شیردهی، سقط جنین و...  داشتن برخی رفتارهای پرخطر مانند ارتباط جنسی حفاظت نشده، خالکوبی، طب سوزنی، سوراخ کردن گوش و... در واقع شرایط موقت برای ممانعت  از  اهدای خون محسوب می‌شود.

در این حالت‌ها پس از گذشت زمان خاص یا برطرف شدن علت معاف شدن، فرد می‌تواند دوباره برای اهدای خون مراجعه کند.

مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های ریوی شدید مانند آسم، سکته مغزی، دیابت قندی وابسته به انسولین، سابقه ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت B، C  یا ایدز و  تزریق مواد مخدر از موارد معافیت دائم از اهدای خون است.

این افراد برای حفظ سلامت خود یا گیرنده خون، نباید هرگز خون اهدا کنند. آنها می‌توانند با تشویق سایر افراد خانواده، دوستان و آشنایان به اهدای خون، در این امر انسان‌دوستانه مشارکت کنند.

توصیه‌های بعد از اهدای خون‌

- توصیه می‌شود پس از اهدای خون به مدت‌ 15 دقیقه در محل خونگیری استراحت کنید و نوشیدنی و مواد خوراکی را که در اختیار شما قرار می‌گیرد، میل کنید.

- مراقب محل خونگیری روی بازوی خود باشید و حداقل تا 4 ساعت به پوششی که خونگیر روی بازوی شما قرار داده، دست نزنید.

- به دستی که از آن خون گرفته شده است فشار وارد نکنید و حداقل تا 4 ساعت پس از آن با آن دست‌ بار سنگین بلند نکنید.

- روزتان را به آرامی‌ بگذرانید. شما می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود بپردازید، اما فعالیت اضافه انجام نداده و از انجام کارها و فعالیت‌های ورزشی سنگین در آن روز  بپرهیزید.

- حداقل تا یک ساعت پس از اهدای خون از استعمال دخانیات بپرهیزید.

- چنانچه پس از اهدای خون، دچار سرگیجه شدید و یا آن که احساس ضعف کردید، سریعا روی زمین دراز بکشید و پاهایتان را بالا قرار دهید.

- ممکن است پس از اهدای خون، کبودی مختصری در ناحیه ورود سوزن ایجاد شود که به  علت جمع شدن اندک خون در بافت‌های اطراف محل خونگیری است. این کبودی ظرف یکی دو روز برطرف شده و جای هیچ‌گونه نگرانی ندارد.

- برای جبران خونی که اهدا کرده‌اید، مقدار بیشتری نوشیدنی میل کنید و با خوردن غذایی کامل از خودتان پذیرایی کنید. سعی کنید از غذاهای مغذی و غنی از آهن بیشتری استفاده کنید. غذاهایی مانند: انواع گوشت قرمز، مرغ و ماهی، حبوبات و غیره.