یک زندگی ساده‌

 دو کشور هلند و هنگ‌کنگ هم در تولید این اثر درام مشارکت داشته‌اند. قصه فیلم درباره یک خانواده معمولی ژاپنی است که بیکار شدن پدر خانواده، مشکلات زیادی برایشان به وجود می‌آورد.

قصه‌

کنجی ساساکی یک مرد منظم و دقیق است که کارش را خیلی دوست دارد. او هر روز با زنگ ساعت از خواب بیدار می‌شود، صبحانه‌اش را می‌خورد و راهی شرکت می‌شود. در اداره هم همین‌طور منظم است. همکارانش او را دوست دارند و مدیران از وی راضی هستند. کنجی در خانه هم مورد احترام است. همسرش روهی به او افتخار می‌کند و پسرانش به وی اعتماد دارند. جمع خانوادگی آنها کامل است و این طور به نظر می‌رسد که آنها خانواده خوشبختی هستند. نه فقط کنجی که همسر و فرزندانش هم آدم‌های قانعی هستند و توقع زیادی ندارند. اما یک روز این زندگی ساده و بی‌دردسر دستخوش تغییر و تحولی اساسی می‌شود. شرکتی که کنجی در آن کار می‌کند دیگر به وی نیازی ندارد و عذر او خواسته می‌شود. همکاران کنجی نمی‌توانند کاری برای او انجام دهند و سابقه خوب کاری‌اش امتیاز چندانی برایش به همراه ندارد. او باید میز خود را تحویل مقامات بالاتر بدهد و برود. برای کسی مثل کنجی که یک حقوق بگیر است و زندگی‌اش را از این راه می‌گذراند، بیکار شدن مثل یک فاجعه است، اما او دراین‌باره چیزی به جمع خانواده نمی‌گوید و چنین وانمود می‌کند که هنوز شاغل است، او مثل هر روز، صبح‌ها از خواب بیدار می‌شود، صبحانه‌اش را می‌خورد و از خانه بیرون می‌رود. پارک عمومی نزدیک خانه، مکانی است که کنجی اوقات خود را در آنجا می‌گذراند. کم‌کم همسر و پسران کنجی به رفتار او مشکوک می‌شوند و احساس می‌کنند اتفاقی رخ داده و کنجی دارد چیزی را از آنها پنهان می‌کند. خود کنجی هم به تدریج متوجه این نکته می‌شود که نقش او به عنوان همسر و پدر ‌ و در حقیقت هویت اصلی‌اش   زیر سوال رفته است. در نهایت، کنجی به این نتیجه می‌رسد که باید واقعیت را به خانواده‌اش بگوید. این در حالی است که مشکل شدید مالی گریبان او را گرفته است و نمی‌داند راه چاره چیست.

نقد

کیوشی کوروساوا در «سونات توکیو» به گسترش زاویه دید و نمایش توانایی‌ها و قابلیت‌های هنری خویش می‌پردازد. او با هر فیلمی که می‌سازد مدیوم سینما را در کشورش غنی‌تر می‌کند. این روزها کمتر فیلمسازی را می‌توان پیدا کرد که بتواند این چنین موثر و پر قدرت دو ژانر سینمای ارزان قیمت و سینمای وحشت آسیایی را با یکدیگر تلفیق کند. کار تازه او آزمونی قابل لمس، تکان‌دهنده و تاثیرگذار درباره یک خانواده امروزی (و تقریبا سنتی)‌ ژاپنی است. تمام زوایا و گوشه وکنار فیلم به گونه‌ای است که بیننده را به تحسین وا می‌دارد.

برای کسانی که تا به حال فیلمی از کوروساوا ندیده‌‌اند، تجربه تماشای «سونات توکیو» جذاب و لذت‌بخش خواهد بود. برای تماشاگران همیشگی این فیلمساز هم دیدن یک اثر تازه، حکم یک تجربه شیرین را دارد. بینندگان فیلم‌های این فیلمساز با هرکار او چیزهای تازه‌ای را کشف می‌کنند. اولین کشف هم این است که  کوروساوا هنوز یکی از استادان معاصر سینماست که با هر کارش یک نوآوری جذاب ارائه می‌کند.

فیلم‌های قبلی کوروساوا «نبض»، «کاریزما»، «توهم» و «آینده روشن» کارهایی ترسناک و دلهره‌آور بودند که در ژانر سینمای خاص ترسناک ژاپن قرار می‌گیرند. او در اولین کار غیرترسناک خود «سونات توکیو» هم حال و هوایی رعب‌آور دارد. اگرچه در اینجا خبری از عوامل منفی نیست که کاراکترهای مثبت را تهدید کنند، ولی تهدیدی که خانواده کوچک قصه فیلم را در آستانه فروپاشی قرار می‌دهد، به اندازه عوامل خبیث و منفی فیلم‌های ترسناک، رعب‌آور است. کوروساوا از هنر خود در زمینه ساخت فیلم‌های ترسناک، در اینجا استفاده خیلی خوبی می‌کند و آن را در خدمت قصه رئال خود قرار می‌دهد. ساختار کلی قصه «سونات توکیو» شباهت زیادی به آثار کلاسیک سینمای ژاپن  و بویژه «داستان توکیو» اثر یاسوجیرو اوزو  دارد. می‌توان گفت این فیلم ادای دینی به تمام کارهای قدیمی سینمای این کشور آسیایی است. لحن و زبان فیلم آرام و کند است و مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا اتفاقی بیفتد. تازه این اتفاقات هم از اهمیت خیلی زیادی برخوردار نیستند و قرار نیست چیز خاصی را تغییر دهند.

 در چنین فیلمی، بازی بازیگران است که اهمیت ویژه‌ای دارد (زیرا قصه و بار اصلی آن بر دوش این بازیگران است)‌ و باید گفت تمام بازی‌های فیلم  و بویژه بازیگر نقش پدر  خوب، منطقی و در حد تحسین است. منتقدان ژاپنی فیلم را ستوده‌اند و آن را یکی از بهترین محصولات امسال (و یک دهه اخیر)‌ صنعت سینمای ژاپن می‌دانند. برای تماشاگرانی که به دیدن فیلم‌هایی با ریتم تند و تدوین سریع عادت کرده‌اند، «سونات توکیو» فیلم مناسبی نخواهد بود. این فیلم که یادآور کارهای درخشان دهه‌های پیشین صنعت سینماست، تماشاگران صبوری را می‌طلبد که با آرامش ماجراهای اندک آن را دنبال کنند.

کیکاووس زیاری‌