کم‌تحرکی خطرساز

کارشناسان هشدار می‌دهند: این کم‌تحرکی عامل ۸۲ درصدمرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت وفشارخون بالاست که سالانه بیش از ۳۲۰هزار ایرانی را قربانی می‌کند.سرانه فضای ورزشی در ایران که تنها ۰.۸۴مترمربع به ازای هر نفر است، فاصله عمیقی با استاندارد جهانی شش مترمربع دارد. این رقم حتی ازهدف برنامه چهارم توسعه (یک مترمربع) عقب‌تر بوده و استان‌های غیربرخوردار مانند سیستان‌وبلوچستان وایلام رابا چالش‌های بیشتری روبه‌رو کرده است. اگرچه مسئولان بر اولویت‌بندی توسعه زیرساخت‌ها در این مناطق تأکید کرده‌اند، با این‌حال، هزاران طرح نیمه‌تمام، ازجمله۳۴ فضای ورزشی در مدارس استان تهران، منتظر تخصیص بودجه مانده‌اند.این کمبودها ریشه در عوامل ساختاری دارد. مطالعه ملی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که ۵۴.۷درصد بزرگسالان ایرانی فعالیت بدنی ناکافی دارند، با شیوع بالاتر در زنان (تا ۷۸.۷درصد در برخی شهرها) و ساکنان شهری. گزارش‌های سال گذشته از دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز تأیید می‌کند که دانشگاهیان روزانه فقط ۲۰-۳۰ دقیقه ورزش می‌کنند، در حالی که میانگین ملی ۱۳ دقیقه است. 
در تهران، پایتخت پرجمعیت، داستان مشابهی جریان دارد. مطالعه هم‌گروهی تهران در سال گذشته نشان می‌دهد که ۳/۵۱ درصد بزرگسالان فعالیت ناکافی دارند، با عوامل خطر مانند سن بالا، تحصیلات پایین و زندگی شهری. زنان به‌دلیل محدودیت‌های فرهنگی و کمبود امکانات اختصاصی، بیش از مردان (۴۸ درصد مشارکت مردان در برابر ۵۲ درصد زنان اما با کیفیت پایین‌تر) آسیب می‌بینند. نظرسنجی اخیر صداوسیما نیز میانگین۱۴ دقیقه فعالیت روزانه را تأیید می‌کند که فقط ۲۶ درصد جمعیت به‌طور منظم ورزش می‌کنند.این وضعیت، سایه‌ای بر سلامت عمومی انداخته است. فدراسیون ورزش همگانی گزارش می‌دهد که۴۲درصد ایرانیان از فشار خون بالا، ۴۶ درصد از افسردگی و ۱۲درصد از پیش‌دیابت رنج می‌برند که همه مرتبط با کم‌تحرکی است. در مدارس، سرانه فضای ورزشی کمتر از یک مترمربع است و قانون برنامه هفتم توسعه هدف‌گذاری کرده تا پایان ۱۴۰۷ به یک متر برسد اما فاصله زیاد است. جامعه ایرانی، با پتــــانسیل فرهنگی غنی از ورزش‌های سنتی مانند کشتی، می‌تواند الگویی برای جهان باشد. اما بدون اقدام فوری  ــ از بودجه بیشتر تا کمپین‌های رسانه‌ای ــ کم‌تحرکی نه فقط جیب دولت را خالی می‌کند، بلکه نسل‌ها را از سلامتی محروم خواهد کرد.