صنعت، تشنه نوآوری

از۴۳هزار و ۶۵۰ واحد صنعتی کوچک و متوسط، تنها ۱۱۴۱واحد دارای بخش تحقیق و توسعه رسمی هستند. این آمار نشان‌دهنده یک واقعیت تلخ است: دانش تولیدشده در دانشگاه‌ها به خط تولید کارخانه‌ها نمی‌رسد. بسیاری از کارشناسان معتقدند تحقیقات ما اغلب در مقالات علمی خلاصه می‌شود و به‌دلیل نبود پل ارتباطی با صنعت، در کشوی دانشگاهیان خاک می‌خورد. این مشکل در صنایعی مثل خودروسازی مشهود است؛ جایی که وابستگی به تکنولوژی خارجی و بودجه ناچیز تحقیق و توسعه (کمتر از یک درصد) نوآوری را متوقف کرده است. 
تحریم‌های بین‌المللی از سال ۲۰۱۸ این شکاف را عمیق‌تر کرده است. قطع دسترسی به تجهیزات پیشرفته و سرمایه‌گذاری خارجی، صنایع را به مونتاژ محتاج کرده است. به اعتقاد کارشناسان، ما برای نوسازی خط تولید به تکنولوژی خارجی وابسته‌ایم، چون از تحقیق و توسعه داخلی حمایت نمی‌شود.کمبود بودجه نیز مزید بر علت است. درحالی‌که ژاپن سالانه صدمیلیارد دلار در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کند، کل بودجه ایران کمتر از دومیلیارد دلار است.تورم۴۰درصدی در سال گذشته و وابستگی ۷۰درصدی دولت به درآمد نفت، تخصیص بودجه را دشوارتر کرده است. علاوه‌براین، مهاجرت سالانه هزاران متخصص، نیروی انسانی ماهر را از صنعت محروم می‌کند.از سوی دیگر، نگرش سنتی مدیران صنعتی که تحقیق و توسعه را هزینه می‌دانند و نه سرمایه‌گذاری، مانع بزرگی است. در ترکیه، ۱.۵درصد تولید ناخالص داخلی به تحقیق و توسعه اختصاص دارد و این کشور بازارهای صادراتی ایران را تصاحب کرده است. نبود هماهنگی بین دانشگاه، صنعت و دولت نیز این چرخه معیوب را تکمیل می‌کند. برای برون‌رفت، کارشناسان پیشنهاد می‌کنند دولت بودجه تحقیق و توسعه را به یک درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهد، پارک‌های علم و فناوری تقویت شوند و معافیت‌های مالیاتی برای صنایع نوآور ارائه شود. ایجاد شورای عالی تحقیق و توسعه برای هماهنگی و حفاظت از مالکیت معنوی نیز ضروری است. ایران باظرفیت بالای علمی قوی، می‌تواند به هاب نوآوری منطقه تبدیل شود، اما این نیازمند همکاری فوری دولت، دانشگاه و صنعت است. بدون این هم‌افزایی، رویای توسعه پایدارهمچنان دور ازدسترس خواهد ماند.