تنوع قصه‌ها در رویای ریحانه
آثار اپیزودیک یا داستان‌هایی که در قالب قسمت‌های مستقل اما مرتبط روایت می‌شوند، برای پرداختن به موضوعات گوناگون و ایجاد تنوع روایی بسیار مناسبند. در چنین آثاری، استفاده از خرده‌روایت‌های متنوع و کمک‌کننده‌ای مثل مهاجرت، همراهی خانواده در تصمیم‌های فردی، ایثار و میهن‌دوستی، این امکان را فراهم می‌کند که داستان به عمق و گستردگی بیشتری برسد و مخاطب با زوایای مختلف زندگی شخصیت‌ها آشنا شود. سریال «رویای ریحانه» کاری از گروه تولیدات جوان مرکز سیمرغ نمونه‌ای موفق در این زمینه است که در ۲۶ قسمت، با پرداختی اپیزودیک و بهره‌گیری از خرده‌روایت‌های متنوع، فضای زایشگاه خیریه فرشته را به بستری برای نمایش فرهنگ‌ها و اقوام مختلف تبدیل کرده است؛ جایی که هر قصه با نگاهی متفاوت، پیوند خانوادگی، ارزش‌های اجتماعی و دغدغه‌های مشترک مردم را به تصویر می‌کشد و مخاطب را هرشب با داستانی تازه و الهام‌بخش همراه می‌کند. در گفت‌وگوی پیش‌رو بهار نوحیان و حسنا قبادی، دو بازیگر سریال رویای ریحانه از آنچه که در این مجموعه تلویزیونی با محوریت زایشگاه وقفی و دغدغه‌های اجتماعی مرتبط آمده می‌گویند.
انتخاب بین خدمت و مهاجرت
بهار نوحیان، بازیگر نقش «دکتر کشکانی» در رویای ریحانه درباره کلیت نقشش می‌گوید: دکتر کشکانی، پزشک جراح زنان در یک زایشگاه خیریه و وقفی مشغول به کار است. این زایشگاه، که محل اصلی داستان است، در آستانه تعطیلی قرار دارد و بخش عمده مراجعان آن را زنانی تشکیل می‌دهند که از شهرستان‌های مختلف به تهران می‌آیند تا تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرند. دکتر کشکانی با تمام توان و دلسوزی تلاش می‌کند تا آنها بتوانند بهترین خدمات درمانی را دریافت کنند. نگرانی اصلی او این است که با تعطیلی درمانگاه خیریه فرشته، این زنان و خانواده‌های‌شان از دسترسی به مراقبت‌های لازم محروم شوند.
نوحیان ادامه می‌دهد: همسر دکتر کشکانی برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفته و با توجه به موقعیت تحصیلی و شرایط زندگی آنجا انتظار دارد او هرچه زودتر درباره مهاجرت تصمیم بگیرد. این موضوع، او را در برابر دو انتخاب بزرگ قرار داده است؛ ادامه فعالیت و خدمت در زایشگاه خیریه‌ای که به‌شدت به‌دنبال حفظ آن است و زندگی مشترک در خارج از کشور با همسرش.
او می‌افزاید: با وجود این فشارها، دکتر کشکانی، که دغدغه‌های عمیقی نسبت به زنان و خانواده‌هایی دارد که به این زایشگاه مراجعه می‌کنند و نگران تعطیلی آن است، تصمیم می‌گیرد از همسرش بخواهد پس از پایان دوره تحصیل، به ایران بازگردد.
او معتقد است که می‌توان در کشور خود، با وجود مشکلات، تأثیرگذار و مفیدتر بود و حضور در وطن برای رسیدگی به مسائل اجتماعی و ارائه خدمات پزشکی بسیار مهم‌تر است. این تصمیم و تغییر نگاه، کاملا با شخصیت و روند رشد دکتر کشکانی در داستان همخوانی دارد و یکی از خطوط اصلی روایت است که به مسائل خانواده، تعلق به وطن و انتخاب بین ماندن و مهاجرت می‌پردازد.
نگاه بهار نوحیان به ایران
وی با بیان بخشی از دغدغه‌های شخصی‌ای که خود درباره مهاجرت با آنها دست‌وپنجه نرم کرده عنوان می‌کند: شخصا شرایط مشابهی را مثل دکتر کشکانی تجربه کردم؛ همیشه علاقه‌مند بودم در ایران بمانم و با اینکه چند بار سفرهای کوتاهی به خارج داشتم، اما به دلایل خانوادگی و مسئولیت‌های شخصی، همچون مراقبت از والدین سالمندم که در تهران هستند، نخواستم به مهاجرت فکر کنم. زندگی در وطن، داشتن ریشه و سال‌ها تلاش و سرمایه‌گذاری روی مسیر کاری و شخصی ازجمله دلایلی بود که نمی‌خواستم کارم را در غربت از صفر شروع کنم. این حس که در ایران، با وجود همه سختی‌ها، می‌توانم حضور فعالانه‌تر داشته باشم و خدمت بیشتری کنم، همیشه برایم اولویت داشته است.
نوحیان در ادامه این‌گونه می‌گوید: البته عده‌ای ممکن است نگاه‌هایی از بیرون به شرایط داشته باشند؛ برخی فکر می‌کنند چون من بازیگرم، شرایط برایم در ایران مهیاست و هیچ چالشی ندارم. گروهی دیگر، به‌خصوص کسانی که در خارج هستند، می‌پرسند چرا مهاجرت نمی‌کنم؟ اما من باور دارم سرزمین خودم بهترین است، چون می‌توانم از داشته‌ها و استعدادهایم استفاده کنم و مفید باشم.
بازیگر نقش دکتر کشکانی فضای تعامل بین عوامل تولید را صمیمی و دوستانه توصیف کرد و این امر را در روند پیشرفت پروژه موثر دانست و گفت: در پشت صحنه این پروژه واقعا فضای گرم و دوستانه‌ای وجود داشت. همه مثل یک خانواده خودمانی با هم برخورد می‌کردیم و این حس در تمام مراحل تولید کاملا ملموس بود. از آنجا که اکثر بازیگران سریال خانم هستند، جو کاری پر از مهربانی، همکاری و همدلی بود که بدون‌شک در کیفیت نهایی کار تأثیر بسیار مثبتی گذاشت. همه اعضای تیم، چه عوامل فنی و چه بازیگران، با وجود تفاوت در میزان تجربه و سابقه کاری، با احترام متقابل و روحیه‌ای دوستانه در کنار هم کار می‌کردند و همین، فضایی صمیمی و خانوادگی را ایجاد کرد. این فضای گرم و صمیمی باعث شد روند کار با انرژی و انگیزه بالایی پیش برود و هرکس در جای خود بهترین عملکرد را
داشته باشد.
انرژی مثبت پشت صحنه
وی سوژه و روایت‌های رویای ریحانه را شیرین توصیف می‌کند و ادامه می‌دهد: از سوی دیگر، فضای کلی سریال، با داستان‌های شیرین و دوستانه درباره فرزندآوری و حمایت‌های خانوادگی، بر روحیه همه اعضای تیم تأثیر مستقیم گذاشته و انگیزه و انرژی کار را بالا برده است. این حس صمیمیت و همدلی نه‌فقط در پشت صحنه، بلکه در کیفیت بازی‌ها و انتقال پیام سریال به مخاطب نیز به‌خوبی دیده می‌شود. چنین فضای دوستانه و گرمی، به هماهنگی و تعامل بهتر بازیگران و عوامل کمک کرده و باعث شده داستان‌های واقعی و انسانی سریال رویای ریحانه به شکلی صادقانه و ملموس به تصویر کشیده شوند.
نوحیان با اشاره به دوفصلی و دوکارگردانی بودن پروژه می‌گوید: ممکن است کار با دو کارگردان متفاوت در دو فصل از دور چالش‌برانگیز به نظر برسد، اما هردو با تعامل حرفه‌ای و ایجاد فضای آرام، به پیشرفت متوازن اثر کمک زیادی کردند.
آقای حسن‌زاده، در نیمه اول کار تیمی از بازیگران خوب را انتخاب کردند و به همین دلیل پروژه توانست فصل دوم را هم بدون حاشیه به سرانجام برساند. این شد که حالا عوامل تولید رویای ریحانه برای من مثل نزدیک‌ترین اعضای خانواده هستند و بابت چنین فضای دوستانه و گرمی در این پروژه خدا را شکر می‌کنم.
از تئاتر تا تلویزیون با حسنا قبادی
حسنا قبادی، بازیگر نقش «ستاره سالکی» در رویای ریحانه از بازیگران حوزه تئاتر است. وی دراین‌باره می‌گوید: برنامه‌ریز پروژه رویای ریحانه جزو تیم کارگردانی اثری بود که من قبلا در آن همکاری داشتم. از طرفی، چون در مدیوم تئاتر نیز فعالیت دارم، دوستانم در این حوزه چند کار از من دیده بودند و از طریق همین شناخته‌شدن در فضای تئاتر، به آقای میثم حسن‌زاده، کارگردان فصل اول سریال، معرفی شدم. حضور بازیگران باسابقه و حرفه‌ای تئاتر در عرصه تلویزیون باعث می‌شود بازی‌ها طبیعی‌تر و با عمق بیشتری شکل بگیرند.
قبادی در توضیح تاثیر استفاده از بازیگرانی با پیشینه تئاتر ادامه می‌دهد: تئاتر با همه سختی‌ها و تمرین‌های فراوانش، جایی است که بازیگران می‌آموزند شخصیت‌ها را از دل متن بیرون بکشند و با تمرکز بالا و اجرای زنده روی صحنه، کاراکترهای‌شان را باورپذیرتر کنند.
این تجربه ارزشمند وقتی وارد سریال‌های تلویزیونی می‌شود، به فضای کاری انرژی و کیفیت خاصی می‌بخشد؛ چراکه بازیگر تئاتر علاوه بر بازی فنی، مهارت‌های بدنی و کنترل صدا را هم به‌خوبی بلد است و اینها در بازی‌های تلویزیونی کمک می‌کند تا نقش‌ها باورپذیر به نظر برسند.
بازیگر رویای ریحانه یکی از خصوصیات اصلی آثار سرگرم‌کننده را نشاط و داستان‌پردازی متنوع می‌داند و توضیح می‌دهد: خدا را شکر تیم نویسندگی پروژه با خلق ۲۶ قسمت متکی بر خرده‌روایت‌ها و روایت‌های تازه و غیرتکراری، توانسته این تنوع را حفظ و مخاطب را هر قسمت با قصه‌ای جدید و جذاب مواجه کند. این سبک اپیزودیک باعث شده تا سریال بتواند به موضوعات مختلف خانواده، فرزندآوری و دغدغه‌های اجتماعی نگاهی واقعی و چندوجهی داشته باشد و علاوه بر سرگرمی، پیام‌های مهمی را هم منتقل کند. همین تنوع و تازگی قصه‌ها موجب شده مخاطبان ساعت پخش شبانه سریال را پیگیری کنند و آن را جایگزین مناسبی برای سریال‌های قبلی بدانند.
تنوع لهجه‌ها و اقوام در قاب تلویزیون
وی یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته این سریال را توجه ویژه به حضور اقوام و فرهنگ‌های مختلف در قالب خرده‌روایت‌ها معرفی و عنوان می‌کند: در رویای ریحانه حضور لهجه‌های مختلف و آداب و رسوم اقوام بسیار پررنگ است.
بازیگران این مجموعه با دقت و وسواس تمام تلاش می‌کنند تا اصالت و فرهنگ خود را به شکلی واقعی منتقل کنند. به‌عنوان‌مثال، از آنجا که اصالتا کرد هستم، در نقش خود از لهجه کردی استفاده می‌کنم؛ ولی طوری که برای همه قابل فهم باشد. قبادی در ادامه با اشاره به شرایط استفاده از زبان‌ها و لهجه‌های متنوع در آثار نمایشی می‌افزاید: توجه دقیق به گویش‌های بومی، از بروز لهجه‌های غیرواقعی جلوگیری می‌کند و به مخاطب این اطمینان را می‌دهد که هر شخصیت به‌درستی و با احترام به ریشه‌های فرهنگی نقشی که پذیرفته، به تصویر کشیده شود؛ چراکه مخاطبان حساسیت زیادی روی این جزئیات دارند و لهجه‌های غیرطبیعی یا تقلیدی را به‌سختی می‌پذیرند. تنوع فرهنگی و زبانی در رویای ریحانه، علاوه بر ایجاد فضای واقعی‌تر داستان، باعث شده است این سریال از نظر بومی‌گرایی و احترام به فرهنگ‌های مختلف ایرانی برجسته و متفاوت باشد.
بهار نوحیان، بازیگر نقش «دکتر کشکانی» در رویای ریحانه درباره کلیت نقشش می‌گوید: دکتر کشکانی، پزشک جراح زنان در یک زایشگاه خیریه و وقفی مشغول به کار است. این زایشگاه، که محل اصلی داستان است، در آستانه تعطیلی قرار دارد و بخش عمده مراجعان آن را زنانی تشکیل می‌دهند که از شهرستان‌های مختلف به تهران می‌آیند تا تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرند. دکتر کشکانی با تمام توان و دلسوزی تلاش می‌کند تا آنها بتوانند بهترین خدمات درمانی را دریافت کنند. نگرانی اصلی او این است که با تعطیلی درمانگاه خیریه فرشته، این زنان و خانواده‌های‌شان از دسترسی به مراقبت‌های لازم محروم شوند.
نوحیان ادامه می‌دهد: همسر دکتر کشکانی برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفته و با توجه به موقعیت تحصیلی و شرایط زندگی آنجا انتظار دارد او هرچه زودتر درباره مهاجرت تصمیم بگیرد. این موضوع، او را در برابر دو انتخاب بزرگ قرار داده است؛ ادامه فعالیت و خدمت در زایشگاه خیریه‌ای که به‌شدت به‌دنبال حفظ آن است و زندگی مشترک در خارج از کشور با همسرش.
او می‌افزاید: با وجود این فشارها، دکتر کشکانی، که دغدغه‌های عمیقی نسبت به زنان و خانواده‌هایی دارد که به این زایشگاه مراجعه می‌کنند و نگران تعطیلی آن است، تصمیم می‌گیرد از همسرش بخواهد پس از پایان دوره تحصیل، به ایران بازگردد.
او معتقد است که می‌توان در کشور خود، با وجود مشکلات، تأثیرگذار و مفیدتر بود و حضور در وطن برای رسیدگی به مسائل اجتماعی و ارائه خدمات پزشکی بسیار مهم‌تر است. این تصمیم و تغییر نگاه، کاملا با شخصیت و روند رشد دکتر کشکانی در داستان همخوانی دارد و یکی از خطوط اصلی روایت است که به مسائل خانواده، تعلق به وطن و انتخاب بین ماندن و مهاجرت می‌پردازد.
نگاه بهار نوحیان به ایران
وی با بیان بخشی از دغدغه‌های شخصی‌ای که خود درباره مهاجرت با آنها دست‌وپنجه نرم کرده عنوان می‌کند: شخصا شرایط مشابهی را مثل دکتر کشکانی تجربه کردم؛ همیشه علاقه‌مند بودم در ایران بمانم و با اینکه چند بار سفرهای کوتاهی به خارج داشتم، اما به دلایل خانوادگی و مسئولیت‌های شخصی، همچون مراقبت از والدین سالمندم که در تهران هستند، نخواستم به مهاجرت فکر کنم. زندگی در وطن، داشتن ریشه و سال‌ها تلاش و سرمایه‌گذاری روی مسیر کاری و شخصی ازجمله دلایلی بود که نمی‌خواستم کارم را در غربت از صفر شروع کنم. این حس که در ایران، با وجود همه سختی‌ها، می‌توانم حضور فعالانه‌تر داشته باشم و خدمت بیشتری کنم، همیشه برایم اولویت داشته است.
نوحیان در ادامه این‌گونه می‌گوید: البته عده‌ای ممکن است نگاه‌هایی از بیرون به شرایط داشته باشند؛ برخی فکر می‌کنند چون من بازیگرم، شرایط برایم در ایران مهیاست و هیچ چالشی ندارم. گروهی دیگر، به‌خصوص کسانی که در خارج هستند، می‌پرسند چرا مهاجرت نمی‌کنم؟ اما من باور دارم سرزمین خودم بهترین است، چون می‌توانم از داشته‌ها و استعدادهایم استفاده کنم و مفید باشم.
بازیگر نقش دکتر کشکانی فضای تعامل بین عوامل تولید را صمیمی و دوستانه توصیف کرد و این امر را در روند پیشرفت پروژه موثر دانست و گفت: در پشت صحنه این پروژه واقعا فضای گرم و دوستانه‌ای وجود داشت. همه مثل یک خانواده خودمانی با هم برخورد می‌کردیم و این حس در تمام مراحل تولید کاملا ملموس بود. از آنجا که اکثر بازیگران سریال خانم هستند، جو کاری پر از مهربانی، همکاری و همدلی بود که بدون‌شک در کیفیت نهایی کار تأثیر بسیار مثبتی گذاشت. همه اعضای تیم، چه عوامل فنی و چه بازیگران، با وجود تفاوت در میزان تجربه و سابقه کاری، با احترام متقابل و روحیه‌ای دوستانه در کنار هم کار می‌کردند و همین، فضایی صمیمی و خانوادگی را ایجاد کرد. این فضای گرم و صمیمی باعث شد روند کار با انرژی و انگیزه بالایی پیش برود و هرکس در جای خود بهترین عملکرد را
داشته باشد.
انرژی مثبت پشت صحنه
وی سوژه و روایت‌های رویای ریحانه را شیرین توصیف می‌کند و ادامه می‌دهد: از سوی دیگر، فضای کلی سریال، با داستان‌های شیرین و دوستانه درباره فرزندآوری و حمایت‌های خانوادگی، بر روحیه همه اعضای تیم تأثیر مستقیم گذاشته و انگیزه و انرژی کار را بالا برده است. این حس صمیمیت و همدلی نه‌فقط در پشت صحنه، بلکه در کیفیت بازی‌ها و انتقال پیام سریال به مخاطب نیز به‌خوبی دیده می‌شود. چنین فضای دوستانه و گرمی، به هماهنگی و تعامل بهتر بازیگران و عوامل کمک کرده و باعث شده داستان‌های واقعی و انسانی سریال رویای ریحانه به شکلی صادقانه و ملموس به تصویر کشیده شوند.
نوحیان با اشاره به دوفصلی و دوکارگردانی بودن پروژه می‌گوید: ممکن است کار با دو کارگردان متفاوت در دو فصل از دور چالش‌برانگیز به نظر برسد، اما هردو با تعامل حرفه‌ای و ایجاد فضای آرام، به پیشرفت متوازن اثر کمک زیادی کردند.
آقای حسن‌زاده، در نیمه اول کار تیمی از بازیگران خوب را انتخاب کردند و به همین دلیل پروژه توانست فصل دوم را هم بدون حاشیه به سرانجام برساند. این شد که حالا عوامل تولید رویای ریحانه برای من مثل نزدیک‌ترین اعضای خانواده هستند و بابت چنین فضای دوستانه و گرمی در این پروژه خدا را شکر می‌کنم.
از تئاتر تا تلویزیون با حسنا قبادی
حسنا قبادی، بازیگر نقش «ستاره سالکی» در رویای ریحانه از بازیگران حوزه تئاتر است. وی دراین‌باره می‌گوید: برنامه‌ریز پروژه رویای ریحانه جزو تیم کارگردانی اثری بود که من قبلا در آن همکاری داشتم. از طرفی، چون در مدیوم تئاتر نیز فعالیت دارم، دوستانم در این حوزه چند کار از من دیده بودند و از طریق همین شناخته‌شدن در فضای تئاتر، به آقای میثم حسن‌زاده، کارگردان فصل اول سریال، معرفی شدم. حضور بازیگران باسابقه و حرفه‌ای تئاتر در عرصه تلویزیون باعث می‌شود بازی‌ها طبیعی‌تر و با عمق بیشتری شکل بگیرند.
قبادی در توضیح تاثیر استفاده از بازیگرانی با پیشینه تئاتر ادامه می‌دهد: تئاتر با همه سختی‌ها و تمرین‌های فراوانش، جایی است که بازیگران می‌آموزند شخصیت‌ها را از دل متن بیرون بکشند و با تمرکز بالا و اجرای زنده روی صحنه، کاراکترهای‌شان را باورپذیرتر کنند.
این تجربه ارزشمند وقتی وارد سریال‌های تلویزیونی می‌شود، به فضای کاری انرژی و کیفیت خاصی می‌بخشد؛ چراکه بازیگر تئاتر علاوه بر بازی فنی، مهارت‌های بدنی و کنترل صدا را هم به‌خوبی بلد است و اینها در بازی‌های تلویزیونی کمک می‌کند تا نقش‌ها باورپذیر به نظر برسند.
بازیگر رویای ریحانه یکی از خصوصیات اصلی آثار سرگرم‌کننده را نشاط و داستان‌پردازی متنوع می‌داند و توضیح می‌دهد: خدا را شکر تیم نویسندگی پروژه با خلق ۲۶ قسمت متکی بر خرده‌روایت‌ها و روایت‌های تازه و غیرتکراری، توانسته این تنوع را حفظ و مخاطب را هر قسمت با قصه‌ای جدید و جذاب مواجه کند. این سبک اپیزودیک باعث شده تا سریال بتواند به موضوعات مختلف خانواده، فرزندآوری و دغدغه‌های اجتماعی نگاهی واقعی و چندوجهی داشته باشد و علاوه بر سرگرمی، پیام‌های مهمی را هم منتقل کند. همین تنوع و تازگی قصه‌ها موجب شده مخاطبان ساعت پخش شبانه سریال را پیگیری کنند و آن را جایگزین مناسبی برای سریال‌های قبلی بدانند.
تنوع لهجه‌ها و اقوام در قاب تلویزیون
وی یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته این سریال را توجه ویژه به حضور اقوام و فرهنگ‌های مختلف در قالب خرده‌روایت‌ها معرفی و عنوان می‌کند: در رویای ریحانه حضور لهجه‌های مختلف و آداب و رسوم اقوام بسیار پررنگ است.
بازیگران این مجموعه با دقت و وسواس تمام تلاش می‌کنند تا اصالت و فرهنگ خود را به شکلی واقعی منتقل کنند. به‌عنوان‌مثال، از آنجا که اصالتا کرد هستم، در نقش خود از لهجه کردی استفاده می‌کنم؛ ولی طوری که برای همه قابل فهم باشد. قبادی در ادامه با اشاره به شرایط استفاده از زبان‌ها و لهجه‌های متنوع در آثار نمایشی می‌افزاید: توجه دقیق به گویش‌های بومی، از بروز لهجه‌های غیرواقعی جلوگیری می‌کند و به مخاطب این اطمینان را می‌دهد که هر شخصیت به‌درستی و با احترام به ریشه‌های فرهنگی نقشی که پذیرفته، به تصویر کشیده شود؛ چراکه مخاطبان حساسیت زیادی روی این جزئیات دارند و لهجه‌های غیرطبیعی یا تقلیدی را به‌سختی می‌پذیرند. تنوع فرهنگی و زبانی در رویای ریحانه، علاوه بر ایجاد فضای واقعی‌تر داستان، باعث شده است این سریال از نظر بومی‌گرایی و احترام به فرهنگ‌های مختلف ایرانی برجسته و متفاوت باشد.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
دکتر مرندی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «جام‌جم» به تشریح ظرفیت‌های دوران گذار جهانی برای کشورمان پرداخت
فرصت تاریخی عبور از تحریم
گفت‌وگو با بهمن نامورمطلق، استاد دانشگاه شهید بهشتی
ثبتهای مشترک در یونسکو میتواند به نفع ایران باشد
متین محجوب از تجربه حضور «میخوام به دنیا بیام»در مناطق محروم می گوید