کشت هوشمند، برداشت طلایی
بیش ازدو دهه است که رهبرمعظم انقلاب هرسال را با نام وشعار مشخصی آغاز میکنند؛عناوینی که درصورت عملی‌شدن، هرکدام می‌توانست بخش عمده‌ای از مشکلات کشور را مرتفع سازد.
بر همین اساس یکی از برنامههای اساسی که میتواند تولید در بخش کشاورزی را متحول ساخته و جهش چشمگیری در این عرصه بهوجود بیاورد افزایش میزان و ضریب نفوذ دانش در عرصههای مختلف این صنعت است. در حقیقت بدونتکیه بر حوزه علم و فناوری و با محدودیتی که در منابع و تغییر اقلیم وجود دارد، نمیتوان به اهداف مورد نظر در بخش تولیدات کشاورزی دست یافت.در حال حاضر ایران با ۱۲۵میلیون تن تولید انواع محصولات کشاورزی نزدیک به ۸۰درصد از نیاز داخلی خود را تأمین میکند که با بهرهگیری از ظرفیت علمی و فناورانه میتوان میزان محصولات کشاورزی را تا چند برابر بالابرده و حتی به صادرات کلان در این بخش فکر کند.
براساس آمار و گزارشها بعد ازسال۲۰۱۰ نرخ نفوذ دانش وفناوری در کشاورزی کشورهای توسعهیافته به بالای ۸۵درصد رسید که بیانگر برخورداری از کشاورزی هوشمند و استفاده از سیستمهای نوین در این صنعت است.
با این حال پیشبینی میشد طی پنج سال اخیر و با فعالیت گسترده شرکتهای دانشبنیان که منشأ تولید علم و فناوری هستند، نرخ نفوذ دانش و فناوری در حوزه کشاورزی ایران نیز افزایش یابد. هرچند این کار صورت گرفته اما سرعت آن قابلقبول نیست.چند سال پیش وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده بود که بالا رفتن میزان بهرهوری در بخش کشاورزی از مهمترین رسالتهای سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی است؛ کاری که با کاهش هزینهها ارتباط مستقیمی داشته و در سفره مردم خود را نشان میدهد.لازم به ذکر است سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی با داشتن ۲۰۰۰ هیأت علمی در ۲۱مؤسسه و مرکز علمی و ۳۵مرکز تحقیقات آموزشی استانی و ۳۱۴ایستگاه در سراسر کشور و مجموعه آزمایشگاه و تجهیزات و امکاناتی که در این ۵۶مجموعه وجود دارد، سازمان تات را به مجموعه بینظیری در بخش کشاورزی تبدیل کرده که میتواند در دستیابی به امنیت غذایی پایدار نقش کلیدی را در وزارت جهاد کشاورزی برعهده بگیرد.
دکتر رحیم ابراهیمی، عضو هیأت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی به مزایای کشاورزی در ایران اشاره کرده و میگوید: «کشاورزی ایران نمیتواند خود را از دیگر کشورها دور نگه دارد. یعنی با گسترش فناوریهای نوین و ظهور مدلهای کسبوکار هوشمند، زمینه توسعه شرکتهای دانشبنیان در حوزه کشاورزی در ایران بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
براساس گزارشی که معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری منتشر کرده تا سال ۱۴۰۰ بیش از ۵۰۰ شرکت دانشبنیان در حوزه کشاورزی و صنایع وابسته فعالیت داشتهاند که این رقم در عرض سهسال اخیر به طرز چشمگیری افزایش یافته است. این شرکتها با بهکارگیری تکنولوژیهایی مانند کشاورزی دقیق، بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی و اینترنت اشیا، روند تولید را بهبود داده و هزینههای تولید را کاهش میدهند.»
تولید محصولات سالم‌تر
یکی از مهمترین نیازهای کشور به کشاورزی بومی، تأمین امنیت غذایی است. برهمین اساس در تمام استانهای ایران، انواع محصولات کشت میشود اما در این میان برخی محصولات استراتژیک هستند؛ مثل گندم، جو، برنج و دانههای روغنی که باید برای تولید آنها برنامهریزی خاصی صورت گیرد. در میان استانهای ایران، مازندران با ۲۱۳ هزار هکتار شالیزار در صدر جدول تولیدکنندگان برنج قرار دارد که میتواند پاسخگوی حجم بالایی از نیاز کشور به برنج باشد؛ ضمن اینکه نام ایران با برند مازندران در بازار برنج جهان میدرخشد.با اینکه چند سالی بود کشت سنتی برنج دیگرصرفه اقتصادی نداشت و حتی برخی شالیکاران ترجیح میدادند زمینهایشان را به ویلا تبدیل کنند تا سود بیشتری ببرند اما حالا و با بهرهگیری از شیوههای نوین و دانش فنی، وضعیت برنجکاری به نسبت دهههای گذشته اقتصادی و مطلوبتر شده است؛ بهخصوص اینکه در سال زراعی جاری با استفاده از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان، مبارزه با آفات در مزارع شالیزاری مازندران شتاب گرفته است.درهمین راستا طرح کنترل بیولوژیک آفت کرم ساقهخوار برنج در سطح ۱۲۰۰ هکتار از مزارع شهرستان ساری با هدف کاهش خسارات ناشی از این آفت و تولید محصول سالم در سال زراعی جاری در دستور کار است تا کشاورزان محصولات سالمتری را به بازار عرضه کنند.
مدیر جهاد کشاورزی ساری با بیان اینکه این طرح توسط شرکت بهاران دشت ساحل در پنج مرکز و در سطح ۱۲۰۰ هکتار اجرا خواهد شد، میگوید: «آشنایی کشاورزان با روشهای نوین و بیولوژیک کنترل آفات و کاهش خسارات ناشی از آفت کرم ساقهخوار از جمله برنامههاست.»
سید اسماعیل علوی ادامه میدهد: «در کارگاههای آموزشی، راهکارهای پیشگیری از خسارت آفت، معرفی انواع تلههای مورد استفاده جهت ردیابی آفت و بهترین زمان رهاسازی زنبور تریکوگر ارائهشده و اجرای این طرح گامی مهم در جهت حفظ محیطزیست و تولید محصول سالم برنج در شهرستان است.»
بههرحال برای قرار گرفتن در مسیر تولید و پیشرفت راهی جز دانشبنیان شدن صنایع مختلف ازجمله صنعت کشاورزی وجود ندارد، هرچند موانع زیادی در این مسیر وجود دارد. یکی از اصلیترین زیرساختهای مورد نیاز برای این امر در حوزه کشاورزی آمادهسازی کشاورزان برای اعمال تغییر و تحولات و ورود دانشهای نوین به مزارع و باغات است. حالا کشاورزان آمادگی پذیرش دانش شرکتهای دانشبنیان را دارند بهخصوص کسانی که فعالیت اقتصادی میکنند در اصل بهدنبال افزایش بهرهوری، بالا بردن عملکرد و کاهش ضایعات هستند و این امر محقق نمیشود مگر اینکه علوم، فنون و تکنولوژی روز جهان را وارد عرصه کنند.
براساس آمار و گزارشها بعد ازسال۲۰۱۰ نرخ نفوذ دانش وفناوری در کشاورزی کشورهای توسعهیافته به بالای ۸۵درصد رسید که بیانگر برخورداری از کشاورزی هوشمند و استفاده از سیستمهای نوین در این صنعت است.
با این حال پیشبینی میشد طی پنج سال اخیر و با فعالیت گسترده شرکتهای دانشبنیان که منشأ تولید علم و فناوری هستند، نرخ نفوذ دانش و فناوری در حوزه کشاورزی ایران نیز افزایش یابد. هرچند این کار صورت گرفته اما سرعت آن قابلقبول نیست.چند سال پیش وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده بود که بالا رفتن میزان بهرهوری در بخش کشاورزی از مهمترین رسالتهای سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی است؛ کاری که با کاهش هزینهها ارتباط مستقیمی داشته و در سفره مردم خود را نشان میدهد.لازم به ذکر است سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی با داشتن ۲۰۰۰ هیأت علمی در ۲۱مؤسسه و مرکز علمی و ۳۵مرکز تحقیقات آموزشی استانی و ۳۱۴ایستگاه در سراسر کشور و مجموعه آزمایشگاه و تجهیزات و امکاناتی که در این ۵۶مجموعه وجود دارد، سازمان تات را به مجموعه بینظیری در بخش کشاورزی تبدیل کرده که میتواند در دستیابی به امنیت غذایی پایدار نقش کلیدی را در وزارت جهاد کشاورزی برعهده بگیرد.
دکتر رحیم ابراهیمی، عضو هیأت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی به مزایای کشاورزی در ایران اشاره کرده و میگوید: «کشاورزی ایران نمیتواند خود را از دیگر کشورها دور نگه دارد. یعنی با گسترش فناوریهای نوین و ظهور مدلهای کسبوکار هوشمند، زمینه توسعه شرکتهای دانشبنیان در حوزه کشاورزی در ایران بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
براساس گزارشی که معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری منتشر کرده تا سال ۱۴۰۰ بیش از ۵۰۰ شرکت دانشبنیان در حوزه کشاورزی و صنایع وابسته فعالیت داشتهاند که این رقم در عرض سهسال اخیر به طرز چشمگیری افزایش یافته است. این شرکتها با بهکارگیری تکنولوژیهایی مانند کشاورزی دقیق، بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی و اینترنت اشیا، روند تولید را بهبود داده و هزینههای تولید را کاهش میدهند.»
تولید محصولات سالم‌تر
یکی از مهمترین نیازهای کشور به کشاورزی بومی، تأمین امنیت غذایی است. برهمین اساس در تمام استانهای ایران، انواع محصولات کشت میشود اما در این میان برخی محصولات استراتژیک هستند؛ مثل گندم، جو، برنج و دانههای روغنی که باید برای تولید آنها برنامهریزی خاصی صورت گیرد. در میان استانهای ایران، مازندران با ۲۱۳ هزار هکتار شالیزار در صدر جدول تولیدکنندگان برنج قرار دارد که میتواند پاسخگوی حجم بالایی از نیاز کشور به برنج باشد؛ ضمن اینکه نام ایران با برند مازندران در بازار برنج جهان میدرخشد.با اینکه چند سالی بود کشت سنتی برنج دیگرصرفه اقتصادی نداشت و حتی برخی شالیکاران ترجیح میدادند زمینهایشان را به ویلا تبدیل کنند تا سود بیشتری ببرند اما حالا و با بهرهگیری از شیوههای نوین و دانش فنی، وضعیت برنجکاری به نسبت دهههای گذشته اقتصادی و مطلوبتر شده است؛ بهخصوص اینکه در سال زراعی جاری با استفاده از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان، مبارزه با آفات در مزارع شالیزاری مازندران شتاب گرفته است.درهمین راستا طرح کنترل بیولوژیک آفت کرم ساقهخوار برنج در سطح ۱۲۰۰ هکتار از مزارع شهرستان ساری با هدف کاهش خسارات ناشی از این آفت و تولید محصول سالم در سال زراعی جاری در دستور کار است تا کشاورزان محصولات سالمتری را به بازار عرضه کنند.
مدیر جهاد کشاورزی ساری با بیان اینکه این طرح توسط شرکت بهاران دشت ساحل در پنج مرکز و در سطح ۱۲۰۰ هکتار اجرا خواهد شد، میگوید: «آشنایی کشاورزان با روشهای نوین و بیولوژیک کنترل آفات و کاهش خسارات ناشی از آفت کرم ساقهخوار از جمله برنامههاست.»
سید اسماعیل علوی ادامه میدهد: «در کارگاههای آموزشی، راهکارهای پیشگیری از خسارت آفت، معرفی انواع تلههای مورد استفاده جهت ردیابی آفت و بهترین زمان رهاسازی زنبور تریکوگر ارائهشده و اجرای این طرح گامی مهم در جهت حفظ محیطزیست و تولید محصول سالم برنج در شهرستان است.»
بههرحال برای قرار گرفتن در مسیر تولید و پیشرفت راهی جز دانشبنیان شدن صنایع مختلف ازجمله صنعت کشاورزی وجود ندارد، هرچند موانع زیادی در این مسیر وجود دارد. یکی از اصلیترین زیرساختهای مورد نیاز برای این امر در حوزه کشاورزی آمادهسازی کشاورزان برای اعمال تغییر و تحولات و ورود دانشهای نوین به مزارع و باغات است. حالا کشاورزان آمادگی پذیرش دانش شرکتهای دانشبنیان را دارند بهخصوص کسانی که فعالیت اقتصادی میکنند در اصل بهدنبال افزایش بهرهوری، بالا بردن عملکرد و کاهش ضایعات هستند و این امر محقق نمیشود مگر اینکه علوم، فنون و تکنولوژی روز جهان را وارد عرصه کنند.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
داود فتحعلیبیگی معتقد است اقتباس از یک متن باید بهگونهای باشد که با فرهنگ بومی ما سازگاری پیدا کند
شبنشینی مولیر با سعدی افشار
گفت‌وگو با افسانه حسامی‌فرد، اولین کوهنورد زن تاریخ‌ساز ایرانی در مسیر باشگاه هشت هزاری‌ها
افسانه کوهنوردی ایران
تهیهکننده، نویسنده و بازیگران مجموعه شبکه سه، از چالشهای تولید یک قصه اجتماعی میگویند