با آتش بازی نکنید

در آخرین تحولات در نشست امنیتی «دیالوگ شانگری ــ لا» در سنگاپور که مهم‌ترین گردهمایی دفاعی آسیا محسوب می‌شود، پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا هشدار داد: «تهدید چین واقعی و احتمالا قریب‌الوقوع است.» 
وی در سخنرانی خود افزود: «هرگونه تلاش چین برای تصرف تایوان پیامدهای ویرانگری خواهد داشت.» 
هگست از متحدان آمریکا در منطقه هند و اقیانوس‌آرام خواست تا هزینه‌های نظامی خود را افزایش دهند تا دربرابر آنچه او «تهدید فزاینده چین» خواند، آمادگی دفاعی خود را تقویت کنند.
در پاسخ، وزارت امور خارجه چین اظهارات هگست را «بدنام‌کننده» و «تأسف‌برانگیز» توصیف کرد و آن را تلاشی برای «ایجاد تفرقه» در منطقه دانست.
 این وزارتخانه در بیانیه‌ای رسمی در وبسایت خود اعلام کرد: «هگست عمدا درخواست کشورهای منطقه برای صلح و توسعه را نادیده‌گرفت و به‌جای آن، با ترویج ذهنیت جنگ سرد و تقابل بلوک‌ها، چین را با ادعاهای افتراآمیز بدنام کرد و به نادرستی این کشور را تهدید خواند.» 
چین همچنین آمریکا را متهم کرد که با استقرار «سلاح‌های تهاجمی در دریای جنوبی چین» و «شعله‌ور کردن آتش و ایجاد تنش»، منطقه آسیا ــ اقیانوس آرام را به «انبار باروت» تبدیل کرده است.
 مسأله تایوان؛ خط قرمز چین
یکی از نقاط کانونی تنش، موضوع تایوان است. چین بر اصل «چین واحد» تأکید دارد و اعلام کرده که در صورت لزوم، حتی با استفاده از زور، این جزیره را به خاک خود بازمی‌گرداند. در مقابل، دولت تایوان ادعاهای پکن را رد کرده و می‌گوید: «تنها مردم تایوان هستند که می‌توانند درباره آینده خود تصمیم بگیرند.» 
وزارت امور خارجه چین در بیانیه‌ای تند به آمریکا هشدار داد: «آمریکا  نباید خود را فریب دهد که می‌تواند از مسأله تایوان به‌عنوان اهرمی علیه ما استفاده کند و نباید با آتش بازی کند.»
 این وزارتخانه همچنین تأکید کرد: «مسأله تایوان یک امر کاملا داخلی چین است و هیچ کشوری حق دخالت در آن را ندارد.» از سوی دیگر، آمریکا روابط دفاعی دیرینه‌ای با تایوان دارد و در سال‌های اخیر، حضور نظامی خود را در منطقه تقویت کرده است. به‌عنوان‌مثال، تکاوران نیروهای ویژه آمریکایی در جزایر کینمن تایوان، نزدیک به شهر بندری شیامن چین مستقر شده‌اند؛ اقدامی که با واکنش تند پکن مواجه شده است.
 دریای چین جنوبی؛ عرصه تقابل
دریای چین جنوبی نیز به یکی از میدان‌های اصلی تقابل تبدیل شده است. چین و فیلیپین بر سر حاکمیت برخی جزایر و همچنین جزایر مرجانی در این منطقه اختلاف دارند و درگیری‌های دریایی میان گاردهای ساحلی دو کشور افزایش یافته است. در همین راستا، ارتش آمریکا در سال ۲۰۲۵ پرتابگرهای موشکی تایفون را در جزیره لوزون فیلیپین مستقر کرده که قادر به هدف‌قراردادن نقاطی در چین و روسیه است. وزارت‌ امور خارجه چین این اقدام را «تحریک‌آمیز» خوانده و اعلام کرد: « آمریکا یک قدرت هژمونیک و عامل اصلی تضعیف صلح و ثبات در منطقه آسیاست.»
  توان نظامی و تهدیدهای نوینتنش‌ها فقط به مسائل ارضی محدود نمی‌شود. 
وزیر دفاع آمریکا در اظهاراتی نادر هشدار داد: «موشک‌های هایپرسونیک (فراصوت) ارتش چین از چنان قابلیت بالایی برخوردار است که می‌تواند همه ناوگان هواپیمابر آمریکا را طی مدت ۲۰ دقیقه نابود کند.» این اظهارات نشان‌دهنده نگرانی فزاینده واشنگتن از پیشرفت‌های نظامی چین است. در مقابل، چین، آمریکا را به «ترویج ذهنیت جنگ‌ سرد» و دامن‌زدن به تنش‌های منطقه‌ای متهم کرده و خواستار احترام به درخواست کشورهای منطقه برای صلح و توسعه شده است.
 
تحلیل و پیامدها
تشدید تنش‌ها میان آمریکا و چین نه فقط ثبات منطقه آسیا ــ اقیانوس آرام، بلکه امنیت جهانی را تهدید می‌کند. استقرار سلاح‌های پیشرفته، افزایش درگیری‌های دریایی و تقابل لفظی شدید میان مقامات دو کشور، خطر بروز یک رویارویی مستقیم را افزایش داده است.
 کارشناسان معتقدند که مسأله تایوان و رقابت در دریای چین جنوبی، دو نقطه بالقوه برای شعله‌ور شدن درگیری است. بااین‌حال، هر دو طرف همچنان بر دیپلماسی و بازدارندگی تأکید دارند اما اقدامات نظامی متقابل نشان می‌دهد که اعتماد متقابل به‌شدت کاهش یافته است.
در این میان، نقش کشورهای دیگر منطقه، ازجمله فیلیپین، ژاپن و استرالیا، که از متحدان کلیدی آمریکا هستند، در شکل‌گیری آینده این تنش‌ها حیاتی است.
 افزایش هزینه‌های نظامی این کشورها، همان‌طور که‌هگست خواستار آن شده، می‌تواند به تشدید رقابت تسلیحاتی منجر شود.

​​​​​​​جنگ سرد جدید
تنش‌های کنونی میان آمریکا و چین ترکیبی از اختلافات ارضی، رقابت‌های ژئوپلیتیک و نگرانی‌های نظامی است. اظهارات تند مقامات، مانند هشدار هگست درباره «پیامدهای ویرانگر» اقدام چین در تایوان و پاسخ چین مبنی بر محکومیت «هژمونی» آمریکا، نشان‌دهنده عمق شکاف میان دو قدرت و یادآور دوران جنگ سرد میان ابرقدرت‌های شرق و غرب است. درحالی‌که هر دو کشور یکدیگر را به بی‌ثبات کردن منطقه متهم می‌کنند، جامعه جهانی نگران است این تقابل لفظی به یک درگیری واقعی تبدیل شود. حل این تنش‌ها نیازمند دیپلماسی فعال، اعتمادسازی و احترام متقابل به منافع منطقه‌ای است اما چشم‌انداز کنونی، خبر از آینده‌ای پرتنش می‌دهد.