تلاش‌ مودی برای فرار از تعرفه‌های ترامپ

هدف اصلی این سفر، تقویت روابط دوجانبه و تمرکز بر مذاکرات حساس حول تعرفه‌های تجاری دونالد ترامپ است که از زمان بازگشت او به قدرت در سال ۲۰۲۵، بار دیگر به یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده است. 
   
زمینه تاریخی و تنش‌های تجاری
روابط تجاری هند و آمریکا در سال‌های اخیر پرتنش بوده است. ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود (۲۰۲۱-۲۰۱۷) هند را به‌دلیل وضع تعرفه‌های بالا بر کالاهای آمریکایی، «کشور تعرفه‌ها» خواند و در سال ۲۰۱۹ برنامه‌ای را که به هند اجازه می‌داد کالاهایش را بدون مالیات وارد آمریکا کند، لغو کرد. هند نیز در پاسخ، تعرفه‌های تلافی‌جویانه‌ای به‌ارزش ۲۴۰ میلیون دلار بر ۲۸ محصول آمریکایی وضع کرد. این تنش‌ها در دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ نیز ادامه یافته است. ترامپ که از زمان بازگشت به کاخ سفید در سال ۲۰۲۵، سیاست‌های حمایتگرایانه خود را تشدید کرده، با وضع تعرفه‌های جدید بر شرکای تجاری، از جمله هند، فشار اقتصادی را افزایش داده است.  اخیرا ونس در سخنرانی‌های خود، از جمله در مجمع ملی حزب جمهوریخواه در سال ۲۰۲۴، به انتقاد از سیاست‌های تجاری کشورهایی مانند چین پرداخته و بر لزوم حمایت از طبقه کارگر آمریکایی تأکید کرده است. این دیدگاه نشان می‌دهد که دولت ترامپ قصد دارد با ابزار تعرفه، شرکای تجاری را به پذیرش خواسته‌های آمریکا وادار کند. هند، به‌عنوان یکی از شرکای تجاری کلیدی آمریکا، که کالاهایی نظیر فولاد، آلومینیوم و محصولات کشاورزی را به این کشور صادر می‌کند، اکنون در تلاش است تا از تبعات این «حمله تعرفه‌ای» فرار کند. 
   
تعرفه‌های جانکاه
طبق گزارش‌های منتشرشده در رسانه‌ها، هدف اصلی سفر ونس به هند، مذاکره درباره تعرفه‌های تجاری و یافتن راه‌حلی برای کاهش تنش‌های اقتصادی میان دو کشور است. هند، که در سال‌های اخیر به‌دنبال ایجاد تعادل در روابط خود با آمریکا و چین بوده، از یک‌سو نگران تعرفه‌های جدید آمریکا و از سوی دیگر به‌دنبال حفظ جایگاه خود به‌عنوان یک متحد استراتژیک واشنگتن است. در این سفر، ونس و مودی احتمالا به‌دنبال توافقی هستند که هم منافع اقتصادی هند را حفظ کند و هم خواسته‌های دولت هند برای کاهش کسری تجاری آمریکا را برآورده سازد. 
یکی از اهداف کلیدی هند، جلوگیری از وضع تعرفه‌های جدید بر کالاهای صادراتی‌اش به آمریکاست. هند در سال ۲۰۱۸، پس از تعرفه‌های آمریکا بر فولاد و آلومینیوم، با وضع تعرفه‌های تلافی‌جویانه به ارزش ۲۴۰ میلیون دلار واکنش نشان داد اما این اقدام به مذاکرات بیشتر منجر شد و اعمال تعرفه‌ها تا ژوئن ۲۰۱۹ به تعویق افتاد. اکنون، هند امیدوار است با مذاکرات مستقیم، از تکرار چنین سناریویی جلوگیری کند. به‌ویژه، هند به‌دنبال حفظ دسترسی بدون مالیات به بازار آمریکا برای برخی کالاهایش است، چیزی که در دوره اول ترامپ از دست داد. 
   
تلاش هند برای فرار از تعرفه‌های آمریکا
دولت نارندرا مودی از زمان روی کار آمدن ترامپ در دوره دوم، تلاش‌های دیپلماتیک خود را برای جلوگیری از تشدید جنگ تعرفه‌ای افزایش داده است. مودی در دیدار با ونس، احتمالا بر نقش هند به‌عنوان یک متحد استراتژیک در منطقه آسیا-پاسیفیک تأکید کرده و استدلال می‌کند که تضعیف اقتصادهند،به‌ضرر منافع مشترک دو کشور درمقابل نفوذ چین خواهد بود. این استدلال با سیاست‌های کلی دولت ترامپ همخوانی دارد، زیرا او از سال ۲۰۱۷، هند را به‌عنوان وزنه‌ای در برابر چین تقویت کرده است.  هند همچنین ممکن است پیشنهادهایی برای افزایش همکاری‌های نظامی و خرید تسلیحات آمریکایی ارائه دهد. در سال ۲۰۲۰، ترامپ در سفر خود به هند اعلام کرد که قصد دارد «بهترین و ترسناک‌ترین سلاح‌های جهان» را به این کشور بفروشد. اکنون، ونس احتمالا از این اهرم برای پیشبرد مذاکرات استفاده کند و در ازای کاهش تعرفه‌ها، قراردادهای تسلیحاتی جدیدی را امضا کند. 
در همین زمینه روز گذشته دولت‌های هند و آمریکا در بیانیه‌های مختلف از پیشرفت چشمگیر در مذاکرات تجاری پس از گفت‌وگوها میان نخست‌وزیر هند و معاون رئیس‌جمهور آمریکا در دهلی نو خبر دادند. دفتر نارندرا مودی، نخست وزیر هند در بیانیه‌ای اعلام کرد: «نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند و جی دی ونس معاون دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از پیشرفت چشمگیر در مذاکرات پیرامون توافق تجاری هندوآمریکا که بر بهبود رفاه مردم هر دو کشور تمرکز دارد، استقبال کردند.» در بخش دیگری از این بیانیه آمده: «همچنین، طرفین بر تلاش‌های بی‌وقفه جهت تقویت همکاری در حوزه‌هایی مانند انرژی، دفاع، فناوری‌های راهبردی و سایر بخش‌ها تاکید کردند.» 
دفتر معاون رئیس‌جمهور آمریکا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: جی‌دی‌ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا و نارندرا مودی، نخست وزیر هند از پیشرفت قابل توجه در مذاکرات پیرامون توافق‌نامه تجاری دوجانبه آمریکا و هند استقبال کردند و به‌طور رسمی نهایی‌شدن شرایط مرجع برای مذاکرات را اعلام کردند و نقشه‌راه را برای گفت‌وگوهای بیشتر در مورد اولویت‌های اقتصادی مشترک دو کشور تعیین کردند. 
   
چالش‌ها و چشم‌اندازهای یک همکاری
با این حال، مذاکرات ونس و مودی با چالش‌هایی همراه است. از یک‌سو، سیاست‌های حمایتگرایانه ترامپ، که بر کاهش کسری تجاری آمریکا متمرکز است، انعطاف‌پذیری کمی برای هند باقی می‌گذارد. 
از سوی دیگر، مودی نیز تحت فشار داخلی است تا از منافع اقتصادی هند دفاع کند، به‌ویژه در شرایطی که اقتصاد این کشور پس از همه‌گیری کووید-۱۹ و تنش‌های منطقه‌ای با چین، همچنان شکننده است. برخی تحلیلگران معتقدند هند ممکن است با پذیرش برخی خواسته‌های آمریکا، مانند افزایش واردات کالاهای آمریکایی یا کاهش تعرفه‌های خود بر محصولات کشاورزی و فناوری، از تشدید تنش جلوگیری کند. با این حال، تجربه کلمبیا در ژانویه ۲۰۲۵، که پس از مقاومت در برابر خواسته‌های مهاجرتی آمریکا با تهدید تعرفه‌های ۲۵ درصدی مواجه شد و در نهایت تسلیم شد، نشان می‌دهد که دولت ترامپ در استفاده از تعرفه‌ها به‌عنوان اهرم فشار جدی عمل می‌کند. 
   
سه سفر و یک آزمون
سفر جی‌دی ونس به هند، آزمونی برای روابط دوجانبه این دو کشور در دوره‌ای پرتنش است. هند با درک رویکرد تهاجمی دولت ترامپ درحوزه تجارت،به‌دنبال راه‌هایی برای فرار ازتعرفه‌های جدیدوحفظ جایگاه خودبه‌عنوان یک متحد استراتژیک است. با این‌حال، موفقیت این مذاکرات به توانایی مودی در ارائه پیشنهادهای متقابل و انعطاف‌پذیری ونس در پیشبرد سیاست‌های دولت آمریکا بستگی دارد. در جهانی که تعرفه‌ها به ابزاری برای اعمال قدرت تبدیل شده‌اند، نتیجه این سفر می‌تواند الگویی برای سایر شرکای تجاری آمریکا باشد که با تهدیدهای مشابه مواجه هستند.