اقبال گردشگران نوروزی به صنایع دستی

طبق آمار، مراکز اقامتی رسمی، نیمه‌رسمی و اضطراری تا ۱۲فروردین، اقامت مسافران نوروزی بیش از ۵۴ میلیون نفر بود که از این تعداد، حدود هشت میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در مراکز اقامتی رسمی اسکان پیدا کردند. 
   
غرب کشور و تجربه اقبال گردشگران در نوروز ۱۴۰۴
براساس گزارش خبرگزاری صداوسیما و به گفته سید‌مصطفی فاطمی، شهر‌هایی که همیشه پرمخاطب بودند، نسبتا آمار کاهشی داشتند و شهر‌هایی که کمتر دیده می‌شدند مخصوصا در غرب کشور، با افزایش سفر مواجه بودند که نشان می‌دهد مردم به نقاط کمتر دیده شده و ناشناخته، بیشتر سفر کردند.
او که دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر را نیز عهده‌دار بوده، اذعان داشت: درمجموع ۳۴ میلیون و ۹۶۵ هزار نفر به سفر رفتند که از این تعداد، مازندران با چهار میلیون و ۶۹۹هزار نفر رتبه اول را درتعداد سفر‌ها دارد و درواقع ۱۰درصد سفر‌ها به استان مازندران انجام شده و بعد ازآن استان گیلان،خراسان رضوی،تهران،اصفهان، فارس، خوزستان، هرمزگان، بوشهر و آذربایجان‌شرقی رتبه‌های بعدی تعداد سفر‌ها را دارند. ضمنا در بحث بیشترین سفر به شهر‌ها، شهر مشهد رتبه اول را دارد و بعد از آن شیراز و اصفهان هستند و طبق آمار اقامت رسمی نیز استان خراسان‌رضوی رتبه اول را دارد و مازندران، گیلان، فارس، هرمزگان، اصفهان، یزد، خوزستان، اردبیل و بوشهر در رتبه بعدی هستند.نکته جالبی که در سخنان مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی جلب توجه می‌کند این‌که امسال مسافران و گردشگران بیشتری از استان‌ها و شهرهای غربی کشور بازدید کرده‌اند که نوید از کنجکاوی و اقبال مردم به جست‌وجو و حاکی از رفتن به سوی تجربه‌های جدیدتر است. به گفته سید‌مصطفی فاطمی، بیشترین سفر‌ها به سمت منطقه غرب کشور انجام شده و در این میان استان ایلام با ۸.۲۷درصد بیشترین رشد را در سفر‌ها داشته و استان البرز با ۲۰ درصد، خوزستان، لرستان و گیلان با ۱۵ درصد رشد، استان چهارمحال‌و‌بختیاری با ۸.۷درصد، کهگیلویه‌و‌بویر‌احمد با ۶ درصد، استان کردستان با ۵ درصد، زنجان و اردبیل با ۳ درصد و آذربایجان‌شرقی با ۲ درصد بیشترین آمار سفر‌های نوروزی را ثبت کرده‌اند که نشان می‌دهد رشد سفر‌ها در استان‌های غربی، قابل توجه بوده، به‌طوری‌که آمار راهداری و پلیس هم، رشد سفر به منطقه غرب را نشان می‌دهد. جالب است بدانیم در بحث سفر‌ها، بیشتر رویکرد مورد نظر وزارت میراث فرهنگی در حوزه گردشگری داخلی موضوع خانواده و سفر‌های خانوادگی بوده که به نظر می‌رسد این موضوع تا حدود زیادی محقق شده است. امر‌ی که نشان می‌دهد اگر وضعیت ساماندهی تعطیلات به‌درستی اتفاق بیفتد و یک روند مطلوبی در ایام پیک تعطیلات وجود داشته باشد، می‌توان در دیگر ایام سال نیز شاهد اینگونه سفر‌ها باشیم.
   
خرید سوغاتی، به‌خصوص چرم همدان 
نکته مهم دیگرکه امسال و درخصوص خریدهای نوروزی گردشگران در گزارش‌های خبرنگاران و کارشناسان گردشگری آمده‌، حاکی از یک خبر خوش است؛ خرید صنایع‌دستی وطنی توسط گردشگرانی که سفرهای نورزوی داخلی را برگزیده‌اند و علاوه بر آن در نوروز ۱۴۰۴ فروش بالای صنایع‌دستی در بازار سفال، منبت و به‌ویژه چرم همدان مورد توجه گردشگرانی قرار گرفته که یکی از اهداف مهم آنها در سفر خرید سوغات هنری در مقصد بوده است.
درهمین ارتباط مریم مقدم، روزنامه‌نگار و کارشناس ارشد گردشگری در یادداشتی نوشته است: در نوروز ۱۴۰۴ شاهد فروش بالای صنایع‌دستی در بازار سفال، منبت و به‌ویژه چرم همدان بوده‌ایم که در نوع خودش خبر خوبی برای گردشگری داخلی در ایران است؛ به‌خصوص که درسال‌های اخیر جهانی شدن ملایربا منبت و لالجین باسفال، استان همدان را از انزوای گردشگری خرید خارج و آن را به یکی از مقاصد مطرح در حوزه صنایع‌دستی تبدیل کرده است‌. خوشبختانه صنایع‌دستی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی و اقتصادی هر منطقه، نقشی بی‌بدیل در توسعه گردشگری و تقویت اقتصاد محلی ایفا می‌کند.
   
مبل منبت و سفال؛ جلوه‌ای از هنر ایرانی در نوروز ۱۴۰۴
اودرباره جلوه‌گری هنرایرانی درنوروز۱۴۰۴ نیزنوشته است: مبل منبت که به ظرافت درطراحی و اصالت در نقش‌آفرینی شهرت دارد، یکی از صنایع‌دستی فاخر ایران است که نه فقط در بازار داخلی، بلکه در عرصه بین‌المللی نیز مورد توجه است. شهرهایی مانند ملایر و تویسرکان که از قطب‌های تولید این هنر هستند، در ایام نوروز شاهد افزایش چشمگیر گردشگران و خریداران بودند. نمایشگاه‌ها و بازارچه‌های نوروزی فرصتی فراهم کردند تا مسافران از نزدیک با مراحل ساخت و ارزش هنری این صنعت آشنا شوند و این تجربه، علاقه آنها را به خرید و حمایت از این هنر بومی تقویت کرد. از سوی دیگر، سفال و سرامیک که از دیرباز بخش جدایی‌ناپذیر هویت هنری ایران بوده، در شهر جهانی لالجین به اوج شکوفایی خود رسیده است. حضور گردشگران در کارگاه‌های سفالگری و امکان تجربه ساخت سفال با دستان خود، جذابیتی ویژه به این بازار بخشیده است. افزایش فروش سفال‌های تزئینی و کاربردی در نوروز ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که این هنر همچنان جایگاه خاصی در میان مسافران و خریداران دارد.
   
بازارچه‌های صنایع‌دستی؛ پیوند اقتصاد و فرهنگ
به اذعان این کارشناس گردشگری و فعال رسانه‌ای، بازارچه‌های صنایع‌دستی در ایام نوروز به یکی از مهم‌ترین مراکز جذب گردشگران تبدیل شده‌ است. این بازارچه‌ها علاوه بر ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای هنرمندان محلی، تجربه‌ای متفاوت و منحصربه‌فرد برای مسافران رقم می‌زند. آمارهای اولیه از نوروز ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که میزان فروش در این بازارها نسبت به سال‌های گذشته رشد چشمگیری داشته و استقبال مردم از خرید صنایع‌دستی، بیش از پیش افزایش یافته است. این موفقیت را می‌توان به چند عامل از‌جمله برگزاری نمایشگاه‌های ویژه نوروزی که محصولات هنری را مستقیما از تولیدکننده به مصرف‌کننده عرضه می‌کند، افزایش آگاهی گردشگران نسبت به ارزش فرهنگی و اقتصادی صنایع‌دستی از طریق تبلیغات و برنامه‌های فرهنگی و ارائه محصولات متنوع و کاربردی که هم به‌عنوان یادگاری از سفر و هم به‌عنوان کالایی مصرفی مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین توجه به بسته‌بندی و شیوه‌های نوین فروش که جذابیت خرید این محصولات را افزایش داده، نسبت داد .
   
آینده‌ای روشن برای صنایع‌دستی و گردشگری
مریم مقدم، روزنامه‌نگار و کارشناس ارشد گردشگری به عنوان فردی آگاه در این زمینه ارزیابی قابل تاملی از گردشگری داخلی در نوروز ۱۴۰۴ دارد و می‌نویسد: رشد چشمگیر فروش در بازارچه‌های صنایع‌دستی نوروز ۱۴۰۴، پیامی روشن برای سیاست‌گذاران، فعالان اقتصادی و هنرمندان دارد؛ سرمایه‌گذاری در صنایع‌دستی نه فقط یک انتخاب فرهنگی، بلکه یک ضرورت اقتصادی است. اگر بتوان با حمایت‌های دولتی و خصوصی، شرایط بهتری برای تولید، فروش و صادرات این محصولات فراهم کرد، بدون شک این بخش می‌تواند سهم قابل‌توجهی در توسعه پایدار اقتصادی ایفا کند. امید است که با تدوین سیاست‌های حمایتی، افزایش تبلیغات بین‌المللی و برگزاری رویدادهای فرهنگی، بتوانیم در سال‌های آینده شاهد حضور پررنگ‌تر گردشگران داخلی و خارجی در بازارهای صنایع‌دستی ایران باشیم و هنر اصیل ایرانی را بیش از پیش به جهان معرفی کنیم.