شیرین اما نیازمند درمان

نشانه‌های لکنت و به‌طورکلی اختلالات گفتاری بچه‌ها، از چه زمانی می‌توانند والدین را نگران کند؟
واقعیت این است که ما برای درست‌صحبت‌کردن بچه‌ها، تا سه‌سالگی به آنها فرصت می‌دهیم؛ یعنی نگرانی‌های پیش از سه سال را توصیه نمی‌کنیم. نگرانی‌هایی که در بسیاری مواقع، به‌دلیل مقایسه دو بچه با همدیگر شکل می‌گیرد که این بچه مثلا دوسالگی صحبت کرد و بچه من در ۲.۵سالگی هنوز خوب صحبت نمی‌کند. بنابراین تا پیش از سه‌سالگی جای نگرانی وجود ندارد اما لازم است که برخی نکات را هم رعایت کنیم. 
 
مثلا چه نکاتی؟
در نخستین قدم، ضروری است که پدر و مادر مراحل شنوایی‌سنجی کودک را به‌طور کامل انجام داده باشند. بسیاری از مشکلات گفتاری به اختلالات شنوایی مرتبط است. بنابراین، اگر مراحل مختلف شنوایی‌سنجی را پشت‌سر گذاشته‌ایم، می‌توانیم تا حد زیادی از بابت شنوایی کودک آسوده‌خاطر باشیم. 
 
همین که کودک نسبت به صداها، واکنش‌های سریع و قابل توجهی دارد، برای اطمینان از سلامت شنوایی‌اش کافی نیست؟
البته که نیست! شنوایی‌سنجی این نیست که در خانه بسته شود و نوزاد از خواب بپرد؛ بلکه در روند چکاپ شنوایی‌سنجی، فرکانس‌های مختلف شنیداری چک و بررسی می‌شود. مثلا ما با کودکی مواجهیم که صحبت می‌کند ولی فرکانس «م» را نمی‌شنود و واژه «مامان» را «آآن» می‌شنود. بدیهی است که چنین کودکی در صحبت‌کردن هم با اختلال روبه‌رو می‌شود. به‌طورکلی کسانی که در شنیدن فرکانس‌های مختلف با مشکل مواجه هستند، در گفتار هم با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو می‌شوند. 
 
و قدم بعدی چیست؟
درقدم اول، از گذراندن مراحل شنوایی‌سنجی بچه اطمینان حاصل می‌کنیم؛ تا سه‌سالگی صبر می‌کنیم و در همین حین، مراقب رفتار با کودک هستیم. 
 
منظورتان چه رفتارهایی است؟
به او انگ و برچسب نمی‌زنیم. وسط حرف‌زدنش نمی‌پریم. هویش نمی‌کنیم. استرس وارد نمی‌کنیم. اجازه نمی‌دهیم پیش‌رویش، کسی از مدل حرف‌زدنش ایراد بگیرد. از او امتحان نمی‌گیریم که فلان واژه را درست گفتی یا غلط! همه این‌ها، نکات ریزی است که باعث می‌شود اعتمادبه‌نفس بچه را بدون این‌که بدانیم از او بگیریم. اگر همه این نکات را رعایت کردیم و هنوز نگرانیم، می‌توانیم به گفتاردرمانگر مراجعه کنیم؛ متخصصی که به‌روشنی والدین را آگاه می‌کند که نیاز به دخالت در روند طبیعی کودک وجود دارد و یا همه‌چیز عادی است و باید به کودک زمان و فرصت بدهیم. 
 
اما بروز ناگهانی لکنت، به چه علتی می‌تواند باشد؟
اجازه دهید از همین ابتدا این موضوع را روشن کنم: تمامی صحبت‌هایی که از بزرگ‌ترها می‌شنویم درباره این‌که کودک به‌طور ناگهانی از تاریکی یا دعوا ترسیده و به خاطر آن لکنت گرفته، کاملا نادرست است. ممکن است زمینه لکنت در کودک وجود داشته باشد و یک اتفاق خاص، آن را ناگهان نمایان کند. همچنین، باید بدانید که در اکثر موارد، بروز لکنت یک پدیده ارثی است.
 
و حالا اگر با چنین مشکلی مواجه شدیم چه کنیم؟
علاوه بر رعایت رفتارهایی که ذکر کردم، ضروری است که به‌طور مداوم تلفظ صحیح کلمات را برای او تکرار کنیم، بدون این‌که به اعتمادبه‌نفسش آسیب بزنیم. به این معنا که به‌دلیل کندی در صحبت‌کردن، هیچ واکنش خاصی از خود نشان نمی‌دهیم و اجازه نمی‌دهیم دیگران نیز چنین کنند. در مرحله بعد، به متخصصان مراجعه می‌کنیم و اجازه می‌دهیم که با استفاده از روش‌های درمانی مناسب، این مشکل به‌طور طبیعی برطرف شود.
 
و رفع می‌شود؟
تجربه نشان داده است که بیشتر از ۹۰ درصد از اختلالات گفتاری درمان می‌شود؛ اما در این میان، رفتار اطرافیان کودک، در سرعت درمان بسیار تاثیرگذار است. رفتارهایی که باید مواظب باشیم تا موجب افسردگی و سرخوردگی کودک نشود.