آیا صحنه‌هایی دارد که برای مخاطب حساسیت‌برانگیز باشد؟ تمام این نکات بازگو شد تا صراحتا به این نکته اشاره کنیم که: جشنواره فجر محلی برای کودکان نیست و مخاطب خاص خودش را دارد. بنابراین باید توجه داشت که سینما پدیده‌ای است که برای استفاده از آن باید به نکات زیادی توجه کرد ، به‌خصوص اگر پای کودکان‌مان در میان باشد.
سینما، از سرگرمی تا تحلیل حرفه‌ای
زمانی که برادران لومیر درسال۱۸۹۵ اولین فیلم‌های متحرک خود را ساختند، احتمالا تصور نمی‌کردند سینما به صنعتی جهانی با مخاطبانی از رده‌های سنی مختلف تبدیل شود. از همان آغاز، سینما پلی میان تخیل و واقعیت بود که هر بیننده‌ای می‌توانست در آن غرق شود. در این میان، برخی به‌صورت حرفه‌ای آن را دنبال می‌کنند و برخی دیگر صرفا به‌عنوان یک فعالیت تفریحی به تماشای آن می‌پردازند. با گذر زمان، مخاطبان سینما به دسته‌بندی‌های مختلف تقسیم شده‌اند و فیلمسازان تلاش کرده‌اند محتوایی متناسب با نیازها و علایق هر گروه خلق کنند.رده سنی، موضوع، ژانر و دیگر مؤلفه‌ها به مخاطبان عمومی سینما این امکان را می‌دهد که بتوانند محصول مورد نظر خود را بیابند.مخاطبان حرفه‌ای سینمابه‌دلیل دانش وحساسیت بالا، ازمعیارهای دقیق‌تر و تحلیل‌محورتری استفاده می‌کنند. تماشای فیلم برای این دسته از افراد صرفا لذت از داستان‌گویی نیست؛ آنها می‌توانند با تحلیل فیلم‌ها، دیدگاه‌های جدید، خلاقیت هنری و تکنیک‌های فیلمسازی را کشف کنند. همچنین تلاش می‌کنند رفتارهای انسانی، روابط اجتماعی و تغییرات فرهنگی را بهتر درک کنند. جشنواره‌های فیلم، محلی مناسب برای این دست مخاطبان است. به‌طور مثال، جشنواره فیلم کن در فرانسه محلی برای نمایش فیلم‌های غیرتجاری و هنری است که فیلمسازان، منتقدان و تهیه‌کنندگان از سراسر جهان در آن شرکت می‌کنند. یا جشنواره فیلم ونیز که تاریخی‌ترین جشنواره سینمایی است و بسیاری از سنت‌های سینمایی در آن پایه‌گذاری شده‌اند، محلی برای کشف استعدادهای جدید است. اما در نظر افراد جامعه ما، جشنواره فیلم فجر بیشتر یک رویداد برای مخاطبان عمومی است. بسیاری از مردم تصور می‌کنند جشنواره محل نمایش فیلم‌های منتخب و تأیید شده است؛ بنابراین حضور در میان تماشاگران این جشنواره، برای بسیاری از افراد به‌عنوان فرصتی مهم و حتی یک تجربه خانوادگی تلقی می‌شود که نباید از دست داد.
محتواهای نا‌مناسب برای کودکان
جشنواره فجر همانند دیگر جشنواره‌های معتبر جهانی، در اصل یک رویداد مخصوص بزرگسالان است و مناسب کودکان طراحی نشده؛ بسیاری از فیلم‌ها محتوای جدی یا تلخ دارند که برای کودکان و نوجوانان مناسب نیست. موضوعاتی مانند جنگ، مشکلات اجتماعی، خشونت، یا مسائل فلسفی و پیچیده، به‌طور طبیعی درک و پردازش آنها برای کودکان دشوار و گاه آسیب‌زننده می‌کند. نمایش این‌گونه محتواها می‌تواند بر روان کودکان تأثیر منفی بگذارد. از آنجا که این فیلم‌ها برای اولین‌باربه نمایش درمی‌آیند، غیر از اطلاعات ابتدایی مانند سازندگان وخلاصه‌ای چندخطی،هیچ داده دیگری ازآن دردسترس نیست.به همین دلیل والدین با صحنه‌های غیرقابل پیش‌بینی‌ای روبه‌رو هستند که نمی‌دانند در صورت بروز مشکل چطور فضا را مدیریت کنند. یادم می‌آید در میانه فیلم بهشت تبهکاران، زمانی که شخصیت اصلی در حال شکنجه شدن بود، دخترکی فریاد زد و ابراز ترس کرد. مادر دختربچه سعی کرد او را آرام کند اما درنهایت مجبور به ترک سالن شد. البته درچند سال اخیر، تعداد انگشت‌شماری انیمیشن و فیلم برای نوجوانان نیز به اکران درآمده است اما مانند باقی آثار، نبود اطلاعات تکمیلی، تماشای این محصولات را به انتخابی حساس تبدیل می‌کند. به طور مثال، از چهار انیمیشن راه‌یافته به جشنواره چهل‌و‌دوم فجر، تنها یک اثر مناسب کودکان بود.حتی این انیمیشن هم برای اکران عمومی پس از جشنواره دچار تغییراتی شد. فیلم‌های سینمایی معمولا بیش از ۹۰دقیقه هستند وبرخی از آنها در جشنواره ممکن است به دلیل سبک هنری یا موضوع خاص، طولانی‌تر باشند.این مدت‌زمان طولانی برای کودکان طاقت‌فرساست و باعث بی‌قراری آنها می‌شود. این بی‌قراری نه‌تنها تجربه تماشای فیلم رابرای خود کودک دشوارمی‌کند، بلکه مزاحمتی برای سایر مخاطبان نیز ایجاد می‌کند. علاوه بر این،جشنواره فیلم فجر به‌دلیل استقبال گسترده مردم، فضایی شلوغ وپرجنب‌وجوش دارد.صف‌های طولانی، ازدحام جمعیت وانتظار برای ورودبه سالن‌ها می‌تواندبرای کودکان آزاردهنده باشد. همچنین، کودکان ممکن است در چنین محیط‌هایی احساس خستگی یا استرس کنند که این مسأله مدیریت آنها را برای والدین دشوار می‌سازد.بسیاری از نمایش‌ها وبرنامه‌های جشنواره درساعات عصر یا شب برگزار می‌شوندکه این مسأله نیز باعث می‌شود ساعات خواب کودک مختل شده و دچار کلافگی شوند. جشنواره فیلم فجر، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای سینمایی ایران، مخاطب خاص خود را دارد و مناسب کودکان و نوجوانان کم‌سن نیست. ویژگی‌هایی که اشاره شد، باعث می‌شود محیط جشنواره با دنیای کودکان همخوانی نداشته باشد؛بنابراین، شاید بهتر باشد والدین با برنامه‌ریزی مناسب، ازاین فرصت برای تجربه شخصی و متفاوت بهره ببرند و کودکان را به فعالیت‌ها و برنامه‌های متناسب با سن و علایق‌شان ببرند. در نهایت، مهم است که آرامش و رفاه کودکان‌مان را در اولویت قرار دهیم تا تجربیات لذت‌بخشی برای آنها فراهم شود.
