ای عشق همه بهانه از توست

اطلاعات تاریخی فیلم با کتب معتبر دکتر عبدالحسین زرین‌کوب (پله‌پله تا ملاقات خدا، سر نی ۲جلد، نردبان شکسته، بحر در کوزه) منطبق است و خود فرهاد توحیدی نیز استفاده از منابع دکتر زرین‌کوب را تایید کرده.در این میان عاشقان ادبیات و عرفان انتظار داشتند فیلم از راز مگوی چله مولانا و شمس پرده بردارد اما، مگر کسی از آن خلوت خبر داشته یا در منبعی نقل شده که حال به نمایش درآید؟ حتی در کتب دکتر زرین‌کوب هم به پنهان ماندن راز خلوت شمس و مولانا اشاره شده و فقط اطلاعات موثق مورخین چندین نقل از خود مولاناست که در فیلم نیز آمده. پس این گزینه اساسا محلی برای تامل ندارد. متاسفانه تهیه‌کنندگان فیلم با تکیه بر حساسیت موضوع شمس و مولانا پیش از نمایش فیلم با این ترفند سعی در کشاندن عاشقان مولانا به سینما داشتند که موفق نیز شدند اما بازخوردهایی منفی دریافت کردند و طیف مخالفان جدی فیلم شکل گرفتند و موافقان فیلم علاقه‌مندانی سینما‌رو بودند که داستانی جذاب را در بستری ادبی تاریخی تماشا کردند و در نهایت فیلم به فروش قابل توجه ۱۲۰ میلیارد تومانی دست یافت که برای این نوع سینما موفقیت محسوب می‌شود.کلید درک هر فیلم درک صحیح روایت آن است. فیلم مست عشق تریلری کارآگاهی، عاشقانه، تاریخی ا‌ست که تمامی عناصر ژانر در آن مشهودند، عناصری که به‌درستی جانمایی شده و خوب هم کار می‌کنند و همین درستی ژانر است که علاقه‌مندان سینما را جذب می‌کند و فیلم دیدنی می‌شود. مست عشق داستان داروغه‌ یک شهر است که در سفر بیرونی به‌دنبال عشق گمشده خود است و در سفری درونی در جست‌وجوی شناختن مفهوم واقعی عشق. به واقع مست عشق داروغه‌ شهر است نه مولانا یا شمس قصه. این جست‌وجوی قهرمان ما به‌واسطه‌ گم شدن شمس تبریزی و فلاش‌بک‌های متعدد در قالب روایت در روایت پیش می‌رود. در یک کلام داستان شمس و مولانا مک‌گافین* است و نه اصل داستان. فیلم با بازجویی داروغه از متهم قتل(پسر مولانا) و تعقیب شواهد و مدارک با سیر توالی حوادثی بجا و منطقی و با استفاده از فلاش‌بک‌ها در تزریق قطره چکانی اطلاعات به‌خوبی پیش می‌رود و ریتم خود را تا انتها حفظ می‌کند و در نهایت موفق می‌شود مخاطب را تا انتها با خود همراه سازد.
مهم‌ترین نقطه‌ قوت فیلم فیلم‌نامه است و پس از آن؛ موسیقی زیبا و به اندازه، بازی قابل قبول پارسا پیروزفر، گریم و طراحی صحنه خوب هم بر غنای کار افزوده است.
نقایصی نیز در کارگردانی به چشم می‌آید از جمله: وجود کلوزآپ‌های نابجا در طول فیلم بخصوص در سکانس‌های ابتدایی و بازی ضعیف شهاب حسینی که شمس خاموشی بیش نبود و دوبله ضعیف مینا غیاث‌پور در صداپیشگی دختر مولانا، کیمیا خاتون آن هم در لحظه احتضار و یکی از دراماتیک‌ترین لحظات فیلم.
نکاتی که شاید به چشم مخاطب عام نیاید و با توجه به فیلمنامه و ریتم و تدوین خوب قابل اغماض هم باشد. در این میان بازی قابل توجه ابراهیم چلیک‌کول با چند سر و گردن بالاتر از بازیگران ایرانی خودنمایی می‌کند و بار اصلی داستان را بخوبی به دوش می‌کشد. به هر روی فیلم نمره قبولی بالایی می‌گیرد و مخاطبان نیز بر این امر صحه گذاشتند.
کلام آخر، این که مست عشق فیلمی خوب است با تکیه بر تاریخ و ادبیات ایران، که برای ما به‌خوبی قصه‌ای را تعریف می‌کند و ما را با خود همراه و سرگرم می‌کند و جلوه‌ایی از عشق راستین را نشان‌ ما می‌دهد. با قهرمان داستان همزاد‌پنداری می‌کنیم و با این روایت در مستی عشق شریک‌ می‌شویم.
یکی از نکات منفی در ابتدای فیلم آقای پارسا پیروزفر این است که او تلاش دارد نوعی صداسازی انجام دهد و خشکی در صدایش قرار بدهد که متأسفانه در صحنه‌های بعدی فراموش می‌شود یا دیگر اجرا نمی‌گردد. به‌نوعی، وجود چنین چیزی الزامی نبوده است. نکته‌ای که ابتدا به چشم می‌آید این است که صدای خش‌داری از ایشان می‌شنویم. صدای زنگ‌داری از ایشان وجود دارد که پس از آن، گویش عادی آقای پارسا پیروزفر را داریم که این نیز می‌تواند جزو نقایص فیلم باشد.
این اثر البته نکات مثبت قابل توجهی هم دارد. ما می‌بینیم که عناصر ژانر در روایت، کارگردانی، دکوپاژ و چیدمان عناصر صحنه به چه خوبی، به چه مهارتی و به چه زیبایی رعایت شده‌اند. درواقع، عناصر ژانر درام جنایی یا کارآگاهی به خوبی در ایجاد تعلیق و ارائه اطلاعات به‌صورت تدریجی و سکانس‌به‌سکانس عمل می‌کنند. این فرآیند به شکلی موثر انجام می‌شود و نکته مهمی که می‌توان از این موضوع استنباط کرد این است که به نظر می‌رسد مخاطب ایرانی همچنان به وفاداری نسبت به این ژانر علاقه‌مند بوده و از آن استقبال می‌کند. نباید فراموش کنیم که اکران اولیه فیلم «مست عشق» همزمان با فیلم «تمساح خونی» بود. با وجود این‌که آن فیلم کمدی بود و در نوع خود رکوردهای روزانه و شبانه را شکست، مست عشق در مقاطعی از آن پیشی گرفت. این موضوع نشان می‌دهد که مردم همچنان از آثار فاخر و باکیفیت استقبال می‌کنند. طبعا در چنین شرایطی این از وظایف هنرمندان است که باید نیازسنجی کنند و پیام‌های مردم را دریابند. مردم دارند سیگنال می‌دهند که کارهای ژانری خوب می‌خواهیم و باید کارهای خوب ارائه دهند.
از دیگر نکات قابل توجه که می‌توان آن را جزو امتیازات فیلم مست عشق در نظر گرفت، موسیقی آن است. موسیقی این فیلم به‌خوبی طراحی شده و در جای خود به کار رفته است. برخلاف برخی فیلم‌ها که تلاش می‌کنند با الهام از عرفان و ادبیات ما، اثر را مملو از موسیقی سنتی کنند، در اینجا موسیقی به‌درستی در خدمت سینما قرار گرفته است. به‌طور بسیار ظریف و مختصر وارد فضا می‌شود و کار خود را به‌خوبی انجام می‌دهد. موسیقی پایانی که یک تصنیف کامل است، به‌خوبی احساسات درونی کاراکتر را منتقل می‌کند و نشان‌دهنده تکمیل سفر درونی اوست. همچنین، همراهی این موسیقی با رقص سماع بسیار مناسب و معناگراست.

*مک گافین: مک گافین یک شیء، ایده، شخص یا هدفی است که شخصیت‌ها در پی آن هستند یا از آن به عنوان انگیزه برای اعمال‌شان استفاده می‌کنند؛ اما نکته اینجاست که مک گافین اصل داستان نیست و تنها عنصری پیش‌برنده در فیلم است که نباید با موضوع یا اصل داستان اشتباه گرفته‌شود.