چرا گسل بازار ارز فعال شد؟

حتی امسال نیز نرخ دلار در کمترین نوسان قرار داشت و این درحالی‌بود که در این مدت اتفاقاتی مانند حمله رژیم‌صهیونیستی به کنسولگری کشورمان در دمشق، حمله ایران به رژیم‌صهیونیستی(وعده‌ صادق یک)،شهادت  رئیس‌جمهور،ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران، شهادت سیدحسن نصرا... دبیرکل حزب‌ا... لبنان، حمله ایران به رژیم‌صهیونیستی (وعده صادق ۲)، پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا و موارد بسیار دیگری رخ داد. هرچند کارشناسان وعده می‌دهند که نرخ ارز در بازار غیررسمی روند نزولی دارد، اما باید توجه داشت برخی قیمت‌گذاری‌ها با نرخ ارز غیررسمی انجام می‌شود.  اوایل پاییز امسال اعضای تیم اقتصادی دولت اعلام کردند قصد دارند سیاست ارزی را تغییر دهند. در آن زمان عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد رانت ارزی باید از بین برود و فاصله نرخ نیما با بازار غیررسمی بسیار زیاد است. از این رو بانک مرکزی مکلف شد تا سازوکار حذف سامانه نیما را کلید بزند. در اواخر آذرماه، سرانجام اعلام شد که نرخ نیمایی حذف می‌شود. هرچند این نرخ هنوز به‌طور کامل از سامانه‌های معاملاتی مرکز مبادله ارز و طلای ایران حذف نشده، اما سقف آن بدون محدودیت به کار خود ادامه می‌دهد و اکنون درقالب بازار ارز تجاری، عرضه وتقاضا انجام می‌گیرد.ازسوی دیگرمحمدرضا فرزین،رئیس‌کل بانک‌مرکزی اعلام کرده بود نرخ نیما اگر بیش از ۴۷هزار تومان شود نرخ تورم هم روند صعودی خواهد داشت. وی همچنین در جمع نمایندگان مجلس بیان کرده بود دیدگاهی وجود دارد که بر اساس آن، افزایش قیمت ارز به افزایش صادرات منجر می‌شود، اما این تصور نادرست است؛ چراکه یکی از سیاست‌های اساسی ما باید کنترل نرخ ارز باشد.
   
موتور افزایش قیمت از چه زمانی روشن شد؟
چندی پیش وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس‌کل بانک مرکزی در کمیسیون اقتصادی مجلس حاضر شدند تا نسبت به تحولات ارز و سیاست‌های پیش‌رو پاسخ دهند. در آن جلسه وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد از ابتدای سال۱۴۰۱تا پایان آذر ۱۴۰۳، براساس گزارش بانک‌مرکزی، شاخص قیمت‌ها ۲.۸برابر شده بود که اگر تورم آمریکا را از آن کم کنیم شاخص قیمت‌ها حدود ۲.۷برابر شده است. یعنی قیمت دلار که سال۱۴۰۱ حدود ۲۷هزار تومان بود، باید الان به حدود ۷۳هزار تومان برسد. البته این پیش‌بینی‌ها برای شرایط عادی کشور بودند، اما در یک ماه گذشته، با توجه به انتخابات آمریکا، حملات رژیم‌صهیونیستی و وضعیت سوریه و منطقه، می‌توان گفت که عملکرد بانک‌مرکزی قابل دفاع است؛ بااین‌حال لازم است که تلاش‌ها افزایش یابد. برخی افراد در فضای مجازی تحلیل کردند که وزیر امور اقتصادی و دارایی، نرخ ۷۳هزار تومان را کف قیمت اعلام کرده است. این درحالی‌بود که نرخ دلار در بازار غیررسمی با نرخ ۷۶هزار تومان معامله می‌شد. اما این تحلیل با واکنش سریع وزیر امور اقتصادی و دارایی مواجه شد و او تاکید کرد هیچ‌گونه کف قیمتی اعلام نشده و قیمت‌های غیررسمی دراین حد را نمی‌پذیریم. همچنین بانک‌مرکزی بارها اعلام کرده نرخ بازار غیررسمی را قبول ندارد و به همه نیازهای ارزی رسمی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران پاسخ خواهد داد. هرچند دولت از سیاست ارزی اجراشده دفاع می‌کند و صادرکنندگان از این وضعیت رضایت دارند، اما برخی تحلیلگران بر این باورند باید اقداماتی انجام شود که معیشت مردم به خطر نیفتد.

 

التهابات کاهش می‌یابد
احمد مجتهد، کارشناس مسائل اقتصادی درباره افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر گفت: قیمت دلار در بازار غیررسمی از ابتدای سال تاکنون حدود ۳۰درصد نوسان داشته، این درحالی‌است که نرخ تورم ۳۷درصد بوده است؛ بنابراین با توجه به نرخ رشد تورم، نوسان قیمت دلار در حدکمتر از تورم منطقی به نظر می‌رسد. وی با اشاره به این‌که نرخ ارز در کشور به علل مختلفی مانند افزایش تقاضا، تحریم، تنش و اتفاقات سیاسی و تغییر درمتغیرهای اقتصادی دچار نوسان می‌شود، گفت: افزایش قیمت دلار در زمان فعلی به علت اتفاقات سیاسی خاورمیانه مخصوصا سوریه رخ داده که گذرا و موقتی است.این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: در زمان بروز تنش‌های سیاسی، بازارهای مالی به‌سرعت به اخباروتحولات واکنش نشان می‌دهند وهمین واکنش‌ فوری مردم به افزایش تقاضا برای ارز به‌عنوان یک دارایی امن منجر می‌شود؛ در نتیجه با افزایش تقاضا قیمت دلار نیز بالا می‌رود. نوسانات ناشی از تنش‌های سیاسی معمولا کوتاه‌مدت است، به‌طوری‌که بعد از کاهش شوک‌ها، روند صعودی متوقف می‌شود و حتی در مواقعی به حالت قبل خود بازمی‌گردد؛ در نتیجه افراد هنگام خرید دلار باید احتیاط کنند تا در آینده متضرر نشوند.