چنانکه محققان در تازهترینترین تحقیقات، به این نتیجه رسیدهاند که این محصولات، ترکیبی بهنام پلیفلورو آلکیل دارند که برای سلامتی مضر است و باید درمصرف آنها بهویژه دردوران بارداری احتیاط بیشتری رادرنظر داشت.در دوران بارداری، تمام توجهها به تغذیه مادر و مواد غذایی ضروری که باید مصرف کند معطوف میشود. همچنین، داروهایی که باید مصرف کند و پرهیزهای غذایی نیز از موارد مهمی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. آنقدر که شاید یکی از مواردی که اغلب در این دوره نادیده گرفته میشود، خطراتی است که مصرف لوازم آرایشی میتواند برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. در حقیقت، انواع لوازم آرایشی معمولا حاوی مقادیر زیادی از ترکیبات شیمیایی هستند که ممکن است مشکلاتی را ایجاد کنند. هرچند این مشکلات کمتر به چشم میآیند و کمتر از سایر مسائل به آنها پرداخته شده است. اما آنچه توجه را به این محصولات آرایشی و بهداشتی ظاهرا بیخطر جلب کرد، گزارشی بود که درباره ترکیبات آنها منتشر شد. دراین گزارش، بررسی شد که میزان قابل توجهی ازمواد شیمیایی مصنوعی PFAS در خون و شیر مادر زنانی که دردوران بارداری از این محصولات استفاده کرده بودند، وجود دارد. در نتایج این بررسیها و پژوهشها، نشان داده است زنان بارداری که در هفتههای مختلف بارداری، از محصولات مراقبت از ناخن، عطرها، آرایش، اسپریهای مو، ژلها یا رنگها استفاده کردهاند، سطوح بالاتری از PFAS در خونشان دیده شده است.
چرا مضر؟
«PFAS از اواسط قرن بیستم در محصولات مصرفی و صنعت استفاده شده است. این مواد شیمیایی دربرابر آب، روغن و گرما مقاومت میکنند.»این رادکتر هدیهسادات لاجوردی،متخصص زنان و زایمان، بیان میکند و معتقد است که با وجود اینکه سالهاست صنعت آرایشی و بهداشتی از این روش استفاده میکند، تحقیقات جدید نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض PFAS در دوران بارداری میتواند به مشکلات سلامتی مختلفی برای نوزادان منجر شود. وی میگوید: «این مشکلات شامل تولد زودرس، وزن کم هنگام تولد و اختلالات رشد عصبی است.» بنابراین، بدیهی است که کاهش مصرف یا حتی خودداری از استفاده از این محصولات آرایشی و بهداشتی میتواند ریسک بروز چنین اختلالات و مشکلاتی را کاهش دهد و یکی از عوامل آن را حذف کند.
ریسک نکن!
«فرقی نمیکند لاک باشد یا رنگمو؛ از هرگونه تماس غیر ضروری با مواد شیمیایی طی دوران بارداری خودداری کنید.» این پاسخ دکتر سالکفرد، متخصص زنان و زایمان است که در مواجهه با سؤال مراجعهکننده خود درباره لاکزدن و رنگمو در دوران بارداری میپرسد. درواقع به نظر میرسد که لاکزدن هیچوقت موضوع و دغدغه خیلی بااهمیتی در این دوران نبوده و شاید هم نباشد اما آنچه قریببهاتفاق متخصصین برآن تاکید دارند این است که لاکزدن، موادی با خود به همراه دارد که ممکن است از طریق جذب پوست به جریان خون مادر و سپس به جنین منتقل شود و برای جنین خطرناک باشند. پس چه بهتر که زنان باردار، خودشان را در معرض ریسکهای کمتری قرار دهند تا دیگر جای هیچ اما واگری باقی نماند. به نظر میرسد که یک دوری چندماهه از مواد شیمیایی غیرضروری، همان راهکار مطمئن و قابلقبولی است که میتواند سلامت بیشتری برای مادر و جنین به همراه داشته باشد.
حتی یک بار؟
قرار نیست به این نتیجه برسیم که حتی یکبار لاکزدن در دوران بارداری میتواند آسیبزا و خطرناک باشد؛ بلکه قرار است این باور را پیدا کنیم که در دوران بارداری، استفاده از محصولات همراه با ریسک را کمتر کنیم. چنانچه حتی سازمان غذا و داروی آمریکا هم از وجود برخی مواد شیمیایی در لاکها و پاککنندههای لاک گزارش داده است که این موارد ممکن است به عفونت پوست، مسمومشدن وبرخی عوارض جانبی منجر شود.برای همین است که توصیه میشودزنان باردار وشیرده برای کاهش خطرات بهداشتی ناشی ازموادشیمیایی مضر،استفاده ازمحصولات مراقبت شخصی مانند رنگمو،عطر، لوسیونها ولاک ناخن رامحدود کنند؛ اقداماتی که میتواند به حفظ سلامت مادرونوزاد کمک کرده و از مشکلات احتمالی در دوران بارداری وپس ازآن پیشگیری کند.