تعهد ایرانی و مسئولیت‌پذیری جهانی

البته‌نقطه‌عطف این پویش‌حضورحماسه‌آفرین زنان است همچنان‌که عاصمه قاسمی،دانش‌آموخته‌کارشناسی‌ارشد ودکترای جامعه‌شناسی از دانشگاه ناتینگهام انگلستان و عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد در گفت‌و‌گوی خود با جام‌جم می‌گوید: «‌جامعه زنان ایران در این پویش تصویری صحیح از زن ایرانی و زنی که خود را عنصر مهم، سازنده و اثر‌گذار در جامعه خود و جامعه جهانی می‌داند به تصویر کشیدند.»

خانم قاسمی، ابتدا کمی از همدلی مردم کشور در این پویش بفرمایید.
پویش ایران همدل یک‌بار دیگر نشان داد که زنان بعد از انقلاب اسلامی هویت، نقش و جایگاه‌شان تغییر کرده است و آنان به این باور رسیدند که هم درجامعه ایران وهم درجامعه جهانی نقش‌آفرین هستند.این بسیارمهم است که جامعه زنان ایران به یک خودباوری رسیده و در مسیری که دنیا پیش می‌رودبرای خود نقش‌آفرینی ترسیم کرده‌اند.ازاین‌رو مهم است که در سیاستگذاری‌‌ها، قانونگذاری‌‌ها و در ساختارها و نهادهای جامعه به ظرفیت‌های زنان توجه شود و از منظر عنصر مؤثر درپیشبرد اهداف متعالی جامعه مورد توجه قرار گیرند.
   
کدام‌ویژگی‌های جامعه‌شناختی درجامعه ایرانی موجب می‌شودتا این سطح ازمشارکت رادرپویش‌هایی همچون ایران همدل شاهد باشیم؟
درمورد ویژگی‌های جامعه ایران در موضوع ایران همدل به‌نظر می‌‌رسد باید چند موضوع را مورد توجه قرار داد؛ یکی مهم بودن امر دینی و حکم ولی دین در دفاع از مردم مظلوم لبنان و فلسطین است. ایران همدل نشان می‌دهد به‌راحتی نمی‌‌توان از ضعیف شدن دین در جامعه و دینداری صحبت کرد چرا که اتفاقا ملت ایران نشان داده که حکم دینی برای بخش قابل‌توجهی از جامعه ایران مهم بوده و برای انجام وظیفه و تکلیف دینی آماده است. موضوع دیگری که در این پویش مطرح است، ظلم‌ستیزی ایرانیان و طرفداری از حق و عدالت است که در تاریخ جامعه ایرانی این موضوع بارها تکرار شده و در قضیه مردم لبنان و فلسطین هم مردم آن را به‌خوبی نشان دادند؛ چرا که حق‌طلبی از ویژگی‌های جامعه ایران است. نکته حائز اهمیت بعدی این‌که جامعه ایرانی خودش را فقط در یک چارچوب جغرافیایی ایران نمی‌بیند و خود را عنصری اثر‌گذار در دنیا می‌داند. به‌نظر می‌رسد پیشینه تاریخ و تمدن مردمان این جامعه با چشم‌انداز جامعه آرمانی و تمدنی نوین سبب شده «تاثیرگذاری» در بینش و نگرش ایرانیان نهادینه شود.
   
بانوان کشورمان با اهدای طلا و جواهرات خود یکی از برجسته‌ترین بازیگران پویش ایران همدل بودند؛ از منظر جامعه‌شناختی چه چیزی موجب می‌شود تا خانم‌هایی که به طلادوستی معروفند از آنچه خود دوست دارند بگذرند و آن را برای هدفی بزرگ‌تر انفاق کنند؟
در‌خصوص حضور بانوان در پویش ایران همدل نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که جامعه بانوان در ایران امروز به جایگاهی رسیده که نمی‌توان آنها را با کلیشه‌های جنسیتی نادرستی که قبلا در مورد زنان مطرح می‌شد، توصیف و تبیین کرد. جامعه زنان در ایران امروز به یک بلوغ فکری و عمق‌اندیشی در موضوع ملی و بین‌المللی رسیده است و جایگاه خود را در ساحت عمومی نیز تعریف می‌کند‌. اگرچه جامعه زنان ایران شامل طیف‌ها، گروه‌ها و طبقات مختلفی از زنان است و ما نمی‌توانیم به‌طور کلی در مورد همه زنان صحبت کنیم ولی بدون اغراق می‌توان گفت امروزه و بعد از انقلاب اسلامی به‌دلیل پیشرفت و ارتقای زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی، آنها موضوعات و مسائل روز را درک و فهم کرده و زمانی که پویش ایران همدل مطرح می‌شود، تشخیص می‌دهند که در حال حاضر وظیفه و مسئولیت دینی، ملی و اجتماعی آنهاست که به میدان بیایند و در عین کمک به مردمان مظلوم غزه و لبنان، تصویری صحیح از زن ایرانی و زنی که خود را عنصر مهم، سازنده و اثر‌گذار در جامعه خود و جامعه جهانی می‌داند به تصویر بکشند‌.
   
این حرکت همدلانه در بزنگاه‌های مختلف در دوران دفاع‌مقدس، درحوادث طبیعی مانند سیل و زلزله و در همدلی با محور مقاومت، چه آثار اجتماعی و تربیتی روی نسل‌های تازه‌تر دارد؟
مادران شجاع و آگاه، فرزندان شجاع و آگاه تربیت می‌کنند. اثرگذاری تربیتی بانوان در خانواده و جامعه بسیار قابل توجه و مهم است. اگر چه نقش مردان بر تربیت نیز مهم است اما همیشه بانوان نگهبانان تربیت در جامعه هستند به‌خصوص در جامعه ایران که زنان محوریت خانواده را در امر آموزش، تربیت و جامعه‌پذیری بر‌عهده دارند. یکی از مسائلی که امروزه بسیار مطرح می‌شود هم موضوع بی‌تفاوتی اجتماعی در میان جوانان است. ما اگر بخواهیم نسل بی‌تفاوتی نداشته باشیم، باید در واقع این بی‌تفاوت نبودن و توجه به هم‌نوع، به جوانان آموزش و به‌عنوان یک ارزش اجتماعی منتقل شود. بهترین آموزش و راه انتقال هم رفتار است. رفتار متولیان تربیت؛ پدر، مادر، معلم و... که در واقع متولیان امر فرهنگ و آموزش در جامعه هستند، می‌تواند الگویی برای نسل‌های بعدی شود.
   
مشارکت و حضور مردم کشورمان در چنین پویش‌هایی حاکی از آن است که مردم ایران همواره می‌توانند حول یک محور ارزشی متحد شوند، به نظر شما چگونه می‌توان از این ویژگی برای موارد دیگر و سایر حرکت‌های فرهنگی ــ اجتماعی بهره برد؟
ما نیاز داریم ارزش‌هایی را که امروزه در جامعه به‌عنوان ارزش‌های پایداری است و تقریبا بخش مهمی از جامعه به آن توجه دارد، بشناسیم.‌ازآن‌طرف ارزش‌هایی که تضعیف یاکمرنگ شده هم شناسایی وعلل‌وعوامل راهم بررسی کنیم.پس ازآن درتقویت ارزش‌های اخلاقی ــ اجتماعی با شیوه‌های نوین و با توجه به مخاطبی که امروزه در جامعه است و نیازها و اولویت‌ها و ظرفیت‌هایش تفاوت کرده، تلاش کنیم.
   
مهم‌ترین دستاوردهای چنین حرکت‌هایی را در اعتلای اجتماعی فرهنگی جامعه چه می‌دانید؟
ایران امروزه با مسائل وچالش‌هایی در حوزه اجتماعی وحوزه فرهنگی روبه‌روست و اتفاقی که در توصیف و تبیین این چالش‌ها رخ می‌دهد،این است که ازنقاط‌قوت غافل می‌شویم وبه همین علت درنهایت به یک تصویرسیاه ازجامعه ایران می‌رسیم که خود تولید‌کننده ناامیدی اجتماعی است. مسائل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی مهم است و باید آنها را مورد توجه قرار دهیم ولی نباید از این غافل شویم که رویدادهایی همچون ایران همدل نیز در همین جامعه اتفاق می‌افتد. نباید نسبت به ارزش‌های اخلاقی ــ دینی که در جامعه ایران جاری و ساری است، بی‌توجه باشیم؛ چرا که فقدانش در بسیاری از جوامع مشکل‌ساز شده است. اهمیت نوعدوستی، همدلی و گذر از سرمایه مادی در ایران همدل «تعهد ایرانی» و «مسئولیت‌پذیری جهانی» را نشان می‌دهد که منشأ آن فرهنگ غنی ایرانی ــ اسلامی است. بنابراین اهمیت به ارزش‌های والای انسانی و اخلاقی در جامعه و تقویت آن با اشکال مختلف، سبب اعتلای فرهنگی است. از این‌رو تصویری درست، دقیق و همه‌جانبه از پویش ایران همدل هم امید‌آفرینی در جامعه ایجاد می‌کند و هم تصویر متوازن از جامعه ایران را به دنیا نشان می‌دهد.