داروی صرع در وضعیت تشنج

حالا اما چند ماهی است که بخشی از این جمعیت بیماران با تعطیل‌شدن خط تولید یکی از داروهای خود، دچارمسأله شده‌‌اند.داروی «اکس‌کاربازپین»که بیش ازسه ماه است درداروخانه‌هانایاب‌شده، یکی ازداروهای رایج ازگروه داروهای ضدصرع است که با کاهش جریان الکتریکی غیرطبیعی سلول‌های مغزی به‌تنهایی یاهمراه با سایر داروهای ضدصرع جهت کاهش حملات تشنج استفاده می‌شود.
   
صرع چیست؟
«صرع» بیماری نام‌آشنایی درکشور ماست و همه ما وقتی نگاهی به دور واطراف‌مان می‌اندازیم از میان دوست، آشنا و فامیل حداقل یک نفر را دیده‌ایم که با این بیماری، مشکلات وحملات آن دست‌وپنجه نرم می‌کند اماشاید ندانیم که این بیماری دقیقا با سیستم اعصاب و مغز افراد چه می‌کند. صرع، بیماری غیرواگیردار و یکی از چهار بیماری شایع سیستم اعصاب‌مرکزی است که در آن شخص بدون دلیل واضحی مکررا دچار حمله‌های تشنجی می‌شود. مغز، از طریق سلول‌های عصبی (نورون‌ها) که پیام‌های مغز و بدن را به یکدیگر می‌رسانند، اندیشه‌ها، اعمال، احساسات وعواطف بدن را کنترل می‌کند. این پیام‌ها از طریق تکانه‌های الکتریکی منظم انتقال می‌یابند.یک حمله تشنجی صرع زمانی رخ می‌دهدکه الگوی طبیعی این تکانه‌ها به‌واسطه افزایش انفجاری و ناگهانی فعالیت الکتریکی در مغز مختل می‌شود. 
   
کنترل ۷۰درصد حملات صرع با دارو
به گفته متخصصان، حدود ۶۰درصد از افراددچار حمله‌هایی می‌شوند که به‌عنوان صرع تشخیص داده نمی‌شوند.این حمله‌های تشنجی اغلب دلیل یا محرک شناخته‌شده‌ای داشته و تا زمانی که آن وضعیت محرک رخ ندهد بروز نمی‌کنند. تشنج‌های تب‌خیز که در نوزادان دیده می‌شود نمونه‌ای از همین حمله‌هاست.پزشکان مغز و اعصاب، درمان اصلی برای صرع راتجویز دارومی‌دانندکه می‌تواند حملات تشنجی را در نزدیک به ۷۰درصد ازمبتلایان کنترل کند. گرچه راهکارهای دیگری نظیر عمل جراحی و سایر گزینه‌های درمانی نیز برای افرادی که دارو قادر به کنترل حمله‌های تشنجی آنها نیست وجود دارد اما با توجه به درصد بالای کنترل این بیماری توسط داروها و از آن‌سو، آسیب جدی این بیماران در صورت نبود دارو، این موضوع لحظه‌ای قابل اغماض نیست! موضوعی که نسبی‌تهرانی، مدیرعامل انجمن صرع نیز در خصوص اهمیت آن می‌گوید: «ممکن است کم و زیاد شدن، جابه‌جاکردن یا قطع و وصل‌ کردن برخی دارو‌ها برای برخی بیماران چندان نگران‌کننده نباشد، اما این مسأله تحت هیچ شرایطی نباید به این سادگی برای بیماران صرع اتفاق بیفتد زیرا دارو‌های صرع بسیار حساس هستند و نباید این‌چنین به‌خاطر نایاب یا کمیاب‌‌بودن با جان بیماران بازی شود.»
   
جایگزینی که تضمین ندارد!
گرچه دکتر محمدعلی اکبریان، متخصص مغز و اعصاب در گفت‌وگو با جام‌جم معتقد است که داروهایی نظیر «اکس‌کاربازپین» قابل جایگزینی است اما نسبی‌تهرانی معتقد است این مسأله نیز برای بیماران ممکن است سبب شکل‌گیری چالش دیگری شود.به گفته وی، پزشکان در ایران با نبود یک دارو مجبور می‌شوند دارویی را حذف و داروی دیگری را تجویز کنند. بیماران سال‌ها با یک دارو درمان شدند و حالا چاره‌ای جز تغییر دارو برای‌شان نیست. از طرفی تعویض و جایگزینی یک دارو با دارویی دیگر تضمینی بر وجود طولانی آن دارو در داروخانه‌ها نیست و ممکن است بیماران با چالش نبود داروی جدید نیز مواجه شوند.
   
برای تهیه داروی ضد صرع، فرصت نیست 
هرچند که تامین دارو برای همه بیماران امری لازم و یکی از وظایف اصلی نظام سلامت کشور است اما برخی از بیماری‌ها نظیر بیماری صرع به‌دلیل فراوانی در تعداد بیماران و نقش تعیین‌کننده داروها در کنترل آن، یک الزام بلاشک است؛ موضوعی که سال گذشته مدیرعامل انجمن صرع ایران گفته است که با تاکید مکرر به وزارت بهداشت اعلام کرده برای تهیه داروی ضد صرع فرصت نیست و باید این دارو حتما در اختیار افراد قرارگیرد، چراکه اگربیماران امروزوحتی سر ساعت دارو را مصرف نکنند دچار مشکل خواهند شد و تشنج در آنها ایجاد می‌شود و اگر این افرادمشاغل خاصی داشته باشند این مسأله حیات آنهارابه خطرمی‌اندازد. اما به‌رغم اهمیت این مسأله، متاسفانه سال‌هاست که کمبود دارو همچنان به یک چالش بر سر راه این بیماران است که یک‌بار تحریم عامل آن است و یک‌بارهم کمبود بودجه درواردکردن مواد اولیه آن سبب تعطیلی خط تولید این داروها در کشور می‌شود. مانند داروی اکس‌کاربازپین که به‌دلیل مشکلات مالی خط تولید آن تعطیل شده است!

تولید اکس‌کاربازپین در انحصار یک شرکت
دکتر مجتبی بوربور، داروساز و یکی ازواردکنندگان دارو درکشور درخصوص نبود این دارو درداروخانه‌ها به جام‌جم می‌گوید: «این دارو که تاکنون فقط توسط یک شرکت دارویی تولید می‌شده چندی است که خط تولید آن به دلیل مشکلات مالی در ورود ماده اولیه تعطیل شده است وحالا بیش ازسه ماه است که درداروخانه‌ها موجود نیست.»برای اطلاع دقیق ازاین موضوع با چند داروخانه مطرح تهران تماس گرفتیم و موجودی این داروراجویا شدیم ومتاسفانه هیچ‌کدام از پنج داروخانه این دارو راموجود نداشتند. همچنین به‌منظور پیگیری و رفع این مسأله چند مرتبه با مسئولان سازمان غذاودارو نیز تماس گرفته شد که متاسفانه پاسخی دریافت نشده! درهر حال امیدواریم مسئولان سازمان غذا و دارو ووزارت بهداشت درچنین مسائلی که مستقیما باجان و جسم افراد درارتباط است پاسخگو باشند و لحظه‌ای اغماض نکنند و با سهل‌انگاری و بی‌تدبیری، به بیماران چالش تهیه دارو و درمان دردشان را اضافه نکنند.