عملیات سخت شناور‌کردن تقویم آموزشی

تعطیلات غیررسمی و بدون برنامه مدارس در چند سال اخیر و تلاش برای جبران عقب‌ماندگی دانش‌آموزان از محتوای آموزشی تدریس نشده، نشان می‌‌دهد که سازوکار و مقررات کنونی پاسخگوی اقتضائات و نیازهای مدارس نیست. از طرفی چهار فصل بودن کشور و وجود اقلیم‌های متفاوت در شهرهای ایران، وزارت آموزش‌و‌پرورش و شورای‌عالی آموزش و پرورش را برآن داشته تا چنین طرحی را به مجلس پیشنهاد دهند.تغییر تقویم آموزشی مدارس (زمان آغاز و پایان سال تحصیلی) از موضوعاتی است که دستخوش سیاست‌‌گذاری‌های متفاوتی شده است. در دهه ۷۰ آغاز سال تحصیلی دانش‌آموزان از اول شهریور بود که این موضوع به‌دلیل برخی از شرایط به‌ویژه گرمای هوا با تبعات منفی بر کیفیت تحصیل دانش‌آموزان همراه بود. در نهایت مجلس در سال ۱۳۷۶ با تصویب یک قانون تاکید کرد که زمان بازگشایی مدارس در سراسر کشور همه‌ساله، اول مهر ماه و تا پایان اردیبهشت ماه شود. با این حال مجدد و اواخر سال ۱۴۰۲ هم یک‌بار دیگر موضوع تغییر تقویم آموزشی مدارس مطرح شد. بر همین اساس میثم لطیفی، رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور توضیح می‌دهد: «در لایحه کاهش ساعت کاری کارکنان دستگاه‌های اداری پیش‌بینی کرده بودیم که شروع سال تحصیلی برای دانش‌آموزان لزوما از ابتدای مهر ماه نباشد. مجلس نیز با این موضوع موافقت کرد و در کمیسیون نهایی شد و قرار است بتوانیم با توجه به اوضاع اقلیمی یعنی ‌مناطق گرمسیر و سردسیر درجه‌‌ای از اختیار را به ادارات کل آموزش و پرورش و وزارت آموزش و پرورش برای شروع سال تحصیلی بدهیم.» موضوعی که همچنان روی میز نمایندگان مجلس است.
   
فرصت‌ها و چالش‌های طرح تغییر آغاز سال تحصیلی
تعطیلات غیررسمی، اقلیم‌های جغرافیایی متفاوت در کشور، تفاوت در طلوع و غروب خورشید، ناهماهنگی میان تعطیلات مدارس با دستگاه‌های دولتی و بنگاه‌های اقتصادی، آزمون سراسری دانشگاه و امتحانات نهایی، همگی از چالش‌ها و عمده‌ترین دلایل تغییر در تقویم آموزشی کشور است. زهرا علی‌اکبری، کارشناس آموزش و پرورش در این خصوص به روزنامه «جام‌جم» می‌گوید: «شناور شدن بازگشایی و پایان سال تحصیلی در برخی مناطق گرمسیری کشورمان در مهر ماه دشوار است. یک‌سری از مناطق در آغاز سال تحصیلی با پدیده‌های مختلفی همچون آلودگی هوا و وارونگی دما مواجه می‌شوند. اگر برای بازه زمانی آغاز سال جدید محدودیتی نداشته باشیم، قطعا مشکلاتی که کلانشهرها با آن روبه‌رو هستند، حل شده و فرصتی برای جبران درسی ایجاد می‌شود.»البته محمود امانی‌طهرانی، دبیرکل شورای‌عالی آموزش و پرورش می‌گوید که طرح تغییر در آغاز سال تحصیلی در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تصویب شده و هم‌اکنون در نوبت بررسی و تصویب در صحن علنی مجلس است. وی همچنین توضیح می‌دهد: «در صورتی که این طرح به مصوبه مجلس تبدیل شود، مصوبه قبلی که زمان آغاز و پایان سال تحصیلی را تعیین کرده بود، لغو و اختیارات بیشتری به آموزش و پرورش با توجه به شرایط مختلف در جغرافیای کشور داده می‌‌شود.» گویا این طرح می‌تواند در ارتقای بازدهی آموزشی به‌ویژه در مناطق دارای اقلیم آب و هوایی خاص مؤثر باشد. 
   
همگی در انتظار تصویب مجلس
به نظر می‌رسد که تصویب این طرح تغییرات و اتفاقات جدیدی را برای نظام آموزشی کشور رقم بزند.همان‌طور که زهرا علی‌اکبری، کارشناس آموزش و پرورش معتقد است:«نظام آموزشی کشوربا این اقدام می‌تواند به سمت مدرسه محوری و منطقه آموزش محوری پیش رود، چرا که تفویض اختیار برای هرسیستم آموزشی و درهرکشوری با نتایج بسیار خوبی همراه است.» البته ناهماهنگی و انطباق تعطیلات مدارس و تعطیلات ادارات یکی دیگر ازچالش‌‌های تقویم آموزشی است. ازسوی دیگر اشتغال والدین همزمان با تعطیلی مدارس، نه‌‌تنها فرصت به شمار می‌رود، بلکه مشکلات و تهدید‌هایی را هم برای خانواده و دانش‌آموزان ایجاد می‌‌کند.با وجود این وزارت آموزش وپرورش هم درصورت نهایی‌شدن این طرح بامعضلاتی همراه است وباید زیرساخت‌هایی را پیش از آن برنامه‌ریزی کند. 

جزئیات بند الحاقی تغییر در آغاز سال تحصیلی
آبان ماه سال گذشته بود که نمایندگان مجلس در جلسه‌ای علنی و در ادامه بررسی جزئیات لایحه برنامه هفتم توسعه، بند الحاقی ۵ ماده ۹۱ این لایحه را بررسی می‌کردند. در این بند آمده است که وزارت آموزش و پرورش موظف است براساس مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سایر اسناد و قوانین بالادستی مرتبط، با رویکرد انعطاف‌پذیری و تفویض اختیار به شورای آموزش و پرورش استان‌ها، نسبت به تدوین چارچوب تقویم و مدیریت زمان آموزش و الزامات آن در مدارس، حداکثر ظرف شش ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، به تصویب شورای‌عالی آموزش و پرورش برسد.شروع و پایان سال تحصیلی طی فرآیند ۱۲ماهه بر‌اساس ساعات برنامه درسی ملی مصوب شورای‌عالی آموزش و پرورش وتعیین زمان فعالیت‌های آموزشی و پرورشی به تفکیک دوره، پایه ودرس درراستای تحقق تربیت تمام ساحتی،تنوع‌بخشی به محیط‌های یادگیری و اقسام ارائه آموزش(حضوری، غیرحضوری و ترکیبی) از جمله الزامات این بند است.