تغییر نگاه به مقوله حجاب
محمد داستانپور بر این باور است که در نخستین قدم برای اصلاح حجاب در جامعه تغییر نگاه و دیدگاهمان نسبت به این مقوله است در واقع باید بحث حجاب از نگاه سیاسی و امنیتی خارج شود و در رده فرهنگی قرار بگیرد. متأسفانه در یکی دو سال گذشته نگاه سیاسی به موضوع حجاب حاکم شده و اینگونه به نظر میرسد که فردی که بیحجاب یا بدحجاب است بااسلام و دین هم مشکل دارد.این در حالی است که همیشه خلاف این موضوع نیز ثابت شده و ما در مراسمهای مذهبی یا مناسبهایی مانند راهپیماییها شاهد این بودهایم که افرادی با حجاب کم نیز حضور داشتهاند و این نشان میدهد که این افراد شاید در بستر درست فرهنگی قرار نگرفتهاند و در واقع به دنبال تعارض و تضاد و مقابله نیستند اما متأسفانه در حال حاضر فضا به سمتی پیش رفته که به نظر میرسد افراد بیحجاب از فسق به سمت کفر رفتهاند و در واقع این نگاه به حجاب و سوقدادن آن از نگاه فرهنگی به سمت نگاه سیاسی و امنیتی سبب میشود که ما هم در تحلیل و هم در تبیین دچار چالش شویم.
راهبرد درست به راهکار درست منجر میشود
او معتقد است: «برای آنکه بتوانیم به راهکار درست در این مورد برسیم باید ابتدا مسیری را که تا امروز طی کردهایم را بازخوانی کنیم تا بتوانیم به راهبرد و راهکار برسیم.راهبرد در واقع، تصمیمات کلی است که شامل اختصاص دادن منابع برای تحقق اهداف میشود اما راهکار در رابطه با به حرکت درآوردن این منابع است، یعنی راهبرد به حوزه نظری توجه دارد و راهکار به حوزه عملی نظر دارد؛ بنابراین جزئیات تصمیمات راهبردی، راهکارهای ما میشود.»
در حوزه فرهنگی کمکاری کردهایم
داستانپور بر این موضوع تأکید میکند که «باید این را بپذیریم که برای موضوع حجاب دربحث فرهنگی کاهلی کردیم و همه ۱۰۰ خود را به کار نگرفتهایم. ۴۰سال کمکاری را نمیتوان در ۴۰روز اصلاح کرد.به همین دلیل اگر بخواهیم از راهبرد به راهکار برسیم، چهار راهبرد و مواجهه اساسی با مسأله عفاف و حجاب را باید مد نظر قرار دهیم که شامل تعلیم و تربیت و تبیین، حمایت، قانونگذاری و نظارت میشود که بحث قانونگذاری ونظارت بایددرسایه قرار گیرد و آموزش فرهنگی باید در اصل قرار بگیرد.»
همراهی بین دستگاهی برای حل مشکل حجاب
داستانپور میگوید: «اگر ما بخواهیم درعرصه عفاف و حجاب موفق باشیم، باید یک دغدغه ملی و توافق و همگرایی ملی بین همه دستگاههای مرتبط با این امر ایجاد شود. موضوعی که تاکنون محقق نشده است. متأسفانه همدلی و همزبانی بین دستگاههای متولی فرهنگی، برنامهساز و قانونگذار برای رسیدن به یک اجماع کلی وجود ندارد و این سبب میشود که به یک هدف کلی نرسیم».او با تأکید بر اینکه بحث حجاب سالهاست از سوی دشمنان ما به صورت برنامهریزی شده در حال اجراست ادامه میدهد: «از ۱۵ سال پیش شبکههای ماهوارهای فعالیت خود را روی ذهن و روان نوجوانان ما آغاز کردند و کمکم با تولید محتواهای مختلف موضوع حجاب را در بین نوجوانان و جوانان بیاهمیت جلوه دادند و در این مقطع که باید در برابر آنها و حملات آنها اقداماتی انجام میشد حرکتی صورت نگرفت».
این استاد و پژوهشگر بر این موضوع تأکید میکند که واقعیت این است که اگر بخواهیم عفاف و حجاب به گفتمان ملی تبدیل شود و در سطوح بالا جواب دهد، باید به سطوح مختلف جامعه توجه کنیم.
او بیان میکند: «در مقابل دستهای که بهدلیل مشکلات فرهنگی نه بهدلیل تعارض با دین دچار مشکل حجاب هستند، دستهای قرار دارند که حجاب را قبول ندارند و تلاش میکنند که این اعتقاد را به جامعه تسری دهند و از خارج از کشور حمایت میشوند، ما با افرادی روبهرو هستیم که به خاطر هجمههای فرهنگی از اعتقاد خود دست برداشتند، بنابراین باید نسبت به شبهات حجاب پاسخگو باشیم و فلسفه، آثار، پیامدها و تأثیرات اخلاقی، خانوادگی، فردی و اجتماعی این عرصه تبیین شود؛ همچنین افرادی هستند که میخواهند شروع کنند و ما باید بهدرستی برای آنها تبیین کنیم.»
عوامل بیحجابی مشخص شود
داستانپور توضیح میدهد که برای رسیدن به شرایط ایدهآل ابتدا باید عوامل بدحجابی و بیحجابی در میان قشر مخاطبان شناسایی شود. در میان دانشآموزان، بحث خودنمایی، مدگرایی، تقلید از دوستان، توجه به دوستان، زیبایی دوستی وجود دارد و گاهی هم به ضعف اعتقادی برمیگردد. اگر کسی بخواهد از این صنف شروع کند، باید با تقویت باور به خداوند و آخرت، آنها را به این سمت سوق دهد.او نقش سلبریتیها را نیز مهم میداند و معتقد است در این میان میتوانند نقش مؤثری داشته باشند و برای تبیین حجاب آنها نیز باید به این بخش ورود پیدا کنند.داستانپور بر این باور است که ما پیرامون شخصیت زن در اسلام خیلی باید صحبت کنیم. یکی از حربهها علیه حجاب این است که اسلام به شخصیت و جایگاه زن اهمیت نمیدهد و این الزامات حجاب را در نظرگرفته تا آزادی را از زن بگیرد؛ وقتی جایگاه و شخصیت زن در اسلام مطرح میشود، بسیاری از شبهات رفع میشود.
مهمترین اقدام، کار فرهنگی است
او تأکید میکند: «مهمترین کار در عرصه عفاف و حجاب، کار فرهنگی است؛ اصل و ریشه گسترش عفاف و حجاب این است که گفتمان فرهنگی و تبیین صورت بگیرد،اگراین مسأله نباشد، تمام تلاشهای نهادهای دیگر شاید کوتاهمدت جواب دهد اما طولانیمدت جواب نمیدهد.»