فناوری نانو ازبخشهای موفقی است که توانسته در حدود دو دهه اخیر در ایران به دستاوردهای متنوعی نائل شود و درحالحاضر شرکتهای دانشبنیان مختلفی در کشور در حوزههای مختلف مرتبط با این فناوری مشغول تولید محصولات متنوعی هستند که با نمونههای خارجی قابل رقابتند وحتی بعضا ازویژگیهای خاصتری نسبت به رقبای خارجی برخوردارند. یکی از این دانشبنیانها، شرکت «نانوشارک سپهر» است که با هدف طراحی و تولید پوششهای محافظتی و فوقآبگریزکننده مبتنی بر فناوری نانو و تمرکز بر محصولاتی که برای محیطزیست بیخطرند مطالعات و پژوهشهایش را از سال۱۳۸۴ آغاز کرد و درسال۱۳۸۸ با برند اولیه فابرشیمی در شهرک علمی و تحقیقاتی شهریار فعالیتش را بهعنوان اولین ارائهدهنده پوششهای نانویی در بخش مصالح ساختمانی توسعه داده است. شرکت دانشبنیان «نانو شارک سپهر» مدعی عنوان اولین و تنها تولیدکننده رنگ فوقآبگریز نمای ساختمان با خاصیت عایق حرارتی در ایران است که علاوه بر جلوگیری ازکثیف شدن نما، ازهدررفت انرژی هم جلوگیری میکند. نیما حقشناس، مدیرعامل شرکت دانشبنیان نانو شارک سپهر در گفتوگو با پیشران درباره این نانورنگ میگوید: «این محصول قابلیت داردکه روی تمام رنگها بنشیند وعلاوه بر رنگ،زیرلایه رنگ ویژه آن هم درهمین شرکت تولید میشود.البته درحالحاضر این رنگ قابلیت ترکیب با سایر رنگها را ندارد اما اگر شرکتی بخواهد میتوانیم برای فرمول آنها مواد کمککننده تهیه کنیم؛ به اینمعنیکه فرمول اولیه رنگ این شرکتها را میگیریم و برپایه مواد خودمان آن را بهینهسازی میکنیم.»
حقشناس درخصوص جنس وویژگی نانوذراتی که در محصولات این شرکت استفاده میشود توضیح میدهد: «ما براساس خواصی که نیاز داریم با درصدهای مختلف از نانوذرات ZnO(اکسید روی)،SiO۲(دیاکسید سیلیسیم)،نانوذرات تیتانیوم،گرافن ونانوذرات نقره و مس استفاده میکنیم.»
نانو سنگ نما
نانو سنگ نما ازمحصولات دیگر شرکت نانو شارک سپهر است که درواقع، نوعی پوشش آبگریزکننده است که نفوذ انواع آلایندهها را بر سطوح مختلف نمای ساختمان کاهش میدهد و از آن در برابر عوامل جوی و آسیبهای محیطی محافظت میکند. حقشناس درباره نانو سنگ میگوید: «برای تولید این محصول، ما ذرات ماده را به مقیاس کمتر از شش نانومتر میآوریم. در این ابعاد، نانوذرات با سطح سنگ پیوند برقرار میکند و زمانیکه پیوند رخ میدهد سطح را خود به خود آبگریز میکند. بستهبندی این محصول بهصورت وکیوم است. اپراتور فرصت دارد در مدت زمان محدودی پس از باز کردن بستهبندی، از محصول استفاده کند. وقتی ماده روی سطح سنگ نما قرار گرفت، نانوذرات با سطح سنگ پیوند برقرار میکنند و علاوه بر پیوند برقرار کردن یک عامل آبگریزکننده هم روی سطح تشکیل میدهند.»
مدیرعامل شرکت دانشبنیان نانو شارک سپهر در ادامه میگوید: «این فرآیندی که روی سطح سنگ انجام میدهیم بسیار نوین است و حق اختراع آن هنوز جایی ثبت نشده و کاملا برمبنای تجربیاتی است که طی سالها کار موفق شدهایم به آن دست یابیم. درواقع، مواد آبگریزکننده و اَبَر آبگریزکننده استاندارد مشخصی ندارند واستانداردهای آنها همان استانداردهای خواص ایزو است که برمبنای زاویه تماس و پایداری این مواد تعیین میشود.»
فوق آبگریزکنندههای عایق حرارتی
از ویژگیهای مهم این رنگهای نانو این است که میتوانند بهعنوان عایق حرارتی عمل کنند وحرارت را داخل ساختمان نگه دارند. این ویژگی باعثمیشودکه ساختمان دربرابر تغییرات دما مقاومت بیشتری داشته باشد.حقشناس دراینخصوص میگوید: «نانوذراتی که بهعنوان عایق حرارتی استفاده میشوند با رنگهای آبگریزکننده و نانو سنگ نما تفاوتهایی دارند. البته همانند همان محصولات، نانوذرات در این عایقها هم با ماده استفاده شده در نما پیوند برقرارمیکنند و بهخصوص در تابستان باعث افزایش انعکاس نور خورشید میشوند. این افزایش بازتابش کمک میکند که ساختمان کمتر گرم شود.»
پوششهای فوقآبگریزکننده در کدام مناطق کاربردیترند؟
مدیرعامل شرکت دانشبنیان نانو شارک سپهر درخصوص اینکه این پوششها درچه مناطقی ازکشور بازار بهتری دارند، توضیح میدهد: «بازار ما از شمال تا جنوب را دربرمیگیرد. ازاین رنگها و پوششها بهدلیل خاصیت فوقآبگریزکنندهای که دارند در مناطق مرطوب شمالی و جنوبی استقبال خوبی شده است اما محصولات ما در مناطق مرکزی وکویری هم با اقبال مواجه شدهاند، زیرا در مناطق مرکزی، آلودگیهای سطحی بسیاربیشترازمناطق مرطوب است.ازآنجاکه این پوشش نانورنگ ونانوسنگ ازخاصیت آنتیاستاتیک هم برخوردارند نشستن ذرات گردوغبار روی نمای ساختمان تا ۹۰درصد کاهش پیدا میکند.»