تاریخچه معبد هندوها در بندرعباس + آدرس و عکس

به این معبد، پرستشگاه بت‌گوران نیز می‌گویند و در میان مردم محلی بیشتر به همین نام شهرت دارد. معبد هندوها و بت‌گوران به ثبت ملی نیز رسیده است. در ادامه بیشر درباره‌ی این معبد و تاریخچه‌ی آن توضیح خواهیم داد.

تاریخچه معبد هندوها

همان‌طور که اشاره کردیم، معبد هندوهای بندرعباس برای هندوهای ساکن این شهر ساخته شده است. جمعیت هندوها در سال‌های بین 1300 تا 1344 به صد نفر می‌رسید که عموما به تجارت در شهر بندرعباس مشغول بودند. در سال 1310 و در زمان حکومت محمدحسن خان سعدالملک، معبد بت‌گوران از سوی تجار شهری در غرب هند به نام شیکارپور در بندرعباس ساخته شد.

وجود این معبد نشان‌دهندة روابط تنگاتنگ تجاری، سیاسی و فرهنگی میان هند و ایران در آن سال‌هاست. همچنین ازآنجایی‌که در همان سال‌ها پرتغالی‌ها به ایران وارد شدند و هرمز را تسخیر کردند، همین امر سبب شد تا تعداد زیادی از هندی‌ها به ایران بیایند. هندی‌ها در آن زمان برای اجرای مراسمات مذهبی خود به کاروان‌سراها می‌رفتند تا اینکه ساخت معبد بت گوران به شکلی که توضیح دادیم و به دست دو نفر با نام‌های شول‌رام و دده‌رام که نامشان نیز روی کتیبه‌های معبد آورده شده، شروع شد.

در این معبد ارزشمند و زیبا مجسمه‌های زیادی همچون اﺑﺮﻫﻤﺎ، ﺷﻴﻮﺍ ﻭ ﻭﺷﻴﻨﻮ قرار داشت، اما در سال 1344 که هندوها بندرعباس را ترک کردند، بت‌های این معبد و طاقچة محراب را با خود بردند. پس از آن این معبد تا سال‌ها به حال خود رها شده بود و کم‌کم تبدیل به مخروبه می‌شد تا اینکه در سال 1377 سازمان میراث فرهنگی آن را در چند نوبت مورد مرمت و تعمیرات اساسی قرار داد و در همان سال‌ها نیز معبد بت گوران به ثبت ملی رسید.

علت شناخته شدن این معبد با نام بت گوران نیز این است که مردم بندرعباس در زبان محلی به هندوها، گبر یا گور می‌گویند و به همین دلیل نیز این معبد با نام بت گوران و یا همان بتکده‌ی هندوها در میان مردم محلی شهرت یافت و امروزه نیز در میان مردم به همین نام شناخته می‌شود. پس از خرید بلیط هواپیما و سفر به بندرعباس، بازدید از این بنای تاریخی و پرماجرا را حتماً در برنامه‌ی سفر خود قرار دهید!

معماری و چگونگی ساخت معبد هندوها در بندرعباس

در ساخت این معبد زیبا از لاشه‌سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌های مرجانی خاک، گچ‌های ضخیم ماده و گچ لویی استفاده شده است و نمای ظاهری این معبد سفیدرنگ و مخروطی شکل با شیارها و کنگره‌های طولی است. معبد هندوها در گذشته دارای حیاطی بزرگ بوده که در حاشیه‌ی آن درختان بومی قرار داشتند؛ اما متأسفانه امروزه بخشی از این حیاط در راستای تعریض خیابان از بین رفته است.

اگر بخواهیم بنای این معبد را دقیق‌تر توضیح بدهیم باید بگوییم که اساس ساختمان آن از یک اتاق چهارگوش میانی که گنبدی روی آن قرار گرفته، درست شده است و طبق شواهد تاریخی بت اعظم در زیر این گنبد قرار داشته است. دورتادور اتاق آن چهار راهرو قرار دارد که در گذشته محل عبادت زوار بوده است و درون اتاق نیز طاقچه و قاب‌های کور قرار دارد. دلیل وجود تعداد زیادی طاقچه‌ در این معبد این است که در گذشته، بر روی هرکدام از این طاقچه‌ها، بتی وجود داشته است.

داخل راهروهایی که به آن‌ها اشاره کردیم، حجره‌های کوچکی وجود دارد برای طلبه‌های برهمنی ساخته شده بودند و داخل برخی اتاق‌ها نیز نقاشی‌های مذهبی همچون کریشنا، خدای فلوت‌زن، به چشم می‌خورد. گاهی نیز از این اتاق‌ها برای رفاه حال زوار و استراحت آن‌ها استفاده می‌شده است. در راهروی غربی، راه‌پله‌های مارپیچی قرار دارد که به بام معبد منتهی می‌شود و ساق معبد نام دارد. این راهرو با الهام از معماری ایرانی از جرز‌های پس‌رونده تشکیل شده‌اند. چهار نورگیر در چهار طرف این فضا و روی جرزها وجود دارد و گنبد عظیم و ذوزنقه‌شکل این مجموعه دارای تزیینات آیین هندویی است.

در ضلع شرقی گنبد، تالار بزرگی قرار دارد که در گذشته تالار اجتماعات بوده است و در آن نقاشی‌های خاصی که هرکدام نشان‌دهنده‌ی فلسفه و باورهای آیین هندو هستند، قرار دارد. همچنین 72 برجک مخصوص هندوها نیز روی گنبد معبد وجود دارد و در میانه‌ی آن میله‌ی بزرگی به عنوان نشانه‌ای از حقیقت محور زمین و آسمان قرار گرفته است.

آدرس معبد هندوها و زمان مناسب برای بازدید از آن

معبد هندوها در استان هرمزگان، شهر بندرعباس،  بلوار امام خمینی، چهارراه برق، روبه‌روی بازار روز بندرعباس قرار گرفته است و برای دسترسی به آن می‌توانید از خودروی شخصی، اتوبوس و یا تاکسی استفاده کنید. اما در مجموع به نظر می‌رسد که اتوبوس بهترین گزینه برای رفتن به معبد هندوها است. کافی است سوار اتوبوس‌هایی شوید که از بلوار بهشتی و ایستگاه دوهزار می‌گذرد و به راحتی خود را به معبد بت‌گوران برسانید.

برای رزرو بلیط تهران بندرعباس و سفر به این شهر تاریخی و بازدید از بناهای تاریخی‌اش همچون معبد هندوها به این نکته توجه کنید که این شهر آب‌وهوایی گرم و شرجی دارد و فصل‌های سرد سال زمان بهتری برای سفر به آن است. برای بازدید از معبد هندوها نیز بهتر است ساعات اولیه‌ی روز و یا ساعات نزدیک به غروب آفتاب را انتخاب کنید که گرمای هوا آزاردهنده نیست. شما می‌توانید در تمام روزهای سال، به جز تعطیلات رسمی، از ساعت 8 تا 18 برای بازدید به این معبد مراجعه کنید.

کلام آخر

معبد هندوها و یا همان معبد بت‌گوران یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های شهر تاریخی بندرعباس است. اهمیت تاریخی آن در کنار معماری زیبای معبد بت‌گوران باعث شده تا هرساله گردشگران بسیاری برای بازدید از این معبد به آن سر بزنند. موقعیت خوب معبد هندوها در بندرعباس به شما این فرصت را می‌دهد که بتوانید پس از بازدید از این مکان زیبا و تاریخی سری هم به سایر اماکن دیدنی شهر که در نزدیکی آن قرار دارند، مانند بازار بندرعباس، حمام گله‌داری، برکه گرد و ساحل سورو بزنید و از بازدید از آن‎ها نیز لذت ببرید.

در این نوشته تلاش کردیم تا اطلاعات لازم درمورد این بنای تاریخی مهم یعنی معبد هندوها در بندرعباس را در اختیار شما قرار دهیم.