«هوا» خواه توام جانا!

ضربه‌هایی که می‌تواند سلامت جسمی و حتی روحی همه افراد جامعه را با خطراتی جدی مواجه کند اما آنچه مهم است این است که این هوای آلوده، برای ما عادی نشود، چرا که به نظر می‌رسد در این میان، تنها خودمان هستیم که می‌توانیم سپری در برابر این ذرات ریز و عناصر شیمیایی که به ما حمله کرده‌اند بگیریم و از سلامت‌مان دفاع کنیم، والا انگار قرار نیست کار دیگری از دست کسی یا چیزی بربیاید!
ذرات آلوده‌کننده هوا، برای همه مضر است، برای برخی‌ها مضرتر! درواقع این سن افراد والبته وضعیت سلامت کلی بدن‌شان است که میزان خطرناک بودن آلودگی هوا بر سلامت جسمی یا حتی ذهنی‌شان بالا و پایین می‌کند. برای همین است که در اخبار مربوط به آلودگی هوا، تاکید بسیار فراوانی بر کودکان و سالمندان که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مادران باردار که جنین در حال تکاملی را در خود پرورش می‌دهند و در نهایت، بیماران که کوچک‌ترین عامل خارجی می‌تواند، بیماری‌شان را تشدید کند، دارد. پس با وجود این‌که تکرار مکررات است اما اگر جزو هرکدام از این دسته‌ها هستید، آلودگی هوا را یک پدیده عادی تلقی نکنید و تا جایی که می‌توانید، خودتان را در معرض هوای آلوده قرار ندهید. اگر هم در دسته و گروه خاصی قرار نمی‌گیرید، آگاه باشید و همه مراقبت‌های لازم را به کار ببندید که دراثرعوارض ناشی از آلودگی، در آینده نه‌چندان دور، در دسته و گروه بیماران قرار نگیرید!
     
اثرات کوتاه و بلند!
اغراق نیست اگر بگوییم که در روزهای آلوده، هر اختلال جدیدی که در سلامت‌تان ایجاد شود، بر گردن ذرات شیمیایی موجود در هواست؛ از سوزش‌بینی، گلو، چشم تا سردرد، سرگیجه و تهوع‌‌! در چنین شرایطی و برای دور ماندن از این علائم، لازم است تا آنجا که می‌توان خودمان را در معرض تنفس این هوا قرار ندهیم و از فعالیت و به خصوص ورزش در هوای آلوده دوری کنیم! رفتارهایی که اگر انجام نشود، ممکن است خدای ناکرده به بیماری‌های ریوی، بیماری‌های قلبی و البته آسم ختم شود؛ چراکه دو عامل مهم بر شکل‌گیری بیماری آسم تاثیر دارد. در مرحله اول، ازن است که بر تنفس اثر دارد و در مرحله بعد، ذرات ریز مانند آنچه در گرد و غبار یا دود موجود است که به ریه آسیب می‌رساند و باعث حمله آسم می‌شود:« تنفس هوایی این چنین آلوده، باعث برونشیت و التهاب ریه می‌شود که به تنگی نفس و سرفه‌های مداوم و مکرر و خلط منجر خواهدشد.» این را دکتر حمید سهراب‌پور می‌گوید که معتقد است آلودگی در دراز مدت موجب ایجاد بیماری می‌شود و این اتفاق در کوتاه‌مدت بروز نمی‌کند:« البته در این ایام روزهای آلودگی زیاد داریم و قسمت اعظم روزهای سال هوا آلوده است؛ برای همین هم خطر بیشتری کودکان و سالمندان را تهدید می‌کند.» علاوه برآن، گرفتگی عروق خونی، ازجمله عوارض دیگری است که استنشاق ذرات‌شیمیایی مثل سرب، ازن، کربن‌منواکسیدکربن، دی‌اکسید سولفید و... با خود به همراه دارند؛ ذراتی که موجب آسیب سطح داخلی رگ‌های خونی می‌شود و در نتیجه عروق را سخت تر و تنگ تر کرده و فشار خون را افزایش می‌دهد. 
     
سپرت را بالا بگیر!
ماسک بزنید! این تکراری‌ترین، بدیهی‌ترین و شاید سخت‌ترین توصیه‌ای است که می‌شود راجع به محافظت در برابر آلودگی هوا کرد؛ توصیه‌ای که شاید به دلیل خاطره ناخوشایند سال‌های کرونا، دیگر دل‌مان نمی‌خواهد به آن پایبند باشیم. واقعیت اما این است که پوشش ماسک، اولین سپری است که از ورود ذرات آلوده به مجاری تنفسی‌تان از شما و سلامت‌تان مراقبت می‌کند:« افرادی که مجبورند در خارج از منزل فعالیت کنند از ماسک‌های مخصوص P۲ استفاده کنند. ماسک را روی صورت‌تان قرار دهید، به گونه‌ای که دماغک آن روی برآمدگی بینی باشد. از محکم بودن ماسک اطمینان حاصل کنید، در ادامه ماسک را به آرامی با هر دو دستان‌تان بپوشانید و آرام نفس بکشید، هوا نباید از اطراف ماسک تنفسی نشت کند.» 
     
آسیب‌پذیرترین‌ها
بیماران مبتلا به آسم! این افراد پیشروی همه گروه‌های جامعه در برابر آسیب‌هایی هستند که آلودگی هوا بر سلامت‌شان وارد  و کیفیت زندگی‌شان را دچار تغییراتی جدی می‌کند. این طور که آمارها می‌گوید، حدود ۳۰۰ میلیون نفر در دنیا به آسم مبتلا هستند و همین کافی است که بدانیم یک آلودگی هوای به ظاهر ساده، چطور می‌تواند زندگی چندمیلیون نفر را دچار اختلال کند. دی‌اکسید نیتروژن، دی‌اکسیدگوگرد، منواکسید کربن و...اثرات جبران‌ناپذیری بر سلامت بیماران آسم دارد؛ بیمارانی که این ذرات ریز موجود در هوا، از راه بینی و دهان وارد ریه‌های‌شان می‌شود و بیماری‌شان را تشدید می‌کند و باعث بروز حملات در این افراد می‌شود. درچنین شرایطی، فارغ از همه توصیه‌های همیشگی مانند این‌که در خانه بمانید و درهوای باز ورزش نکنید و اسپری مخصوص‌تان را همیشه همراه داشته‌باشید، شاید لازم باشد دست به دامن این توصیه شویم که اگر می‌توانید، محل زندگی‌تان را تغییر بدهید؛ چرا که بهتر است این واقعیت را بپذیریم که افراد مبتلا به آسم، نمی‌توانند زندگی مسالمت‌آمیزی با آلودگی هوای کلانشهرها داشته‌باشند!

توصیه‌های طب‌سنتی برای کاهش اثرات آلودگی هوا

۱- پرهیزازغذای سنگین: از مصرف غذاهای سنگین و پرچرب مانند گوشت گاو، بادمجان، سوسیس، کالباس، کنسروها، ماکارونی و لازانیا که باعث تولید خشکی در بدن می‌شود، پرهیز کنید

۲- مصرف سبزیجات: مصرف سبزیجات فراوان مانند پیازچه، گشنیز، شوید، ریحان، اسفناج و شلغم و سالاد کاهو، آب‌لیمو یا نارنج طبیعی برای کاهش جذب سموم هوا و رفع یبوست، توصیه می‌شود

۳- خوشبو سازی: با بوهای خوش و دلنشینی مانند لیمو، پرتقال و سیب یا جوشاندن ترکیب آب و گلاب یا آب و سرکه، هوای داخل خانه را پاکسازی و خوشبو کنید 

۴- خواب کافی: آلودگی هوا بدن را به سمت بیماری سوق می‌دهد؛ بنابراین خواب کافی همراه با تغذیه مناسب
از بیماری‌‌هایی که در آلودگی هوا ایجاد می‌شوند، جلوگیری می‌کند

۵- ترکیب آب و عسل: افرادی که دچار بیماری‌های ریوی هستند، می‌‌توانند از مخلوط آب و عسل و لیموترش تازه استفاده کنند یا بخور آب بدهند تا مجاری تنفسی باز شود

۶- آب‌نمک: شست‌وشوی مرتب دهان و حلق توسط آب ولرم و کمی‌نمک  به‌خصوص بعد از رسیدن به منزل، درصد کمی از آلودگی موجود در مجاری تنفسی را از بین می‌برد