۳ سناریوی احتمالی برای زلزله هرات

زلزلههایی که در چند روز اخیر در افغانستان اتفاق افتاده فکر و ذهن بسیاری از شهروندان را به خود مشغول کرده است در کشورمان نیز در برخی مناطق استانهای خراسان رضوی و خراسان جنوبی این زلزلهها احساس شده است و برخی نگران هستند که این زلزلهها در کشورمان نیز خسارت جانی و مالی به بار بیاورد. در هرات تا لحظه نوشتن این یادداشت چهار زلزله با بزرگای بیش از شش اتفاق افتاده که اتفاقی مهم محسوب میشود. اما در این بین برخی شهروندان در کشورمان چنین پرسشهایی را مطرح میکنند؛ آیا این زلزلهها سبب ایجاد خسارت در کشورمان میشود؟ و یا سبب میشود که گسلهای کشورمان تحریک شوند؟ در پاسخ به این پرسشها باید گفت با توجه به اینکه کانون زلزلهها از نوار مرزی کشورمان حدود 100 کیلومتر فاصله دارد با زلزلههایی با بزرگای حدود 6 نمیتوان انتظار حادثهای نگران کننده را داشت. با این حال برخی شهروندان که ساکنان ساختمانهای بلند هستند، تکانهای ناشی از این زلزله را احساس کردهاند. لازم به یادآوری است که این ساختمانها در بخشهایی که خاک نرم وجود دارد، احداث شدهاند و چنانچه زلزله بزرگتری در افغانستان اتفاق بیفتد، احتمال خطر برای ساختمانهای بلند در مناطق مرزی کشور افزایش پیدا میکند. این روزها در فضای مجازی و دنیای واقعی اظهار نظرهای مختلفی درباره زلزلههای اخیر هرات مطرح میشود. با این حال در کل میتوان سه سناریو برای زلزلههای اخیر در نظر گرفت. سناریوی نخست این است که به شکل فراوان شاهد وقوع زلزلههایی با بزرگای متوسط باشیم، درست مانند زلزلههایی که تاکنون در این منطقه ثبت شده است، یعنی زلزلههایی با بزرگای حدود 5 تا 6 تا مدتها در این منطقه اتفاق بیفتد. سناریوی دوم نیز این است که مجددا شاهد وقوع زمین لرزههایی با بزرگای بیش از شش در منطقه باشیم. سناریوی سوم نیز که به نظر بدبینانه میرسد این است که همه این اتفاقات مقدمه زمین لرزهای بزرگتر باشد. به این ترتیب پرسش دیگری مطرح میشود که احتمال وقوع کدامیک از این سناریوها قویتر است؟ در پاسخ با این پرسش باید گفت که با توجه به اینکه اطلاعات زیادی از زمین لرزههای اخیر وجود ندارد و فقط دو ایستگاه زلزلهنگاری در منطقه در دسترس است. زلزلههای کوچکی که اتفاق میافتد نیز گزارش نمیشود و به عبارت دیگر با فقدان دادههای کوچک مواجه هستیم. به همین دلیل احتمال وقوع این سناریوها فعلا یکسان است. نکته دیگری که در این بین بهتر است، مورد توجه قرار گیرد این است که نمیتوان از راه دور و بدون اطلاعات دقیق اظهار نظر کرد و توصیههای مناسبی برای مناطق زلزله زده افغانستان داشت، زیرا چنین توصیههایی معمولا سبب از بین رفتن اعتماد مردم و بهم ریختگی بیشتر شرایط در مناطق زلزلهزده خواهد شد.