نوای نواحی ایران از کردستان

جشنواره شعر و موسیقی سنتی ویژه اقوام ایرانی قرار است در کردستان، منطقه خلاق موسیقی برگزار شود تا نمادی از رنگارنگی موسیقی نواحی باشد و صدای همدلی را به گوش مخاطب برساند. از آنجا که قدمت موسیقی کرد به حدود ۴۰۰سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد، کردستان را باید از اصلی‌ترین خاستگاه‌های موسیقی دانست که توانسته نوای اصیل را طنین‌انداز کند. حالا برگزاری جشنواره شعر و موسیقی سنتی ویژه اقوام ایرانی که کار خود را در هفته وحدت آغاز کرده، تلاش کرده نوای نواحی مختلف را در این جشنواره در کنار هم قرار دهد و صدای وحدت را از مرکز خلاق موسیقی ایران یعنی کردستان به گوش همه برساند. جام‌جم در گزارش پیش رو، اهمیت برگزاری این جشنواره را از دید چند کارشناس حوزه موسیقی مورد بررسی قرار دهد. جشنواره شهر و موسیقی سنتی ویژه اقوام ایرانی اولین سالی است که کار خود را آغاز کرده و قصد دارد اتحاد میان اقوام را با شعر و موسیقی به نمایش بگذارد.

۲۰ خواننده از اقوام مختلف سرود ایران را می‌خوانند

علی مرادی، مدیرکل صداوسیمای مرکز کردستان در خصوص روند برگزاری جشنواره شعر و موسیقی سنتی ویژه اقوام ایرانی و تاثیری که برگزاری این جشنواره در کنارزدن شگردهای شبکه‌های معاند دارد، به جام‌جم می‌گوید: موسیقی سنتی در بستر آموزه‌های اجتماعی و مذهبی است. به همین خاطر این ظرفیت را دارد که بتواند به جهت ایجاد وحدت، دورهمی ملی را فراهم کند. در مراسم افتتاحیه جشنواره شعر و موسیقی سنتی ویژه اقوام ایرانی، خواننده‌های ۲۰ قوم سرود جمهوری اسلامی ایران را می‌خوانند که نشان از همدلی و همراهی اقوام ایرانی زیر پرچم ایران خواهد بود. این نکته بسیار مهمی است که پیام این جشنواره هم همین است که اقوام در سایه وحدت و همدلی پاسدار حریم کشورشان خواهند بود. 
وی با اشاره به این که جشنواره شعر و موسیقی اقوام ایرانی با تاکید بر معرفی تولیدات فاخر فولکلور، آیینی، سنتی و عرفانی با محوریت سند توسعه رسانه‌ملی و همچنین آثاری در قالب آزاد نمایشگاهی به‌عنوان رنگین‌کمانی از جلوه‌های فرهنگی ایران‌زمین است که یکی از نمادهای وحدت ملی تحت نام باشکوه ایران اسلامی است، عنوان می‌کند: این جشنواره فقط مربوط به مراکز استانی سازمان نیست و فراخوان‌هایی از شبکه‌های استانی و دفاتر شعر و موسیقی انجام شده و افراد متعددی آثارشان را ارسال کرده‌اند. این که می‌گویم بیش از ۴۰۰۰ اثر به این جشنواره آمده، با توجه به همین ظرفیت‌ها اتفاق افتاده است. غیر از آثار فولکلوری که همیشه در سابقه ذهنی مخاطب است، در آثار داوری‌شده این نکته هم لحاظ شده که بیشتر از یکی دو سال از تولید این آثار نگذشته باشد. به نظرم صدا و سیما توانسته ظرفیت جدیدی را باز کند و از ظرفیت موسیقی نواحی برای کنار هم قراردادن اقوام بهره ببرد که کار ارزشمندی است. بخش عمده‌ای از این سازها، سازهای بومی و محلی کشور ماست و در مناسک و آیین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع جنس این سازها از جنس مردمی و سنتی است. در عین حال، هیات داوران از بزرگان حوزه موسیقی و شعر هستند. کار کارشناسی و علمی روی آثار شده و پنل‌ها و کارگاه‌های تخصصی برای ۲۵ گروه در کردستان در نظر گرفته‌ایم. 

لزوم توجه به موسیقی غنی جنوب 

حسین کشتکار هم که خودش سال‌هاست کار موسیقی محلی انجام داده و در جشنواره‌های مختلفی حضور داشته، در خصوص اهمیت این جشنواره به جام‌جم می‌گوید: یکی از وظایف مهم رسانه ملی، برگزاری همین جشنواره‌هاست که باعث می‌شود مردم با موسیقی محلی و فولکلوریک ما آشنا شوند؛ چه موسیقی خراسان، چه نواحی دیگر مثل کردستان و جنوب. اگر روی این مقوله بیشتر تمرکز شده بود، شاهد دغدغه و علاقه امروز جوانان به موسیقی رپ و غیرمحلی نبودیم. امیدوارم این جشنواره‌ها بتواند ادامه‌دار و مستمر باشد و در شهرهای دیگر هم برگزار شود تا جوانان با این فرهنگ غنی آشنا شوند.  وی ادامه می‌دهد: اگر جنوب را از سیستان و بلوچستان تا خوزستان و کرمان در نظر بگیریم، موسیقی غنی دارند. مثلا در موسیقی محلی بوشهر حدود ۲۰رقم موسیقی مثل خیام‌خوانی و انواع یزله‌ها را داریم و انواع ملودی‌هایی وجود دارد که می‌توان روی آن کار کرده و به سبک جدیدی آن را ارائه کرد. در هرمزگان هم به همین شکل است که آقای اسپندار هر کشوری می‌‎رفت، مخاطب خود را داشت. ما موسیقی وسیعی داریم که شامل موسیقی کار، دریا و... می‌شود. اینها ظرفیت معرفی دارند. 

اجماع عمومی برای فرهنگ

فواد توحیدی، نویسنده کتاب «نگاهی به موسیقی نواحی کرمان» که پیش از این دستی در اجرای جشنواره موسیقی نواحی کشور در کرمان هم داشت، در خصوص اهمیت برگزاری این جشنواره به جام‌جم می‌گوید: این جشنواره می‌تواند نکات مثبتی داشته باشد. به عنوان مثال در دیده‌شدن موسیقی نواحی و هنرمندان این حوزه تاثیر بسیاری خواهد داشت. متاسفانه بیشتر این هنرمندان در منطقه خود غریب هستند و فقط در جشنواره دیده می‌شوند. وی ادامه می‌دهد: این جشنواره‌ها می‌تواند در جذب جوانان موثر باشد. در عین حال باید تدابیری اندیشیده شود که سازهای نواحی از تلویزیون پخش شود چون این کار می‌تواند جوانان را بیشتر از قبل به سمت موسیقی نواحی بکشاند. در عین حال بازگشت به فرهنگ نیاز به اجماع عمومی دارد. مثلا همین حالا در وزارت ارشاد یک متر جا پیدا نمی‌شود که برای موسیقی نواحی ایران باشد و به آن توجه شود. این را باید مورد توجه قرار داد.

ویژگی‌های جشنواره شعر و موسیقی سنتی ویژه  اقوام

حضور پررنگ ۳۳ مرکز صدا و سیما از اقصی‌نقاط ایران
توجه به محورهای عدالت‌گستری و هویت‌محوری 
انتخاب ۲۸۰ اثر توسط هیات داوران
رنگین‌کمانی از جلوه‌های فرهنگی ایران‌زمین
تقدیر از هنرمندان شعر و موسیقی
ارسال ۴۰۰۰ اثر به دبیرخانه جشنواره
نواخته شدن سرود ایران با هنرمندی ۲۰ خواننده از اقوام مختلف
بهره برداری از ظرفیت های شعر و موسیقی اقوام