یادداشت و پاسداشت عبدالباقى گلپینارلی

ستاره فروزان مشرق‌زمین

عبدالباقى گلپینارلی در ژانویه۱۹۰۰میلادی در استانبول چشمان خود را به جهان گشود. از آنجایی پدرش اهل روستای گل بولاق گنجه در آذربایجان بود، پس از تصویب قانون نامگذاری، نام خانوادگی گلپینارلی را به خود گرفت.
کد خبر: ۱۴۲۰۶۸۳
نویسنده محمدرضا محمدی نجات / پژوهشگر و مستندساز

او در محیطی بزرگ شد که عربی و فارسی را تقریبا به‌صورت خودجوش آموخت. این دانش فارسی در آینده در خدمت ترجمه و حاشیه‌نویسی آثار برتر ادبیات دیوانی قرار گرفت و او به‌وسیله آن، به فهم اعماق دنیای مولانا دست یافت. بعد‌ها آثار او به‌عنوان کتاب درسی مورد استفاده وزارت آموزش ملی ترکیه قرار گرفت و آثار متعددی را به انجمن تاریخ ترکیه معرفی کرد. رساله او با موضوع زندگی یونس امره، شاعر و عارف بزرگ ترک برای اخذ مدرک دکترا به دانشگاه آنکارا ارائه شد. عبدالباقی گلپینارلی در طول زندگی خود ۱۱۴ کتاب و بیش از ۴۰۰ مقاله علمی به دنیای علم و معرفت تقدیم کرد. از مهم‌ترین آثار او می‌توان به این عناوین اشاره کرد: ملامتیه و ملامتیان، زندگانی و اشعار کایغوسوز و یزه لی علاءالدین، زندگانی یونس امره، اشعار عاشق پاشا، تنسوق‌نامه ایلخانی در فنون و علوم ختایی، ترجمه صحت و مرض، یونس امره و عاشیق پاشا و باطنی بودن یونس، پیرسلطان ابدال، ترجمه مثنوی، ترجمه دیوان حافظ، ترجمه گلشن راز، ترجمه منطق‌الطیر، در بیان ادبیات دیوانی، منتخب رباعیات مولانا، ترجمه الهی‌نامه، دیوان یونس امره، دیوان فضولی، دیوان ندیم، اهل فتوت در سرزمین‌های اسلامی ترک و منابع مربوط به آنان، زندگی و شخصیت ادبی یونس امره و منتخبی از اشعار او، مولانا، فتوت‌نامه بورغازی، نائلی قدیم، نسیمی، روحی و اصولی، پیر سلطان ابدال، شیخ غالب، مولویه بعد از مولانا، رباعیات حکیم خیام، شعر دیوانی در قرون۱۶–۱۵، شعر دیوانی در قرن۱۷، دیوان حافظ (ترجمه منتخب غزلیات)، گلدسته (ترجمه اشعار منتخب از دیوان کبیر)، شعر دیوانی در قرن۱۸، شعر دیوانی در قرن۱۹، شعر دیوانی در قرن۲۰، قرآن کریم و مفهوم آن، ترجمه دیوان کبیر، حضرت محمد و احادیث او، ولایت‌نامه حاجی‌بکتاش ولی، فرمایشات امام علی، دوازده امام، آنکارا، آداب و ارکان طریقت مولوی، رباعیات مولانا جلال‌الدّین، مذاهب و طرایق موجود در ترکیه در ۱۰۰پرسش، تصوف در ۱۰۰پرسش، فهرست نسخه‌های خطی موزه مولانا، فهرست نسخه‌های خطی متون حروفیان، اصطلاحات و امثالی که از تصوف به زبان ترکی راه یافته، شرح مثنوی، مذاهب اسلامی در پهنه تاریخ و تشیع.او در بیش از نیم قرن دقیق‌ترین مطالعات را در مورد مولانا، یونس امره، باکی، ندیم، فضولی، پیرسلطان ابدال، عاشیق پاشا، خیام و حافظ انجام داد.
بی‌شک بالا‌ترین شأن معنوی او را می‌توان معرفی منابع اصیل مکتب اهل بیت و قله‌های شعر پارسی به جامعه علمی و ادبی ترکیه دانست.روزنامه‌نگاری که مصاحبه‌ای با ایلبر اورتایلی تاریخدان و سند پژوهش برجسته ترکیه داشت در زمانی که گزاره «شما نادان هستید» او بسیار معروف بود، از او پرسید: «خب،شما خودتان را نزد چه کسانی نادان حس می‌کنی؟» ایلبر اورتایلی بدون تردید پاسخ داد: «عبدالباقی گلپینارلی، خلیل اینالجیک و ارنست ماندل».هنگامی که گلپینارلی در ۲۵ آگوست ۱۹۸۲ درگذشت، مراسم تشییع جنازه او تنها به وصیت او به اطرافیان نزدیکش اعلام شد. او در قبرستان ایرانیان در قسمت سید‌احمد دره‌سی که بخشی پیوسته از مزارستان بزرگ کاراجا احمد واقع در منطقه اسکودار است، به خاک سپرده شد. این منطقه از معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین محلات بخش آسیایی استانبول به‌حساب می‌آید. روحش شاد و جایگاهش بهشت برین باد.

newsQrCode

نیازمندی ها