خون در رگ زندگی

احتمالا تصویری از مردان و زنانی که روی تخت‌های بیمارستانی در حال خون‌دادن هستند، یا ناخودآگاه یاد شعار معروف سازمان انتقال خون می‌افتیم؛ این‌که «اهدای خون اهدای زندگی» است اما داده‌های واقعی در رابطه با نیاز آدم‌ها به خون‌های اهدایی چندان تناسبی با این تصاویر ذهنی ما ندارد.

این واقعیت‌های آماری گاه چنان هولناکند که اهمیت اهدای خون را برای هر ذهنیتی دوچندان می‌کند. به‌عنوان‌مثال باید بدانیم هر یک ثانیه در جهان یک نفر برای ادامه زندگی نیاز به خون دارد. به این معنا که اگر چند دقیقه صرف خواندن همین چند خط کرده‌اید صدها نفر برای زندگی‌شان محتاج خون هستند! یا این گزاره به‌ظاهر بدیهی که باید بدانیم از هر سه نفر در دنیا یک نفر در طول زندگی خود نیازمند تزریق خون و فرآورده‌های خونی می‌شود و شاید مهم‌ترین گزاره دراین‌باره این‌که هر واحد خون می‌تواند نجات‌بخش جان سه بیمار باشد.

خوشبختانه جامعه ایرانی به لحاظ مولفه شاخص خون جایگاه مناسبی دارد. شاخص اهدای خون براساس استانداردهای جهانی در هزار نفر جمعیت سنجیده می‌شود. بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت شاخص اهدای خون به‌ازای هر هزار نفر جمعیت در کشورهایی با درآمد متوسط به بالا ۱۶ و در کشورهایی با درآمد بالا ۳۱نفر است که بر این اساس ایران دارای موقیعت خوبی است.

در سال گذشته دومیلیون و ۲۲۳هزار و ۴۹۲واحد خون اهدا شد که طی این مدت خراسان‌شمالی با افزایش ۳۴درصدی، رتبه نخست رشد اهدای خون در کشور را به خود اختصاص داد و همچنین استان ایلام با رشد بیش از ۲۵درصد و لرستان با رشد بیش از ۲۳درصد، رتبه‌های دوم و سوم رشد اهدای خون را به خود اختصاص دادند.

نکته مهم این است که بیش از نیمی از اهداکنندگان خون در ایران به‌صورت مستمر این فعالیت را انجام می‌دهند. شاخص ۵۴درصدی اهدای خون توسط اهداکنندگان مستمر نشان‌دهنده این است که افرادی با خودمراقبتی، اهدای خون را در برنامه زندگی‌شان قرار داده‌اند و بیش از یک بار در سال گذشته خون اهدا کرده‌اند.