چشم‌انداز یک تجارت طلایی

رئیس جمهور قرار است به کشورهای اوگاندا، کنیا و زیمبابوه سفر کند. این سفر از نظر اقتصادی مانند سفرهای گذشته اهمیت بالایی دارد. از تسهیل تجارت گرفته تا رایزنی برای همکاری‌های مشترک اقتصادی.  از سوی دیگر در زمینه‌ کشاورزی و معدنی زیرساخت بسیار خوبی دارد و از آنجا که ایران یکی از کشورهای پیشرو در این بخش است، می‌تواند ارزآوری خوبی در این زمینه داشته باشد. از دیگر مزایای این قاره نیروی کار ارزان‌قیمت در کنار زیرساخت‌های مطلوبی که دارد، است و از آنجا که  ایران که کشت فراسرزمینی را دنبال می‌کند این قاره می‌تواند نقطه عطفی برای اقتصاد کشورمان باشد. درباره ظرفیت‌های قاره آفریقا گزارشی تهیه کردیم که در ادامه به آن پرداخته‌ایم. قاره آفریقا یک‌پنجم خشکی و ۱۴‌درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد. در این قاره ۵۴ کشور قرار دارد که ۱۰ کشور دارای ذخایر نفتی هستند که حدود ۸۸‌میلیارد بشکه است. همچنین ۹۶درصد الماس، ۹۰درصد کروم، ۸۵درصد پلاتین، ۵۰درصد کبالت، ۵۵درصد منگنز، ۴۰درصد بوکسیت، ۱۳درصد مس، ۵۰‌درصد فسفات، ۶۵درصد طلا و ۳۰‌درصد توریوم و اورانیوم جهان به صورت طبیعی در این قاره ذخیره‌ شده است. 

 زیمبابوه سرزمین طلا

جمعیت                   ۱۵ میلیون نفر
ظرفیت‌ها                معادن و الماس
صادرات به ایران      یک میلیون و ۴۰۰ هزار دلار
واردات از ایران       ۲۳۵ هزار دلار
اقلام صادراتی          تنباکو، توتون و رول چند لایه
اقلام وارداتی           دستگاه‌های فرستنده رادیویی و کفپوش
نیازمندی‌ها              فرآوری سنگ‌های معدنی
چشم‌انداز                گسترش مبادلات

ایران در همه بخش‌هایی که کشور زیمبابوه نیاز دارد، صادر‌کننده است. از کشت فراسرزمینی گرفته تا صادرات دارو و اداوات کشاورزی. ایران اکنون در زمینه صنایع دارویی و ساخت بیمارستان و اعزام پزشکان متخصص دستی بر آتش دارد و افزایش روابط سیاسی می‌تواند اقتصاد دو کشور را نیز در مسیر بهبود هدایت کند. از سوی دیگر زیمبابوه در بخش صنایع نفت و گاز از‌جمله کشورهای وارد‌کننده فرآورده‌های نفتی است و از سرمایه‌گذاران برای احداث پالایشگاه نیز استقبال می‌کنند. 

کنیا سرزمین معادن غنی

جمعیت                 ۵۴ میلیون نفر     
ظرفیت‌ها               معادن سنگ آهن  
صادرات به ایران     ۱۷ میلیون دلار
واردات از ایران      ۵۳ میلیون دلار
اقلام صادراتی         قهوه، چای، اسانس و سنگ‌های معدنی
اقلام وارداتی          روغن‌ صنعتی فرش، خشکبار قیر، صنایع غذایی  و آهن
نیازمندی‌ها            فرآوری سنگ آهن     
چشم‌انداز              واردات گوشت و دام زنده به ایران

منطقه شرق آفریقا از جمله کنیا زمینه خوبی برای تأمین نیازهای اساسی کشور ما دارد. کنیا، سومالی و تانزانیا جزو بزرگ‌ترین گله‌داران آفریقا هستند. بنابراین می‌توان گوشت مورد نیاز کشور را به صورت تازه و گرم از این کشورها وارد کرد. درحال حاضر سه خط کشتیرانی بین بندر‌عباس و بندر مومباسا فعال است که حدودا هر ۱۱ روز یک کشتی در این مسیر در حرکت است. با توجه به این فاصله نزدیک، منطقی است که نیاز به گوشت و سایر محصولات کشاورزی را از این منطقه تأمین کنیم.

اوگاندا سرزمین کشاورزی

جمعیت                  ۴۰ میلیون نفر
ظرفیت‌ها                تولید لبنیات 
صادرات به ایران    ۵۰۰ هزار دلار
واردات از ایران      یک میلیون دلار
اقلام صادراتی        ماشین‌آلات مکانیکی و الکتریکی
اقلام وارداتی          سرامیک تجهیزات پزشکی، فرش صنایع غذایی
نیازمندی‌ها             فرآوری شیر خام
چشم‌انداز              توسعه کشاورزی

اوگاندا کشوری با توان اقتصادی بالا در زمینه کشاورزی است. این کشور همچنین در زمینه صنعت لبنیات دستی بر آتش دارد اما فاقد فرآوری شیر خام است و بخشی از تولیداتش فاسد می‌شود. ایران یکی از کشورهای تولیدکننده سردخانه‌های صنعتی محسوب می‌شود که می‌تواند بخشی از نیاز این کشور را نیز تامین کند. ایران در زمینه خدمات فنی و مهندسی و همچنین مصالح ساختمانی که نیاز اصلی کشور اوگاندا است، توان صادراتی دارد. 

تهاتر طلایی
لیلا باغبان، مدیرکل دفتر آفریقای سازمان توسعه تجارت در گفت‌و‌گویی که با خبرنگار جام‌جم داشت با بیان این‌که میزان تجارت ایران با قاره آفریقا در سال گذشته، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بوده و ظرفیت‌های این قاره برای تجارت بیشتر است، تصریح کرد: کشورهای آفریقایی دارای معادن طلا، الماس، پلاتین و سنگ آهن هستند و امکان تهاتر با کشورهای این قاره وجود دارد که تاحد زیادی به موضوع خنثی‌سازی تحریم کمک می‌کند. 
این مقام مسئول تصریح کرد: قاره آفریقا معادن طلای بسیاری دارد که این معادن فرصت تهاتر طلا با کالا را به ایران می‌دهد و این فرصت اثرات ناشی از تحریم را از بین می‌برد، بنابراین ایران بدون دسترسی به بانک‌های آفریقایی می‌تواند تهاتر خود را با طلا انجام دهد. وی با بیان این‌که یکی از اهداف سفر رئیس‌جمهور به قاره آفریقا، افزایش همکاری ایران با سه کشور مهم آفریقایی است، افزود: ایران یکی از کشورهای پیشرو در حوزه خدمات معدنی است و می‌تواند همکاری خوبی با کشورهای آفریقایی داشته باشد. همچنین برخی از کشورهای این قاره که در دسته کشورهای نفت‌خیز قرار دارند، نیازمند فرآورده‌های نفتی هستند. 
پیشینه روابط ایران و کشورهای آفریقایی نشان می‌دهد روابط در سطح مطلوبی قرار دارد. کنیا یکی از کشورهای مهم تجاری در شرق آفریقا است که منابع معدنی فراوانی از جمله سنگ‌آهن و سیلیس دارد و در تولید قهوه و چای جزو کشورهای مهم به‌شمار می‌رود. 
مدیرکل دفتر آفریقای سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به آب و هوای مساعد و بارندگی خوب در قاره آفریقا گفت: به علت شرایط جوی این قاره، زمین‌های مناسبی برای کشاورزی وجود دارد. بنابراین می‌توانیم در حوزه کشاورزی به صورت تجارت دوجانبه با این کشور‌ها همکاری داشته باشیم. به عنوان مثال می‌توانیم از کشورهای این قاره دانه‌های روغنی، چای، قهوه، کاکائو، تنباکو، پنبه، چوب و الوار، گوشت، علوفه برای دام و طیور و میوه‌های استوایی وارد کنیم یا صنایع تبدیلی صادر کنیم.
به گفته وی، در حوزه کشت فراسرزمینی نیز شرایط بسیار مساعدی برای ایرانیان وجود دارد، تا افرادی به قاره آفریقا بروند و در آنجا اقدام به کشت فراسرزمینی کرده، محصول را وارد کشور کنند. تجهیزات و ماشین‌آلات کشاورزی نیز پتانسیل‌های خوبی برای تجارت دارد.
باغبان با اشاره به این موضوع که در زمینه خودرو و مصالح ساختمانی می‌توانیم همکاری‌های مشترک با کشور‌های آفریقایی داشته باشیم، تاکید کرد: در مواردی همچون کود شیمیایی، واکسن‌های دامی و انسانی، دارو و تجهیزات پزشکی نیز می‌توان با قاره آفریقا همکاری داشت. این همکاری‌ها شامل تبادل کالایی و سرمایه‌گذاری می‌شود.
همچنین در حوزه فنی مهندسی می‌توان در زمینه نفت، گاز و پتروشیمی و نیز در حوزه ساختمان، ساخت جاده، خطوط ریلی، سدسازی انرژی و نیروگاهی وارد شد و پروژه‌های خوبی را اجرا کرد.