پایان بی‌آبی در کویر

حضور رئیس‌جمهور در کرمان، خوشحالی ساکنان این منطقه را که سال‌ها از مشکل کم‌آبی رنج می‌بردند به همراه داشت. مردمی که ۱۲سال برای نوشیدن آبی که از کوه‌های جبالبارز جاری و در پشت سد نساء بم ذخیره می‌شد، انتظار کشیدند تا بالاخره پس از وعده‌های بی‌سرانجام در دولت‌های قبل، این بار قولی که یک سال قبل ابراهیم رئیسی در سفر استانی به آنها داده بود، بعد از ۱۱ماه عملی شد .

سد مخزنی نساء بم که در فاصله ۲۸۰ کیلومتری شهر کرمان و ۸۰ کیلومتری جنوب شرق بم در روستای انجیرک روی رودخانه نساء واقع شده، نخستین سد سنگریزه‌ای با رویه بتونی در کشور و با هدف کنترل سیلاب‌های منطقه ساخته شده است‌. عملیات احداث آن در سال ۱۳۷۵ شروع و پس از ۱۴ سال با صرف هزینه‌ای بالغ بر یکصد میلیارد تومان هفته اول خرداد ۱۳۸۹ در سومین دور از سفر هیات‌ دولت به استان کرمان به دست وزیر نیرو در دولت محمود احمدی‌نژاد افتتاح شد تا از آن به عنوان گامی بزرگ در نهضت سدسازی کشور نام برده شود. اصلی‌ترین پیامد مثبت احداث این سد، کنترل سیلاب‌ها و خسارات ناشی از آنها در منطقه است. مردم شهرستان‌های بم، بروات و مناطق اطراف هیچ‌گاه طغیان‌ رودخانه نساء بم و سیلاب‌های وحشتناک آن را فراموش نمی‌کنند.
در آن زمان نخستین سد سنگریزه‌ای با رویه بتونی کشور روی این رودخانه احداث شد تا از آسیب‌های فراوان طغیان رودخانه نساء جلوگیری شود. طبق پیش‌بینی‌های به عمل آمده در زمان افتتاح سد نساء بم در سال ۱۳۸۹، قرار بود با تامین اعتبارات لازم، خطوط انتقال آب این سد به شهرهای بم و بروات طی یک‌سال اجرا شود تا آب مورد نیاز بخش کشاورزی، آب شرب بلندمدت این شهرها و روستاهای پایین‌دست به همراه آب صنایع تامین شود.
همچنین تغذیه قنوات پایین‌دست، احداث دو واحد نیروگاه، ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای ۱۰هزار نفر و کاهش پدیده مهاجرت از روستا به شهرها از دیگر اهداف ساخت این سد بود. اما عملیات اجرایی خطوط انتقال آب به بم و بروات نه تنها طی یک‌سال اجرا نشد، بلکه بیش از۱۱سال متوقف ماند تا با خشک شدن چشمه‌ها‌ و پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی و از بین رفتن کشاورزی‌، مهاجرت مردم ناامید از روستاهای این منطقه به سمت شهرها را به همراه داشته باشد. مردمی که در روستاها هر روز برای رسیدن تانکر‌های آبرسان ساعت‌ها انتظار می‌کشیدند.

روزهای سخت بی‌آبی
اینک با رسیدن آب با کیفیت سد نساء به بم، مردم این شهر لبخند رضایت بر لب دارند و از روزهای سخت کم‌آبی می‌گویند.
زهرا دهقان، یکی ازشهروندان بمی در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به این‌که روزهای دشواری را تجربه کرده‌اند، می‌گوید: «ما سال‌های سختی را سپری کردیم، کم‌آبی در روزهای گرم بم غیر قابل تحمل بود. مزه ‌آبی که از چاه‌ها استخراج می‌شد به دلیل پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی تغییر کرده و شور شده بود.»
وی می‌افزاید: «در این سال‌ها مسئولان درگرمای طاقت فرسای تابستان شهرستان بم بارها وعده رسیدن آب سد نساء به شهر را ‌دادند اما هر بار بعد از تمام شدن تابستان همه چیز تا سال بعد فراموش می‌شد و مردم می‌ماندند و مشکلات فراوانی که در زمینه تأمین آب داشتند.»
رستمی، دیگر شهروند بمی نیز که در شهر بروات به کار کشاورزی مشغول است، می‌گوید: «خشکسالی در سال‌های گذشته نه‌تنها تامین آب شرب سالم را سخت کرده بود‌، بلکه کشاورزی منطقه را نیز تهدید جدی می‌کرد. تنها منبع تامین آب شهرهای بم و بروات چاه‌های آب حفر شده در این منطقه بود. این چاه‌ها دیگر توان تامین آب مورد نیاز مردم را نداشتند و اگر خط انتقال آب از سد نساء اجرا نمی‌شد، مشخص نبود چه آینده‌ای در انتظار مردم این منطقه خواهد بود.»
وی ادامه می‌دهد: «در سال ۱۳۸۹ که پروژه انتقال آب کلنگ‌زنی شد قرار بود ظرف چندسال، تصفیه‌خانه آب در مجاورت شهر احداث و آب به بم برسد، اما نه‌تنها این اتفاق روی نداد، بلکه کیفیت آب موجود هم کاهش‌ یافت و شور شد و اکنون بسیاری از مردم با مشکلات مختلفی از جمله عوارض کلیوی مواجه شده‌اند. در چنین شرایطی درحالی با تانکر به روستاها‌ آب‌رسانی می‌شد و در محلات مختلف بم قطعی آب داشتیم که میلیون‌ها مترمکعب آب در سد نساء که‌ فقط چند کیلومتر با بم فاصله دارد، ذخیره‌ می‌شد.»
امام جمعه شهر بم هم با اشاره به این‌که حل مشکلات آب و رفع تنش آبی از برکات افتتاح پروژه آبرسانی از سد نساء است، می‌گوید: «این طرح که سال‌ها قبل آغاز شده بود در دولت سیزدهم به سرانجام رسید و نقش بسیار مهمی در امیدواری مردم خواهد داشت.»
حجت‌الاسلام دانشی می‌افزاید: «با این‌که در شهرهای بم و بروات چندین قنات ثبت جهانی داریم، اما به دلیل کمبود نزولات جوی مردم این مناطق با مشکلات شدید آب مواجه هستند، ضمن این‌که سلامت آب این قنوات به گفته کارشناسان زیر سؤال رفته زیرا آرسنیک آنها بسیار بالاست.»