رابطه و پول به جای بخشنامه و دستورالعمل

یکی از دغدغههای بزرگ، محدوده جغرافیایی ثبتنام است که فقط اجازه میدهد دانشآموزانی که محل زندگیشان با منطقه آموزشوپرورش مدرسه همخوانی دارد در آن ثبتنام کنند. این نوع محدودهبندیها بهخصوص برای مدارس دولتی که پرمتقاضی هستند یا بههر دلیل اسم و رسمی پیدا کردهاند، سالهاست مشغلههای ذهنی فراوان برای خانوادهها و البته اصطکاکهای زیادی را برای مسئولان مدارس ایجاد کرده، ضمن اینکه باعث بروز برخی مراودات مالی و خدماتی میان خانوادهها و مدیران مدارس شده است.سالها اصطکاک و اعصاب خردی و دوندگی برای ثبتنام در مدرسه دلخواه اما با دستورالعمل جدید آموزشوپرورش، لااقل روی کاغذ حلوفصل شده است بهطوری که محدوده ثبتنام هر مدرسه وسیعتر شده و محل اشتغال والدین دانشآموزان نیز مورد توجه قرار گرفته است. جزئیات دستورالعمل جدید روز گذشته مجتبی هاشمی، رئیس ستاد مرکزی ثبتنام دانشآموزان وزارت آموزشوپرورش در جمع خبرنگاران حاضر شده بود تا از جزئیات تصمیم جدید وزارتخانه بگوید. او که پیشبینی میکند مهر امسال ۱۷ میلیون دانشآموز در بیش از ۱۰۰هزار مدرسه کشور مشغول تحصیل شوند، تاکید میکند که «چون تاکنون خانوادهها نمیتوانستند دانشآموزانشان را در مدارسی که در بین دو منطقه آموزشوپرورش مستقر بود، ثبتنام کنند در دستورالعمل جدید، ستادهای ثبتنام در استان و مناطق را ملزم کردهایم تا مدرسه را «شعاع محدوده» و نه مرز و تقاطع تعیین کنند.» این اتفاق به این معنی است دیگر مدیرمدرسهای نمیتواند از ثبتنام دانشآموزی که در آن سوی خیابان یا چند کوچه پایینتر زندگی میکند، اجتناب ورزد، زیرا دیگر منطبق بودن مرزهای محل سکونت دانشآموزان با مناطق آموزشوپرورش، ملاک تعیین محدوده ثبتنام نخواهد بود. در تصمیمی دیگر، وزارت آموزشوپرورش کار را برای والدین شاغل نیز کمی آسانتر کرده به این نحو که در دستورالعمل جدید تاکید دارد که «محدودهبندیها طوری تعریف شده تا دانشآموزان بتوانند در نزدیکترین مدرسه به محل اشتغال پدر و مادر ثبتنام کنند.» این موضوع به این علت اهمیت دارد که رفتوآمد والدین شاغل برای رساندن فرزندان به مدرسه را به حداقل میرساند و در بیشتر موارد نیز دیگر نیازی به استفاده از سرویس مدارس نیست که در نوع خودش باعث صرفهجویی اقتصادی میشود. مدارسی که راه خودشان را میروند از صدور بخشنامه و دستورالعمل تا اجرای آن در مدرسه همیشه فاصلهای بعید وجود دارد بهطوری که معمولا از آموزشوپرورش گفتن است و از برخی مدارس نشنیدن. با آنکه اکنون سختگیریهای قبلی و پافشاریهای سابق بر محدودههای تعیینشده برای ثبتنام باید کمتر شده باشد، ولی شواهد و اطلاعاتی که در اختیار جامجم قرار گرفته موارد نقضی را آشکار میکند. والدین یکی از دانشآموزان که درگیر ثبتنام فرزند کلاس اولیاش در مدرسهای دولتی اما خوشنام است به ما میگوید که مدیر به هیچ عنوان حاضر به ثبتنام دانشآموز او نیست، چراکه مدرسه مورد نظر فقط سه کوچه با محدوده تعیین شده فاصله دارد. این خانواده اما خبر میدهند که با وجود این سختگیری برای افراد معمولی، کسانی که از نهادهای دولتی نامه معرفی داشته باشند بهراحتی ثبتنام میشوند حتی اگر چند منطقه دورتر از مدرسه زندگی یا کار کنند. این مصداق ثابت میکند با وجود دستورالعمل جدید وزارتخانه، همچنان برخی مدارس دولتی بهصورت خودمختار عمل میکنند و بر اعمال محدودههای سنتی به جای شعاع محدوده اصرار دارند که این موضوع لزوم نظارتهای بیشتر را گوشزد میکند.قفلهایی که با پول باز میشود برخی مدارس دولتی که عملکرد و خروجیهای خوبی در طول سالهای گذشته داشتهاند متقاضیان قابلتوجهی دارند به همین علت مدیرانشان میگویند برخی سختگیریها و گزینشها ضروری است و نمیتوانند به همه درخواستها ترتیب اثر دهند، چرا که ظرفیت مدرسه محدود است و فشار آوردن برای ثبتنام سبب افت عملکرد مدرسه میشود. اما جالب است که بسیاری از این مدارس وقتی والدین دست به جیب میشوند یا قول همکاریهای مختلف را میدهند، نرم میشوند و دانشآموزان را ثبتنام میکنند چنانچه یکی از والدین دانشآموزان به جامجم توضیح داد مدرسهای که به هیچعنوان حاضر به ثبتنام فرزندش نبود، وقتی شنید که او در حوزه آیتی میتواند به مدرسه خدمات رایگان بدهد و تجهیزات امنیتی مدرسه را با هزینه خودش نصب و نگهداری کند، محدوده را نادیده گرفت و دانشآموز را ثبتنام کرد. والدین دیگری نیز هستند که میگویند وقتی چکی را نوشته و پیش چشم مدیر مدرسه آن را امضا کردهاند، محدوده ثبتنام کنار رفته و فرزندشان دانشآموز آن مدرسه شده است. این درحالی است که هنوز هم مسئولان آموزشوپرورش این قبیل مشارکتهای اجباری را ممنوع اعلام میکنند در حالی که این قبیل اقدامات ممنوعه، اول در اختصاص نیافتن بودجه به مدارس دولتی ریشه دارد و دوم در نظارتهای کمرنگ وزارتخانه بر مدارس.