تعاریفی که نشانی عزتا... انتظامی را هم میدهد و او با آن چشمهای درشت، نگاه خاص و صدای باصلابت، همیشه حضور کاریزماتیک داشت و دارای آنِ بازیگری بود. قدرت بازیگری انتظامی با درک و دریافت درست شخصیتها و معرکهگیری همهجانبه به دلیل تسلط بیش از حد روی کاراکترها، دامنه گسترده و بدون مرزی داشت که همه توجهات را به خود معطوف میکرد و دشوار میشد در قابی با حضور او، بازیگران دیگر را دید.
فارغ از انبوه نقشآفرینیهای قطعا درخشان انتظامی در تئاتر که خیلی از مخاطبان امروزی، بخت تماشای آنها را نداشتند، با مرور بازیهای تلویزیونی و سینمایی او، تنها چیزی که به یاد میآوریم کیفیت خیرهکننده و بازیهای چشمگیر است. حضوری چنان درست و درخشان که نمیتوان بازیگر دیگری را در آن نقشها تصور و تجسم کرد. استحاله رنجبار از آدم بودن تا گاوشدن در «گاو»، زالوصفتی سامری در «دایره مینا»، غربتنشینی تراژیک حسینقلیخان صدرالسلطنه، نخستین سفیر ایران در بلاد «آمِریک» در «حاجی واشنگتن»، ظاهرالصلاحی و پردهنشینی دیکتاتورمآبانه خانِ مظفر در «هزاردستان»، شارلاتانیسمِ عباسآقا سوپرگوشت در «اجارهنشینها»، اقتدار و صلابت نامدارخان در «شیر سنگی»، پریشان احوالی در پی دلباختن به گلنار در «ناصرالدین شاه آکتور سینما»، رسوایی عشق به نوبر کردانی در «روسری آبی»، خلوتی پدری به ته خط رسیده در خانه سالمندان در «خانهای روی آب» و... با تصور بازیگر دیگری به جز انتظامی، جور بیهودهای در حق بازیگری و تاریخ سینمای ایران است.
جذابیت عزتا... انتظامی تنها محدود به تئاتر، تلویزیون و سینما نبود و او در واقعیت هم شخصیتی مقتدر و دوستداشتنی داشت و دلربایی میکرد. اینجا البته به جز مشخصات شمایل شیطنتآمیز و رندانهاش در بازیگری، وجوه انسانی هم عیان و برجسته بود و به ویژه در سالهای آخر حیات زلالی روحش باعث میشد با کوچکترین تلنگر احساسی و متاثرکنندهای، چشمهایش بارانی شود.
به جز لحظاتی که انتظامی در مواجهه با کژتابیها و بیرحمیهای جامعه تاب نمیآورد، در برخی فضاها هم هنر و شیرینکاریاش گل میکرد و ترجیح میداد پلی میان شمایل بازیگری و زیست واقعیاش بزند و قابهای ماندگار دیگری را خلق کند. یکی از درخشانترین مصداقهای این ویژگی، جدل نمکین او و داریوش مهرجویی در جشن حافظ است که هنرمندانه و در شوخیهایی رگباری، از خجالت هم درمیآیند.
عباس یاری، منتقد سینما در روزهای آخر زندگی انتظامی و هنگامی که این بازیگر در بستر بیماری بود، ویدئوی کوتاهی از او گرفت که انتظامی با لحن خاص همیشگیاش میگوید: «من هر کاری کردم خوب کردم. یعنی مثلا ۵۲ تا فیلم بازی کردم، خوب کردم. همهشونو دوست دارم... همیشه یه کاری نکردم که بعد پشیمون بشم و بگم وای! کاش این کارو نمیکردم. من هر کاری کردم، خوب کردم. خوب کردم خوب کردم. در هر رشتهای، خدمت به مردم، کمک به مردم، رسیدگی به مردم، کمک به دوستام...» الحق که راست میگفت.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد