تحقیر در کی‌یف

این روزها رسانه‌های آمریکایی روی تنها جنبه اعلامی سفر بایدن به کی‌یف، یعنی افزایش کمک‌های تسلیحاتی آمریکا به اوکراین متمرکز شده‌اند. بایدن‌ در جریان سفر خود به اوکراین اعلام کرد میزان کمک آمریکا به اوکراین ۵۰۰ میلیون دلار بیشتر خواهد شد. البته بر‌اساس آنچه منابع آمریکایی مدعی شده‌اند، این سفر پیشتر به اطلاع مقام‌های روسی رسیده بود. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا که رئیس‌جمهور را همراهی می‌کرد، با اعلام این مطلب تاکید کرد که چند ساعت پیش از عزیمت بایدن، این سفر به اطلاع مقام‌های روسی رسیده بود. هر چند سالیوان تاکید می‌کند جزئیات بیشتری در این‌خصوص به طرف روسی اعلام نشد.‌

سفر بایدن به اوکراین درحالی صورت می‌گیرد که اخیرا زلنسکی تور اروپایی خود را در کشورهایی مانند انگلیس، فرانسه و بلژیک به پایان رسانده و حتی در سخنرانی مجازی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ، به‌صورت تلویحی از ناکافی بودن کمک‌های نظامی __ امنیتی غرب به کی‌یف در جریان جنگ اوکراین گلایه کرده است. در چنین شرایطی پیام مقامات کاخ سفید به زلنسکی مشخص است: حرکت در چارچوب اعلامی آمریکا، نه کمتر و نه بیشتر!‌ در نشست گمانه‌زنی‌هایی در‌خصوص اختلافات درون‌آتلانتیکی میان اعضای ناتو بر سر نحوه ادامه جنگ اوکراین مطرح شده که با توجه به پیش‌زمینه‌ها و تبعات وقوع جنگ اوکراین کاملا قابل‌پیش‌بینی و درک‌ است. در چنین وضعیتی، مقامات آمریکایی تاکید دارند که تصمیم اصلی و نهایی درخصوص جنگ اوکراین و نحوه بازی زلنسکی و همراهانش در این نبرد را نه اعضای اروپایی ناتو، ‌بلکه واشنگتن تعیین می‌کند! شاید طی هفته‌های اخیر زلنسکی از خود رفتارهایی درخصوص چرخش به‌سوی پاریس و برلین نشان داده که چندان خوشایند مقامات آمریکایی نبوده است!

گره‌ای که باید کور بماند

آمریکا رویکرد متناقضی در قبال جنگ اوکراین در پیش گرفته و همین مسأله، زلنسکی را نیز سردرگم ساخته است! از یک‌سو ‌پایان یافتن تنش‌ها میان مسکو و کی‌یف، تبدیل به خط‌قرمز راهبردی واشنگتن شده است زیرا فارغ از هدفگذاری کلان کاخ سفید مبنی بر تبدیل اوکراین به یک «گره کور راهبردی» در نظام بین‌الملل، کمپانی‌های اسلحه‌سازی در آمریکا در یک تعامل مالیاتی __ تسلیحاتی مستمر با دولت این کشور سود کلانی را به جیب زده‌اند! در این معادله، اساسا اهمیتی ندارد که روزانه چند سرباز یا غیرنظامی روسی و اوکراینی جان خود را از دست می‌دهند یا چند زیرساخت شهری به‌صورت کامل منهدم و نابود می‌شود! مطابق آنچه آمارهای رسمی می‌گوید،‌ فروش تسلیحات آمریکا در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل افزایشی ۴۹ درصدی‌ یافته‌ و به بیش از ۹/۵۱ میلیارد دلار رسیده است. میانگین سود ناشی از مبادلات تجاری خارجی نیز تحت تاثیر تقویت مبادلات تسلیحاتی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار نسبت به سال قبل افزایش یافته است. وزارت خارجه آمریکا این افزایش را ناشی از صدور مجوزها در حمایت از تلاش اوکراین برای دفاع از خود در مقابل تهاجم روسیه قلمداد کرده است، با این حال هیچ‌یک از مقامات دولتی یا نظامی آمریکا اشاره‌ای به کاسبی خود با خون شهروندان اوکراینی نکرده‌اند!

این بازی خطرناک شده است!

از سوی دیگر، دولت بایدن تا حدود زیادی قدرت مدیریت مؤثر بحران در جنگ اوکراین را از دست داده است. بی‌دلیل نیست که در کنار مؤلفه‌های ادامه جنگ، ‌مقامات آمریکایی روی طرح موسوم به «صلح کیسینجر» نیز حساب باز کرده‌اند! به‌عبارت بهتر، مشخص نیست که مقامات آمریکایی تا چه زمانی می‌توانند بازی دوگانه«هم جنگ هم صلح» را در قبال کی‌یف ادامه دهند. این سردرگمی، به مقامات اوکراینی و در راس آنها زلنسکی نیز منتقل شده است. در هفته‌های نخستین نبرد اوکراین، آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به دیمیتری کولبا، وزیر خارجه اوکراین درخصوص انعقاد هر‌گونه قرارداد صلح با روسیه هشدار دادند! از همان روزهای اول نبرد، هر گاه میز مذاکره میان روسیه و اوکراین در حال چیده شدن بود‌، واشنگتن با تحریک و حتی تهدید سیاستمداران اوکراینی، این معادله را بر‌هم زده است! اما انتخاب نهایی آمریکا در قبال صحنه جنگ اوکراین، «هم جنگ هم صلح» است، به‌گونه‌ای که از یک‌سو مانع از مواجهه همه‌جانبه روسیه با خود (‌واشنگتن و اعضای ناتو) شوند و از سوی دیگر، جنگ را به‌مثابه یک تهدید عینی در آسیای مرکزی و اروپای شرقی با هدف مهار مسکو حفظ کند. احتمالا بایدن در سفر اخیر خود به اوکراین، مهره بازی خود در کی‌یف را بابت این موضوع، با لحن جدی‌تری آگاه کرده است!

روزنامه جام جم