مقاومت دربرابر بی‌اخلاقی هالیوود

مدافعان حقوق اجتماعی و کسانی که نگران حفظ حرمت خانه و خانواده هستند و عقیده دارند ازدواج و همبستگی فقط باید بین دو جنس مخالف باشد، با فراخوان کمپین‌های مختلف، صدای اعتراض خود را به گوش کمپانی‌های فیلمسازی هالیوودی رسانده و از آن‌ها می‌خواهند از به نمایش گذاشتن مثبت و موجه آنچه که خلاف عرف جامعه، اخلاق و مذهب است، حذر کنند. گر‌چه کمپانی‌های فیلمسازی اسلحه قدرتمندی، چون پول و توانایی تعریف جذاب داستان‌هایی از این دست را دارند، اما طرف مقابل هم چندان دست خالی نیست. به‌جز برحق بودن خواسته این جمعیت عظیم، آن‌ها حربه بسیار پرقدرتی به نام تحریم فیلم‌ها را با خود دارند. کمپین‌های طرفدار رعایت اصول اخلاقی در داستان محصولات سینمایی، هر بار که فیلمی در مخالفت با این موضوع تولید و اکران می‌شود با تحریم همه‌جانبه آن، مانع از موفقیت مالی‌شان در جدول گیشه نمایش شده و به قول معروف آن‌ها را زمین می‌زنند.

مخالفت با عمومی کردن و مجاز بودن مضمون همجنس‌خواهی در فیلم‌های سینمایی، در کشور‌های اسلامی گسترده‌تر و وسیع‌تر از کشور‌های پیشرفته و صنعتی است. با آن‌که حتی در خود آمریکا و کشور‌های اروپایی هم علم مخالفت با تولید و نمایش این‌گونه فیلم‌ها بالاست، اما محصولاتی از این دست برای اکران عمومی در کشور‌های مختلف اسلامی با انواع و اقسام محدودیت‌های قانونی و بحق دولت‌هایی روبه‌رو هستند که نگران اخلاق و آسیب‌های اجتماعی ناشی از گسترش بی‌اخلاقی در غرب هستند. یکی از این نمونه‌های مهم، کشور مالزی است. مسئولان اداره این کشور طی چند ماه اخیر به‌صورت رسمی و علنی نمایش عمومی دو بلاک‌باستر پرسروصدای «لایتیر» و «تور: عشق و تندر» را به‌دلیل تبلیغ همجنس‌گرایی در زیرپوست داستان‌های‌شان ممنوع اعلام کردند. دولت مالزی در بیانیه‌ای رسمی خبر توقیف این فیلم‌ها را اعلام کرد و گفت دلیل ممنوعیت نمایش آن‌ها بهره‌گیری از مضمون مجاز بودن روابط بین دو هم‌جنس و تشویق و تایید آن است. مقامات حکومتی مخالفت خود با فرهنگ تایید این‌گونه روابط را جزو سیاست‌های اصلی فرهنگی و حکومتی اعلام کرده‌اند. توزیع‌کننده هر دو فیلم کمپانی والت‌دیزنی است که حاضر نشد اصلاحات مورد نظر اداره سانسور مالزی را انجام داده و اقدام به حذف صحنه‌ها و شخصیت‌های همجنس‌خواه آن‌ها بکند. البته لایتیر قبل از این در حداقل ۱۶کشور اسلامی با ممنوعیت نمایش روبه‌رو شده و برای تور هم پیش‌بینی اقدام مشابهی می‌شود.

راحدی زین‌العابدین از مدیران رسمی دولت مالزی در این مورد می‌گوید: «هم دولت و هم مراجع مذهبی مخالف چنین چیز‌هایی هستند و وظیفه محافظت از امنیت روحی ــ روانی و فکری مردم عادی را به‌عهده دارند.» او به این نکته هم اشاره می‌کند که دولت همواره مشغول مانیتورینگ کردن فیلم‌ها و شبکه‌های اجتماعی در ارتباط با تشویق مسائلی، چون همجنس‌خواهی است. با این وجود، زین‌العابدین به نکته بسیار مهم دیگری اشاره می‌کند که تا حدودی از چشم دیگران پنهان مانده و آن پخش استریم محصولات سینمایی و تلویزیونی در پلتفرم‌های دیجیتالی است که چند سالی است باب شده و هر روز که می‌گذرد، تماشاچی بیشتری پیدا می‌کند. این شخصیت دولتی اذعان می‌کند توانایی و قدرت نمایندگان دولتی در ارتباط با محدود کردن یا کنترل کردن برنامه‌های این پلتفرم‌های دیجیتالی بسیار اندک است.

این روز‌ها به‌جز نتفلیکس و تیک‌تاک، حتی کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی هم بخش پخش استریم محصولات‌شان را گسترش داده و این نکته به صورت بخش مهمی از فعالیت‌های‌شان درآمده است. به گفته زین‌العابدین: «ما نمی‌توانیم پلتفرم‌های آنسوی آب را خیلی راحت و سریع به صورت آنلاین برنامه‌های‌شان را پخش می‌کنند کنترل کنیم. در رابطه با فعالیت‌های داخل کشور این‌طور نیست و مقرراتی وجود دارد. از آنجا که این پلتفرم‌ها تابع قوانین ما نیستند، نمی‌توانیم مانع کارشان شویم. به همین دلیل است که ما شیوه به‌کارگیری تجربه خودبازداری و خویشتنداری شخصی و خانوادگی را پیشنهاد می‌کنیم. خانواده‌های مالزیایی از صمیم قلب به تعلیمات مذهبی وابسته هستند و در زندگی روزمره‌شان از آن‌ها پیروی می‌کنند. برای همین، بار بخش مهمی از کار روی دوش خانواده‌ها و والدین قرار می‌گیرد. آن‌ها خودشان باید در خانه از سیستم کنترل سنی استفاده کنند و در ارتباط با محصولات پلتفرم‌های دیجیتالی، قانون محدودیت سنی و مجاز بودن سنی فرزندان‌شان را اعمال کنند.» اشاره او به اعمال شیوه‌ای شبیه برنامه‌های تلویزیونی است که زمان پخش، درجه‌بندی سنی آن را برای مخاطب مشخص می‌کنند.

این در حالی است که منتقدان و تحلیلگران سینمایی روی نکته جالبی انگشت می‌گذارند. تصور آن‌ها این است که یک موضوع می‌تواند مدیران کمپانی‌های فیلمسازی را از صرافت تبلیع پنهان و آشکار همجنس‌گرایی در دل فیلم‌های‌شان بیندازد و آن هم پایین بودن رقم فروش محصولاتی از این دست است. اشاره مستقیم این گروه از منتقدان و تحلیلگران به رقم فروش ضعیف جهانی لایتیر است. این انیمیشن با هزینه تولید کلان ۲۰۰‌میلیون دلاری‌اش، تنها ۲۲۵‌میلیون دلار در کل کشور‌های دنیا فروش کرد. با اضافه کردن رقم ۵۰میلیون دلاری تبلیغات فیلم به رقم ۲۰۰‌میلیون دلاری تولید آن، می‌توان متوجه ضرر کلانی شد که کمپانی والت‌دیزنی برای ساخت این کمدی اکشن کرده است. تحریم این‌گونه فیلم‌ها از سوی اکثریت تماشاگران که می‌تواند حربه‌ای پرقدرت در مخالفت با تولید آن‌ها باشد، این‌گونه توان خود را به نمایش می‌گذارد. این آمار نشان می‌دهد با وجود تبلیغات پرقدرت و کارنامه‌سازی جشنواره‌هایی مانند کن برای فیلم‌های مروج همجنس‌گرایی و همکاری پیگیری که کمپانی‌های فیلمسازی برای تبلیغات این‌گونه فیلم‌ها دارند، این پروژه با مقاومت مردم و خانواده‌ها شکست خورده است و حتی در غرب هم این مسأله با وجود تلاش رسانه‌های غربی برای عادی جدی دادن آن شکست خورده است.

روزنامه جام جم