میان گردشگری و ادبیات در ایران فاصله افتاده‌ است

ما در زمینه گونه‌های مختلف گردشگری ممکن است ظرفیت بسیاری داشته‌باشیم، ولی در این داستان خاص، ظرفیتی ویژه داریم؛ چرا که معتقدم ادبیات بخش عمده‌ای از دانش ایران را به دوش کشیده‌است. ما اگر سراغ فلسفه، منطق یا بسیاری از مبانی عرفانی و حتی اگر سراغ علم برویم، می‌بینیم شاعران و ادیبان ایرانی در این حوزه‌ها پیشتاز بوده‌اند. بسیاری از شاعران ایران، هم دانشمند بوده‌اند و هم شعر می‌گفته‌اند و زبان ادبیات و شعر در ایران، زبان ترویج علم هم بوده‌است. شاید این امر در همه کشور‌ها وجود داشته‌باشد، اما در ایران به نظر می‌رسد این مسأله مصداق بیشتری دارد.

داستان این است اگر بخواهم ضعف در گردشگری ادبی را در یک جمله آسیب‌شناسی کنم، باید به آسیبی اشاره کنم که آن را می‌توان به دیگر حوزه‌های گردشگری در کشور نیز توسعه داد. بحث در این است کسانی که در حوزه گردشگری فعالند، با دیگر صنایع و هنر‌ها ارتباط چندانی ندارند. برای مثال شما نمی‌بینید اهالی گردشگری نمی‌نشینند با مهندسان جلسه بگذارند، شاید سؤال این باشد که ضرورت چنین نشست‌هایی چیست؟ ضرورت این است گردشگری یک دانش و یک صنعت فرابخشی است. ما در گردشگری با صنعت بیمه، صنعت هتلداری، با صنعت حمل‌ونقل، با صنعت بانکداری و... سرو کار داریم و این باعث شده‌است دیگر گردشگری را یک صنعت میان‌بخشی محسوب نکنند، بلکه آن را یک صنعت فرابخشی به شمار بیاورند. وقتی می‌گوییم میان‌بخشی یا فرابخشی به این معناست است که باید فرابخشی به این صنعت پرداخت و مشکلاتش را حل کرد. من بار‌ها در نوشته‌ها و سخنرانی‌هایم گفته‌ام ما امروز به این دلیل نمی‌توانیم تولید محتوا کنیم که نمی‌دانیم در گذشته به چه زیبایی تولید محتوا می‌کرده‌ایم. ما ۴۰۰سال پیش متنی داریم متعلق به دوران صفویه که به زیبایی واکینگ تور یا تور پیاده‌روی بازار اصفهان را توصیف کرده‌است و ما، چون این بستر را نمی‌شناسیم و نمی‌توانیم از آن مهارت‌ها استفاده کنیم، نمی‌توانیم تولید محتوا هم بکنیم. ما نمی‌توانیم گیم یا بازی درست کنیم؛ چون مصادیق دارای ارزش میراث‌فرهنگی موجود در ادبیاتمان را نمی‌شناسیم. ما نمی‌توانیم رستم را به یک بازی تبدیل کنیم، این‌همه سردار و پادشاه و شخصیت‌های مهم در اساطیر و داستان‌های‌مان داریم، اما نمی‌توانیم هیچ‌کدام را به محصولات سرگرمی تبدیل کنیم. ما تا به حال یک فیلم درباره سعدی نساخته‌ایم یا درباره شخصیتی به عظمت بوعلی تنها سال‌ها قبل یک سریال تلویزیونی ساخته‌ایم. استحقاق ادبا، شعرا و شخصیت‌های بزرگ ما خیلی بیش از اینهاست.