رها مثل سگ‌های ولگرد

به گزارش جام جم آنلاین، کمتر از دو ماه پیش، دختربچه سه‌ساله کرجی به طرزی معجزه‌آسا از مرگ نجات یافت و این بار در قم و تکرار یک تراژدی دیگر. سگ‌های ولگرد همه‌جا هستند؛ در شهرها، روستا‌ها و هر نقطه‌ای که بتوانند پرسه بزنند، غذایی پیدا کنند و تکثیر شوند، اما آخرش چه؟ هیچ،، چون این چرخه تولید و تکثیر هیچ‌گاه متوقف نشده و ساماندهی‌ها همچنان محدود و مقطعی است.

در مورد سگ‌های بی‌صاحب و این‌که چرا جمعیت‌شان درست مثل موش‌ها رو به ازدیاد است، حرف و حدیث فراوان وجود دارد. به طوری که عده‌ای آن را به مدیریت ضعیف پسماند‌ها ربط می‌دهند و عده‌ای به گسترش دامپروری‌ها و افزایش دسترسی سگ‌ها به گوشت؛ در حالی که عده‌ای هیچ‌کدام از این حرف‌ها را قبول ندارند و همه تقصیر‌ها را متوجه کسانی می‌دانند که یا از سر دلسوزی یا به شکلی برنامه‌ریزی‌شده، سگ‌های بی‌صاحب را سیر می‌کنند. به هرحال این حوزه گرفتار معادله‌ای چند مجهولی است و جان و امنیت مردم بازیچه آن.

برای قلب‌های مهربان، دیدن حیوانی پرسه‌زن که با چشم‌هایش غذا را تمنا می‌کند، آسان نیست، اما در مورد سگ‌های بی‌صاحب، غذادهی مثل ترحمی است که بر پلنگ تیزدندان می‌شود و عاقبتش ستمکاری بر گوسفندان. این را مصطفی نادری، کارشناس محیط زیست می‌گوید. کسی که معتقد است در سال‌های اخیر، مدیریت پسماند در کشور در مقایسه با دهه‌های۷۰ و۸۰ بهتر شده است، درنتیجه پسماند‌ها نمی‌توانند باعث افزایش روزافزون سگ‌های بی‌صاحب شده باشند.

او به تسنیم می‌گوید که علت، چیزی نیست جز غذارسانی‌های دستی به سگ‌های ولگرد که حاصل تبلیغات رسانه‌های معاند است، موضوعی که باعث شده سواحل، تالاب‌ها، جنگل‌ها، بیابان‌ها و جاده‌ها مملو از گله‌های سگ‌هایی شود که احتمالا جمعیت‌شان از مرز دو میلیون قلاده گذشته است.

با این حال، اما برخی کارشناسان می‌گویند سگ‌ها حتی اگر ولگرد باشند، بالذات موجودات مهاجمی نیستند. بلکه یک اختلاط ژنتیکی باعث درندگی آن‌ها می‌شود. هومن ملوک‌پور، دامپزشک دقیقا از همین اختلاط ژنتیکی با جام‌جم صحبت می‌کند و توضیح می‌دهد که سگ‌ها مگر در مواقعی که آموزش دیده باشند، هیچ‌گاه انسان‌ها را به قتل نمی‌رسانند، البته اگر تبدیل به سگ‌گرگ شده باشند نیز همین کار را خواهند کرد.

او می‌گوید که از مدت‌ها قبل برخی دامداران در برخی نقاط کشورمان از تولید مثل سگ‌ها با گرگ‌ها، موجودی ترکیبی به وجود آوردند که شمایل سگ، ولی خلق و خوی گرگ‌ها را دارد. یعنی همان موجوداتی که اکنون به کودکان حمله می‌کنند و موجب زخمی شدن یا مرگ آن‌ها می‌شوند. وجود سگ‌گرگ‌ها که به گرگاس نیز مشهورند، دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست را نیز به واکنش واداشته به طوری که رضا فرجی مسوول این دفتر، سگ‌ها را گونه‌ای مهاجم برای زیستگاه‌های طبیعی معرفی می‌کند. او می‌گوید سگ‌های ولگرد باعث انتقال بیماری و تخریب اکوسیستم می‌شوند و به حیوانات کم‌توان همچون بره‌های قوچ، میش، آهو، جبیر و همچنین بزغاله‌های کل و بز حمله می‌کنند، به این ترتیب توازن و تنوع زیستگاه‌های طبیعی را از بین می‌برند. اتفاق بد این‌که سگ‌های ولگرد که تبدیل به گرگاس شده‌اند به گفته فرجی تا به حال به یوز، پلنگ کاراکال، سیاه‌گوش، گربه پالاس، گربه شنی، گربه جنگلی و گربه وحشی نیز حمله‌ور شده‌اند.

آنچه در زیستگاه‌های طبیعی به دست سگ‌های ولگرد رخ می‌دهد، اما وقتی به محل زیست انسان‌ها کشیده می‌شود، چهره‌ای هولناک پیدا می‌کند به همین علت است که شهرداری‌ها، مسوول ساماندهی سگ‌های بدون صاحب هستند. البته هومن ملوک‌پوربه جام‌جم می‌گوید این وظیفه در کشور ما جدی گرفته نشده و در تهران نیز که بهتر از شهر‌های دیگر عمل شده، شلتر‌های مخصوص سگ‌های ولگرد با امکانات حداقلی اداره می‌شوند. او توضیح می‌دهد در کشور‌هایی که ساماندهی این حیوانات به صورت جدی در دستور کار است، سرپناه‌هایی وجود دارد که سگ‌ها در آن عقیم، واکسینه و انگل‌زدایی می‌شوند و شش ماه حق اقامت در این مکان‌ها را دارند، چون بعد از آن باید صاحبی برای آن‌ها پیدا شود که اگر نشد، سگ‌ها با روشی بی‌درد و با تزریق دارو کشته می‌شوند. در تهران، نقاهتگاه سگ‌های ولگرد در آرادکوه و چیتگر فعال است و مدیر شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل وعده داده بود که مرکز سرخه‌حصار نیز راه اندازی شود، اما پیگیری‌های دیروز جام‌جم برای مصاحبه با وی و پیگیر شدن آخرین وضعیت این نقاهتگاه‌ها به نتیجه نرسید.

تهران و ماجرای سگ‌های تحمیلی

در تهران عریض و طویل، اتفاقات عجیب و غریب کم رخ نمی‌دهد. یکی از آن‌ها جمع‌آوری سگ‌های ولگرد از شهرستان‌های اطراف تهران و رهاسازی آن‌ها در محدوده شهر تهران است که مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران چندی پیش از آن گله کرده بود. البته وی توضیح داده بود که درپی هماهنگی با وزارت کشور قرار براین شده تا شهرستان‌های اطراف تهران خودشان سگ‌ها را عقیم کنند و آن‌ها را سمت تهران نفرستند که البته جولان این سگ‌ها در حواشی شهر تهران نشان می‌دهد پشت این کار، سفت و سخت گرفته نشده است.

منبع: روزنامه جام جم