سخنانش برای همه نسل‌ها جذاب بود

مرحوم فاطمی‌ نیا، استاد نام‌آور وادی عرفان نظری و اخلاق، مورخ اسلامی و خطیبی بود که توانست مخاطبان بی‌شماری را از گروه‌های مختلف سنی با دیدگاه‌های متنوع فرهنگی و مذهبی، به منبرها و سخنرانی‌هایش وفادار سازد و به مدد ‌مردم‌داری، تعامل و مدارا با مخاطبان، اشراف بالای علمی و شناخت درست از مخاطبان به جایگاهی ویژه بین مردم دست یابد. محمدرضا زائری، روحانی و پژوهشگر دینی، یکی از راویانی است که در گفت‌وگو با جام‌جم رازهای جذابیت بالای مرحوم استاد فاطمی‌نیا و قدرت کم‌نظیرش را در تعریف کلامی، عملی محبوبیتی همه‌جانبه روایت می‌کند که گزیده حرف‌هایش را در زیر می‌خوانید.

ایشان چندین ویژگی داشتند که از دیگران متمایزشان می‌کرد. البته خداوند به مرحوم استاد فاطمی‌نیا عنایت ویژه‌ای کرده و بیانی بسیار شیرین و دلنشین داده بود که به ‌این واسطه با همه مخاطبان ارتباط موثری برقرار می‌کرد. جنبه‌های اخلاقی و تاکیدش بر ابعاد معرفتی و حال و هوای عرفانی سخنرانی‌هایش مثال‌زدنی بود؛ مقوله‌ای که نیاز و خلأ جدی را در جامعه امروز پوشش می‌داد. مخاطب از صحبت‌های ایشان، رویکردی کاملا اخلاقی برای اصلاح سلوک فردی و رفتار شخصی دریافت می‌کرد.

احاطه علمی؛ عامل اقبال بالای اهل فضل به مرحوم فاطمی‌ نیا

ایشان اشراف و اطلاع علمی بالایی داشت و اهل کتاب، مطالعه و آگاهی‌های عمیق بود. منابع را به‌خوبی می‌شناخت و با بسیاری از مؤلفان و آثارشان آشنا بود. همین احاطه علمی، اقناعی برای مخاطب ایجاد می‌کرد تا کشف‌های تازه و دریافت‌های جدید داشته باشد، لذا بسیاری از نخبگان و اهل فضل در فضای دانشگاهی و حوزوی به ایشان ارادت داشتند و از بیانات‌شان استفاده می‌کردند.

مردی که استاد پروراندن مضامین بود

یکی از ویژگی‌های متمایز ایشان سبک خاص سخنرانی‌هایشان بود. ایشان هنر و ذوق عجیبی در پروراندن مطلب، پخت و پز مضمون و ایجاد اشتیاق در مخاطب داشت. به سبک خاص خودش، موضوعی را که در نگاه اول بسیار ساده به نظر می‌رسید به عمق، جایگاه، سطح و شأن لازم می‌رساند و تازه مخاطب متوجه می‌شد آن موضوع چقدر مهم و قابل توجه است.

متواضع، صمیمی و مردمدار برخورد می‌کرد

رفتار ایشان، جذب‌کننده بود. هر‌کس یک‌بار ایشان را می‌دید به قدری ادب، لطافت، متانت، صفا، محبت و بزرگواری در رفتارش مشاهده می‌کرد که شیفته ایشان می‌شد. به خاطر دارم بعد از مراسمی با یکی از هنرمندان همراه شدم. وقتی به منزل آن دوست هنرمند رسیدیم و او خواست پیاده شود، گفت: من همسایه آقای فاطمی‌نیا هستم. بعد به اولین دیدارش با آن مرحوم اشاره کرد. چون این دوست هنرمند سال‌هاست که در سریال‌ها و فیلم‌های تلویزیون بازی می‌کند، آقای فاطمی‌نیا بسیار با او صمیمی و محترمانه رفتار کرده بود. این هنرمند بعدها هم مرحوم فاطمی‌نیا را دیده بود اما در همان برخورد اول و در وادی همسایگی به‌قدری از ایشان تاثیر گرفته بود که بعد از سال‌ها با شوق و محبت آن خاطره را نقل می‌کرد و از اثری که مرحوم فاطمی‌نیا از نظر عاطفی روی ایشان گذاشته بود، یاد می‌کرد.

ارتباطش با جوانان، پدرانه بود

تعامل و تعادل در رفتار از ویژگی‌های مرحوم فاطمی‌نیا بود و همان‌طور که در روایات اهل بیت به ما توصیه شده، با مردم تعامل و مدارا، حسن‌ظن، ابراز لطف و مودت داشته باشیم با دیگران رفتار می‌کرد.

ایشان ارتباط خوبی با جوانان داشت. من اطلاع دارم برخی جوانان که با بسیاری از مجالس مذهبی ارتباط برقرار نمی‌کردند نسبت به ایشان ابراز علاقه می‌کردند و در سخنرانی‌های مرحوم فاطمی‌نیا حضور داشتند، چون ایشان رفتاری پدرانه و محبت‌آمیز داشتند.

رابطه‌ای اصیل با اهل بیت داشت

رابطه شخصی و عاطفی ایشان با اهل بیت علیهم‌السلام به‌ویژه حضرت زهرا (س) عمیق و اصیل بود و این اصالت کاملا حس می‌شد لذا هر وقت در مورد اهل‌بیت صحبت می‌کرد یا در مورد کربلا و حادثه عاشورا ذکر مصیبتی داشت این حس و حال درونی کاملا محسوس بود و روی مخاطب تاثیری ناب و عمیق می‌گذاشت.

مخاطب‌شناسی‌اش، نیاز جامعه امروز بود

شاید ایشان متخصص ارتباطات و مخاطب‌شناسی نبود اما در منبرهایش شناخت و دقت عجیبی نسبت به مخاطب به خرج می‌داد و کاملا مشهود بود با یک نگاه، سطح مخاطب را متوجه می‌شود و مطلبی که بیان می‌کند به اقتضای سطح مخاطب است. حتی گاهی حین صحبت، سخنانش را مزمزه و بعضا از گفتنش صرف‌نظر می‌کرد، چون اين احساس را داشت که شاید این حرف تناسبی با همه مخاطبان نداشته باشد.

ایشان به‌طرز عجیبی در رعایت، درک، علاقه، شرایط و ظرفیت مخاطب برای طرح مباحث دقت می‌کرد. این جنبه‌های شخصیتی مرحوم فاطمی‌نیا بسیار تاثیرگذار و ارزشمند است و در روزگار ما شاید بیش از هر زمان دیگری به‌مثابه غنیمت و گوهری باشد که به آن احتیاج مبرم داریم. می‌توان گفت مرحوم استاد فاطمی‌نیا برای نسل‌ها و روحیات مختلف، محبوبیت و جاذبه داشت. به باور من بزرگ‌ترین راز ماندگاری و محبوبیتش همین بود که مخاطب را به‌درستی می‌شناخت.

فرزانه غلامی - روزنامه‌نگار / روزنامه جام جم