این جملهها بخشی از مقدمهای است که علیرضا قزوه برای مقدمه کتاب «فخر ایران» نوشته است؛ کتابی که مجموعه شعری است درباره معاون وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران، سردار سپاه و رئیس سازمان پژوهشهای نوین دفاعی که یک سال پیش در چنین روزی خبر ترور و شهادتش در صدر اخبار ایران و جهان قرار گرفت و همه ما را در شوک فرو برد. کتاب «فخر ایران» را محمدمهدی عبداللهی سال گذشته بعد از شهادت محسن فخریزاده در انتشارات سوره مهر منتشر کرد و دیروز در یک همایش ادبی به همین نام برخی شعرهای این کتاب با حضور شاعران نامآشنای کشور از جمله علیرضا قزوه، حسین اسرافیلی، مهدی جهاندار، فراز ملکیان، سعید حدادیان، عبدالرحیم سعیدیراد، سارا جلوداریان، عالیه مهرابی، الهام نجمی، محمدرضا طهماسبی، حمیدرضا محمودزاده، محمدمهدی عبداللهی و خانواده شهید فخریزاده قرائت شد. در اولین سالگرد شهادت محسن فخریزاده، سراغ محمدمهدی عبداللهی رفتهایم و از کتاب فخر ایران صحبت کردهایم.
چه شد تصمیم گرفتید مجموعه شعری درباره شهید فخریزاده گردآوری کنید؟سردار شهید دکتر محسن فخرىزاده از دانشمندان برجسته هستهای و صنعت دفاعى کشور بودند ولى در میان مردم کشورمان متاسفانه این شخصیت بىنظیر کمتر شناختهشده بود. بعد از پیام رهبر معظم انقلاب در پى تسلیت مظلومانه این شهید بزرگوار و لبیک به فرمایشات ایشان، بر آن شدیم با تدوین این کتاب گام کوچکى در جهت معرفى و شناسایی این شهید والامقام و مکتب فکرى ایشان به جامعه برداریم که البته قطعا عنایات ویژه خود شهید شامل حالمان شد که توانستیم کتاب را همزمان با اربعین عروج شهید فخرىزاده منتشر کنیم.
فرآیند گردآوری اشعار این مجموعه به چه صورت بود. آیا فقط شعرهای سروده شده را گردآوری کردید یا سفارش هم دادید؟
از همان ساعت آغازین که خبر شهادت دکتر فخرىزاده را شنیدم، در پىگردآورى اشعار بودم و به این منظور حتى با بسیارى از استادان و شاعران که این شخصیت علمى بى نظیر را نمىشناختند، ارتباط گرفتم و نکاتى را در مورد این شهید گرانقدر مطرح کردم و انصافا هم بسیارى از این عزیزان در همان روزهاى اول شعر را به بنده رساندند و جا دارد از همه این بزرگواران که بدون هیچ چشمداشت و منتى، صرفا برای اداى تکلیف به مقام شامخ شهید فخرىزاده اشعارشان را در اختیار قرار دادند، تقدیر و تشکر میکنم.
استقبال از کتاب چطور بود؟
استقبال شاعران برای سرایش شعر درباره شهید فخرىزاده واقعا بىنظیر بود تا جایی که بنده اصلا گمان نمىکردم در فاصله کوتاه حدود ۱۵ روز که برای تکمیل فایل و ارسال به انتشارات وقت داشتم، این حجم از اشعار آن هم با کیفیت مطلبوب به دستمان برسد. شکر خدا هم استادان پیشکسوت و برجسته شعر انقلاب نظیر علىرضا قزوه، حسین اسرافیلى، عباس براتى پور، عبدالرحیم سعیدىراد، مصطفى محدثىخراسانى، رضا اسماعیلى، محمود اکرامىفر، علىمحمد مؤدب، افشین علاء، احد دهبزرگى، محمدحسین انصارىنژاد، على داوودى و... و هم شاعران مطرح و برجسته جوان کشورمان مانند مرتضى حیدرى آلکثیر، میلاد عرفانپور، محمدمهدى سیار، حسن صنوبرى، سیده فاطمه موسوى، نغمه مستشارنظامى و... از این طرح استقبال کردند که باز هم از بذل توجه تک تک این عزیزان کمال تشکر و سپاسگزارى را دارم.
چند شعر از چند شاعر در این کتاب گردآوری شده است؟
با توجه به فرصت زمانى محدود، خوشبختانه اشعار زیادى برایمان ارسال شد که حتى مجبور شدیم بسیارى از این اشعار را از گردونه فایل کتاب حذف کنیم تا بهترین و فاخرترین و مطلوبترین آثار براى این شهید والامقام را پیش روی مخاطب قرار دهیم. حدود ۱۰۰ شعر در قالبهاى غزل، قصیده، مثنوى، چهارپاره، رباعى و دوبیتى و... در کتاب فخر ایران آمدهاست که از نظر تنوع قالب نیز در نوع خود بى نظیر بوده است.
شعر به عنوان رسانه چه کارکردی میتواند در معرفی و تشریح جایگاه شهید فخریزاده داشته باشد؟
شعر به عنوان رسانه تاثیرگذار و مهم نه تنها در معرفى این شهید بلکه در شناسایی و معرفى همه شهداى عزیزمان نقشی ارزندهاى ایفا میکند، کما اینکه امام راحل عظیمالشان فرمودهبودند لسان شعر بالاترین لسان است و امین شعر انقلاب نیز فرمودهاند، گاهى یک بیت شعر از ساعتها بحث مستدل، بهتر مىتواند اثر داشتهباشد. با توجه به نگاه ویژه خود شهید نیز به شعر و علاقه وافر ایشان با شاعران انقلاب اسلامى، قطعا این رسانه مىتواند گام مهمى را در معرفى شخصیت ممتاز علمى و معنوى شهید فخرىزاده و شناساندن مکتب فکرى ایشان به جامعه بردارد. شاعران انقلاب رسالت جریانسازى فرهنگ ایثار و شهادت را بر دوش مىکشند و هر بیت از اشعارشان از بسیارى از رسانههاى دیگر بهتر و تاثیر گذارتر خواهد بود.
از آنجا که شهید و شهادت از عالیترین مفاهیم شعر انقلاب اسلامی هستند و باب شهادت نیز همچنان به روی اهل آن باز است و شاعران انقلاب به عنوان طلایهداران دفاع از آرمانهای انقلاب و شهدای گلگون کفن آن همواره در خط مقدم رسالت و تعهد انسانى خودشان قرار دارند، به نوعى با گردآورى این کتاب و کتابهاى مشابه و انتشار آن از سوى ناشران ممتاز انقلاب اسلامى مانند سوره مهر، مىتواند تاثیری بهسزا در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و فداکارىها و جانبازىها و رشادتهاى شهدا از جمله شهید فخرىزاده عزیز داشتهباشد.
شهید فخرىزاده انسانى چند بعدى بود هم در پیروزى انقلاب اسلامى و به ثمر رسیدن آن نقش به سزایی داشت که مغفول ماندهاست، هم در دفاع مقدس و هم بعد از جنگ در سنگرهاى علمى و مهم کشور نقش ارزندهاى داشت که انشاءا... از طریق رسانه تاثیر گذار شعر توانستهباشیم گوشهاى از فعالیتهاى ایشان را منعکس کنیم و مشمول عنایات ویژه آن شهید عزیز قرار بگیریم.
پیام فرزند شهید فخریزاده درباره کتاب «فخر ایران»
دوست و برادر عزیزم جناب آقاى محمدمهدی عبداللهی، شاعر و پژوهشگر شعر آیینى عاقبت شما بخیر باشد انشاءا... پدر همیشه از قول امام میگفت: «لسان شعرا ، لسان انبیاست».
با توجه به علاقه و نگاه ویژه آن شهید بزرگوار به شعر و ادبیات فارسی به عنوان بخش جدانشدنی از فرهنگ ایرانی ـ اسلامی و عرفان الهی، قطعا همت شما در گزینش و گردآوری اشعار و تهیه اثری فاخر، نه تنها مقبول شهید و خداوند تبارک و تعالی قرار خواهدگرفت بلکه در راستای تبیین و جاریسازی اندیشههای آن شهید بزرگوار بسیار مفید فایده واقع خواهدشد و در راستای تدبیر حضرت آقا مبنی بر ادامه راه فکری شهید و مکتب شهید گامی بزرگ و موثر است.
انشاءا... به حق خون پاک شهدا، پرچم این انقلاب هرچه سریعتر به دست صاحب اصلی آن حضرت ولیعصر (عج) برسد و همه ما جزو یاران آن حضرت باشیم.
حامد فخریزاده
۱۶ دیماه ۱۳۹۹ خورشیدی
۲ نمونه از اشعار منتشر شده در کتاب فخر ایران
ایستاده در غبار آمد سر بازارها
عاشقى تفسیر شد با قصه سردارها
شور شیرین شهادت بر سرش افتادهبود
تا حدیث حُسنِ محسن شد عیان بر دارها
مالکى دیگر زمین افتاد و بالا رفت و ماند
پرچم عزت به دوش زخمىِ عمارها
انتقام خون فخرىزاده را باید گرفت
بى درنگ از آل صهیون، از همه کفتارها
پاسخ رگبار با موشک تلافى مىشود
هان! تلآویو است فردا تلّى از آوارها
ملت ما هم حسینى باشد و هم زینبى
گفته این را حاج قاسم در شب پیکارها
با ولایت بودن و یار ولى ماندن خوش است
عاقبت ختمِ به خیر است اینچنین ایثارها
تا شهیدان خدایى زندهاند و شاهدند
رجعت آلالهها را بارها و بارها
مى رسد آدینه موعود و مى آید ز راه
منتقم با لشکرى از میثم تمارها
محمدمهدى عبداللهى
ارتباط ذره و خورشید خیلی ساده باشد
عمق این معنی اگر در دست فخریزاده باشد
یا شهادت یا رسیدن تا شکوه فتح فردا
مرد باید هر نفس در عاشقی آماده باشد
جام برجامی بهل مست از شراب حیدری شو
اتفاقا مرد باید نشئه این باده باشد
کوه از باد خزان کی رنگ خاموشی بگیرد؟
بیستون باقیاست فرهادی اگر افتادهباشد
داغ ما در سنگ خارا هم اثر دارد دمادم
یک غروب جمعه باشد، راه باشد، جاده باشد
خاک خورشیدی ایران سجدهگاه آسمان شد
تا که خون عاشقانش مهر این سجاده باشد
سیده فاطمه موسوى
آذر مهاجر - ادبیات و هنر / روزنامه جام جم