جولان «شاهین» در سواحل مکران

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم؛ غرق شدن شناور‌های تجاری و صیادی، آسیب‌دیدن شناور‌های مستقر در بنادر صیادی و تاسیسات ساحلی و فراساحلی، از بین رفتن قفس‌های پرورش ماهی و تور‌های صیادی، وقوع سیلاب ساحلی و بالا آمدن سطح آب در مجاورت سواحل، شکل‌گیری امواج بلندی به ارتفاع سه تا شش متر و آسیب‌های پیش‌بینی نشده آن، کابوسی است که مسؤولان استان‌های جنوبی کشور به‌شدت نگران تعبیر شدن آن هستند.

 

توفان گلاب که روی خلیج بنگال شکل گرفته بود با نزدیک شدن به سواحل ایران به چرخنده شاهین تغییر نام داده است. نامی زیبا، اما به‌شدت ترسناک و مخرب که باعث شده بسیاری از مسؤولان هشدار پشت هشدار صادر کنند و حتی سازمان هواشناسی‌کشور از چند روز پیش برای آن هشدار قرمز صادر کند.

 

شدت تخریب آن به حدی است که به گفته ضیاییان، مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی‌کشور، برای این پدیده، وزش باد شدید، توفان شن و خاک و بارش‌های شدید در سواحل را حتی تا عمق چند کیلومتری ساحل می‌توان پیش‌بینی کرد.

 

وی از وقوع بارش‌های شدید و احتمال وزش باد شدید با سرعت بین ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر برساعت در شهر‌های ساحلی دریای عمان خبر داد و گفت: ارتفاع موج در برخی سواحل تا چهار متر و در مرکز توفان یعنی مرکز دریای عمان تا شش متر انتظار می‌رود. ضیاییان تاکید کرد: «با وزش باد شدید احتمال شکسته شدن درختان و تخریب سازه‌های موقت مثل سازه‌های تبلیغاتی وجود دارد.

 

بر همین اساس، باید نسبت به استحکام سازه‌های موقت اقدام شود یا تا حد امکان شهروندان از این سازه‌ها فاصله بگیرند. ضمن این‌که شهرداری‌ها، سازمان‌های آب و فاضلاب نسبت به پاکسازی کانال‌ها و دهنه پل‌ها اقدام و تجهیزات لازم را برای تخلیه آب مهیا کنند. مردم نیز طی روز‌های شنبه و یکشنبه در جنوب سیستان و شرق هرمزگان باید از چرای دام و قرارگیری در مسیر سیلاب‌ها خودداری کنند.»

 

درحالی‌که مسؤولان استان‌های جنوبی کشور در تکاپو هستند تا خسارت‌های ناشی از چرخنده شاهین را به حداقل برسانند، اما گروهی از مردم این مناطق، موضوع را آن‌طور که باید جدی نمی‌گیرند. جدگال یکی از شهروندان چابهاری در گفتگو با خبرنگار جام‌جم گفت: «برخی اقوام ما در پاکستان ساکن هستند و برای آن‌ها نیز همین هشدار‌ها صادر شد، اما توفان هیچ خطری برای آن‌ها نداشت. برای ما هم همین‌طور خواهد بود و لزومی ندارد که در خانه بمانیم و بی‌جهت خود و خانواده‌ام را نگران کنم و از کار و زندگی روزمره خود عقب بیفتم!»

این واکنش مردم البته نارضایتی معاون ستاد مدیریت بحران استانداری سیستان‌وبلوچستان را به همراه داشت. او در گفتگو با ما، عادی‌انگاری در شهر‌های محدوده خطر توفان را تایید کرد و گفت: «متاسفانه بسیاری از مردم این استان در برابر هشدار‌هایی که صادر می‌شود، بی‌تفاوت هستند و این ساده‌انگاری و بی‌خیالی مردم در برخی موارد، باعث بروز خسارت‌های جبران‌ناپذیر می‌شود.»

در مقابل، اما گروه دیگری نیز هستند که هشدار‌های مسؤولان و سازمان هواشناسی کشور را بسیار جدی گرفته‌اند. بامری که از صیادان چابهاری است، به ما می‌گوید: «هشدار‌های مسؤولان برای حفظ جان و اموال مردم است و باید همه آن را رعایت کنیم. من هم از همان روز اول که هشدار‌ها صادر شد، از رفتن به دریا خودداری کردم. درست است که اگر به دل دریا نزنم، برای امرار معاش دچار مشکل می‌شوم، اما تحمل کردن این چند روز بسیار راحت‌تر از این است که خدای ناکرده به یکباره در توفان گرفتار شوم و شاید حوادثی پیش بیاید که دیگر امکان جبران و بازگشت نداشته باشد.»

عادل از ماهی‌فروشان چابهار هم در گفتگو با خبرنگار جام‌جم گفت: «هوا در برخی مناطق به‌خصوص در مرز پاکستان و ایران توفانی است و در این مناطق نمی‌شود تردد کرد، اما در جا‌هایی مثل دشتیاری بارندگی باعث خوشحالی اهالی شده و این هوا برای آن‌ها نه‌تن‌ها خسارتی نداشته بلکه باعث رحمت بوده‌است. در چابهار دیروز دو لنج بر اثر توفان غرق شدند و اطلاعی از سرنوشت سرنشینان آن ندارم. در این هوا به دریا زدن، خودکشی است و نمی‌دانم چرا برخی صیادان هشدار‌ها را جدی نمی‌گیرند و اصرار دارند به دریا بروند. از چند روز قبل و با شروع توفان در پاکستان هشدار‌هایی به صیادان دادند، اما توفان آن‌قدر که می‌گفتند سهمگین نبود و همین باعث شد برخی خطرات آن در دریا را جدی نگیرند.»

«خیلی می‌ترسم از توفانی که قراره بیاد»، «ما بیشتر نگران کپرنشینان هستیم»، «شنبه سختی پیش رو داریم»، «ما که فعلا برای چند روز به شهر دیگری رفتیم»، «خدا به همه رحم‌کنه»، این‌ها بخشی از صحبت‌ها و نگرانی‌های مردم جنوب کشور است که به انتظار چرخنده شاهین نشسته‌اند که از ساعت‌ها قبل ورود خود را با بارندگی و تخریب قسمت‌هایی از شهر و روستا اعلام کرده است.

سعیدی یکی دیگر از شهروندان این ساحل بندری به خبرنگار جام‌جم گفت: «از ابتدای صبح روز شنبه دهم مهرماه و زمانی که هنوز خبری از توفان نبود، برق بسیاری از نقاط شهر قطع شد و مشکلاتی برای ما به‌وجود آورد. فروشگاه‌ها، بازارها، مدارس و ادارات به‌طور کامل تعطیل شد و ما برای خرید نیازمندی‌ها اولیه خود دچار مشکل شدیم. ستاد مدیریت بحران که از چند روز قبل شرایط را خبر داشت باید زودتر هشدار می‌داد تا ما برای خرید نان و دیگر وسایل مورد نیاز و تهیه جیره غذایی اقدام می‌کردیم که متاسفانه این کار صورت نگرفت. برخی از راه‌های مواصلاتی و جاده‌های جنوب استان نیز به‌دلیل بارندگی‌های شدید دچار آبگرفتگی شدند و توفان باعث افتادن تیر‌های برق و تابلو‌های سطح شهر شد که نیاز است در طول سال نسبت به اصلاح و استحکام این موارد اقدام شود.»

بر اساس مشاهدات عینی خبرنگار ما، برخی از نقاط چابهار با قطع چند ساعته برق و برخی نقاط دیگر نیز به دلیل زیرساخت ضعیف با افت فشار و خرابی کنتور‌های برق و اتصالات متعدد در قطع و وصلی برق مواجه است.

احسان چهکندی، فعال اجتماعی و مدیرمسؤول سلام چابهار درخصوص مشاهدات خود در منطقه چابهار به جام‌جم گفت: «بر اساس اعلام مسؤولان، حوالی ساعت ۲۱ و ۳۰ دقیقه شنبه دهم مهرماه توفان شاهین شکل می‌گیرد و چابهار و عمان را درگیر می‌کند. با بارش باران، احتمال آبگرفتگی و جاری شدن سیل وجود دارد.

 

در اثر بارش‌های ــ شب‌جمعه ــ دو لنج ماهیگیری به صخره کوبیده شد که در نتیجه آن شش ملوان مفقود شدند. برخی از روستاییان دام‌های خود را از دست داده‌اند و به برخی راننده‌های کامیون که در مسیر گرفتار شده‌اند، غذارسانی شده‌است. متاسفانه برخی از مردم خطرناک بودن وزش توفان شاهین را جدی نگرفته‌اند و عده از آن‌ها به ساحل رفته‌اند تا توفان را تماشا کنند.»

به گفته چهکندی، مهم‌ترین نگرانی او و مسؤولان، حاشیه‌نشینان و افراد بی‌خانمان است: «از نیمه‌شب گذشته، بچه‌های جهادی، در حال جمع‌آوری کارتن‌خواب‌ها، افراد معتاد و هدایت آن‌ها به سمت گرمخانه‌ها هستند تا از خطرات توفان در امان بمانند. نگرانی دیگرمان درخصوص حدود ۵۰‌هزار نفر از کپرنشینان است که در حاشیه شهر زندگی می‌کنند و کل دارایی‌شان محدود به یک کپر و چند وسیله زندگی است. من الان از حاشیه شهر با شما صحبت می‌کنم و معضل دیگرمان سیم‌های برق غیراستاندارد است که اگر رها شود، باعث برق‌گرفتگی افراد می‌شود. همین یکی‌دو ماه پیش دو نفر در پسابندر و چابهار به علت برق‌گرفتگی جان خود را از دست دادند. مسؤولان، فرمانداری، منطقه آزاد، شهرداری و سایر سازمان‌ها پای کار آمده‌اند و امیدواریم این توفان را با کمترین خسارت و آسیب‌دیدگی پشت سر بگذاریم.»

خبرنگار ایرنا در چابهار هم می‌گوید: «ابتدا جمعیت زیادی از مردم این توفان را باور نداشتند و فکر می‌کردند اتفاقی نمی‌افتد، ولی حدود ساعت ۵صبح، توفان حاره‌ای شاهین، آن رویش را نشان داد و بارش و وزش شدید باران و باد آغاز شد.»

وی در ادامه روایت میدانی خود از چابهار به تکاپوی مردم برای خرید پلاستیک و در امان نگهداشتن خانه و کاشانه‌شان اشاره کرد و فضای شهر را پر از نیرو‌های امدادی، هلال احمر، سپاه، بسیج، خیران و مردمی توصیف کرد که برای مدیریت بحران در خط مقدم حضور داشته و دارند.

همزمان با هشدار سازمان هواشناسی، جلسات مدیریت بحران برای کاهش خسارت توفان در استان‌های جنوبی تشکیل شد. معاون استاندار سیستان و بلوچستان پس از جلسه مدیریت بحران استان گفت: «نخستین چیزی که دارای اهمیت بوده جان شهروندان است از این رو تمام آمادگی‌ها برای بحران توفان حاره‌ای پیش‌رو در بالاترین سطح باید انجام شود. برای ما خیلی مهم است که این توفان خسارت جانی به هیچ وجه نداشته و خسارت مالی در حداقل ممکن باشد.»

روابط عمومی سازمان اورژانس کشور هم عصر دیروز با اعلام این‌که از ساعت ۳ بامداد شنبه ۵۲نفر به مراکز درمانی در برخی مناطق سیستان و بلوچستان مراجعه کرده‌اند، گفت: «عمده مشکلات چشمی، تنفسی و قلبی به دلیل توفان در این استان بوده است.»

مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان هم در تشریح حادثه غرق شدن دو لنج بر اثر توفان حاره‌ای گفت: «توفان حاره‌ای و مواج‌شدن دریا سبب غرق شدن و شکستن دو لنج صیادی در بندرپسابندر دشتیاری در ۱۰۰ کیلومتری چابهار شد. ارزش هر لنج بیش از ۱۰ میلیارد تومان است. متاسفانه تعدادی از خدمه دو شناور مفقود هستند.» محمد شهلی‌بر اظهار کرد: «توفان حاره‌ای از سمت گوادر پاکستان به پسابندر و محدوده نوار ساحلی چابهار- گواتر سبب خسارت جدی به صیادان شده است.»

در حالی که کارشناسان می‌گویند، شدت توفان شامگاه شنبه شکل می‌گیرد، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق سیستان و بلوچستان گفت: «توفان حاره‌ای به شبکه توزیع برق شهر‌های چابهار، کنارک، نگور و پلان خسارت وارد کرده‌است.»

 

علی بختیاری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور درباره آخرین وضعیت خسارت توفان حاره‌ای در استان‌های سیستان‌وبلوچستان و هرمزگان و امدارسانی به گرفتاران در توفان گفت: با توجه به هشدار سطح قرمز سازمان هواشناسی کشور که از روز جمعه با پیش‌بینی احتمال بارش شدید باران و رگبار و وزش شدید باد در دو استان سیستان‌و‌بلوچستان و هرمزگان صادر شده بود، سازمان مدیریت بحران کشور این دو استان را به حالت آماده‌باش درآورد.

 

رئیس سازمان مدیریت بحران در تماس با استانداران این دو استان، هشدار‌ها و تاکیدات لازم را برای حفظ جان مردم و جلوگیری از خسارات احتمالی ارائه کرد. وی افزود: این توفان در استان سیستان‌و‌بلوچستان، ۹ شهرستان چابهار، کنارک، زرآباد، دشتیاری، نیک‌شهر، قصرقند، فنوج، راسک و مهرستان را تحت تاثیر قرار داده است. بر اساس پیش‌بینی هواشناسی طی روز‌های شنبه و یکشنبه به‌دلیل نزدیک شدن جریانات چرخنده حاره‌ای، پیش‌بینی وقوع رگبار و رعد و برق، وزش باد شدید در مناطق جنوبی استان سیستان‌و‌بلوچستان و شرق استان هرمزگان وجود دارد که در پی آن احتمال وقوع سیل و طغیان رودخانه‌های فصلی، خسارات ناشی از وزش باد خیلی شدید، آبگرفتگی گسترده در معابر، لغزندگی و کاهش دید در جاده‌ها، شکستن درختان و تخریب سازه‌های سست دور از انتظار نخواهد بود.

 

این در حالی است که بیشترین میزان بارش‌ها در بندر بریس با ۴۴ میلی‌متر بوده است. آبگرفتگی مناطق شهری و امکان مسکونی تا ظهر شنبه گزارش نشده و تیم‌های ارزیاب حاضر در محل در حال بررسی این موضوع هستند. سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور خاطر نشان کرد: تیم‌های امدادی و خدماتی در مناطق تحت تاثیر، در آماده‌باش کامل بوده و در حال فعالیت و کمک‌رسانی هستند. شبکه‌های آب، مخابرات و گاز تا این لحظه پایدار بوده، ولی ۴ خط پست ۲۰ کیلووات در منطقه پشت بندر آسیب‌دیده که نیرو‌های امدادی در حال رفع مشکل هستند.

 

ستاد اضطراری مدیریت بحران از صبح شنبه دهم مهر امسال در شهرستان چابهار با حضور معاون عمرانی و مدیرکل مدیریت بحران و چهار فرماندار شهرستان‌های جنوبی استان سیستان‌وبلوچستان برگزار و تصمیمات لازم گرفته شده‌است. وی گفت: توزیع نیازمندی‌ها اولیه، غذای گرم از سوی سازمان امداد و نجات در حال انجام است. روستا‌های در معرض خطر با هماهنگی فرمانداران، بخشداران تخلیه شده و افراد به مناطق امن منتقل شده‌اند. تاکنون این حادثه صدمات جانی نداشته‌است. این در حالی است که شروع اوج و فعالیت اصلی توفان از ساعت ۱۵ شنبه تا ۲۲شب در محدوده سواحل شهرستان‌های جنوبی استان سیستان‌وبلوچستان خواهد بود، اما فعالیت کلی ۲۴ ساعت به طول خواهد انجامید.

 

علاوه‌بر سیستان و بلوچستان، این توفان استان هرمزگان را هم دربر گرفته و باعث آماده‌باش در این استان شده است. مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان دیروز گفت: «روستا‌های در معرض خطر سیلاب و بالا آمدن آب دریا درپی توفان حاره‌ای «شاهین»، در شرق هرمزگان تخلیه اضطراری می‌شوند. درحال حاضر ستاد‌های بحران شهرستان‌های جاسک و سیریک فعال شده‌اند و درحالت آماده‌باش هستند. هشدار سطح قرمز برای شرق هرمزگان صادر شده است. همه تدابیر لازم برای کاستن از میزان خسارت‌های احتمالی باید در سریع‌ترین زمان ممکن عملیاتی شود.»

مدیر اداره بنادر و دریانوردی شهید باهنر و شرق هرمزگان هم اعلام کرد: «باتوجه به هشدار‌های قرمز هواشناسی، تا اطلاع بعدی خروج شناور‌ها از بنادر شرقی هرمزگان ممنوع است. هماهنگی‌های لازم برای صدور هشدار به شناور‌های بزرگ مستقر در دریای عمان نیز در محدوده آب‌های سرزمینی هرمزگان انجام شده است و بنادر تجاری و صیادی شرق هرمزگان به حالت آماده‌باش درآمده‌اند.»