به گزارش
جامجم آنلاین به نقل از نیواطلس، بیماریهای قلبی عروقی علت اصلی مرگومیر در سراسر جهان است، اما میتوان با استفاده از سیستمهای هشدار زود هنگام از تعداد آنها کاست. مطالعه جدیدی دقیقاً چنین سیستمی را با استفاده از نانوذرات توسعه داده است. این ذرات موجب میشوند پلاکهایی که موجب انسداد عروق خونی میشود، امواج فراصوت ساطع کنند.
پلاکها میتوانند در طول زندگی فرد در عروق تجمع پیدا کنند، اما خطرناکترین پلاکها پلاکهایی هستند که در اصطلاح «پلاکهای آسیبپذیر» نامیده میشوند. این پلاکها ممکن است ناپایدار شوند و به همین خاطر خطر بیشتری برای ایجاد مشکلات جدی سلامت مانند حمله قلبی یا سکته مغزی به دنبال دارند.
البته گفته میشود بیثباتی این پلاکها تا حد زیادی ناشی از عملکرد سلولهای ایمنی است که سعی میکنند آنها را از بین ببرند. سلولهای ایمنی التهابی به نام مونوسیت در پاسخ به التهاب ایجاد شده در دیواره شریان به سلولهای ماکروفاژ تبدیل میشوند که وظیفه آنها «بلعیدن» لیپیدهای مزاحم است. تجمع این سلولها میتواند باعث از هم گسستن پلاک و به دنبال آن، ایجاد لخته شود که میتواند منجر به انسداد جریان خون شود.
در این مطالعه جدید، محققان دانشگاه ایالتی میشیگان از این تجمع این سلولهای ایمنی به نفع خود استفاده کردند. آنها با استفاده از نانوذرات ساخته شده از نانولولههای کربنی، سلولهای ایمنی - و به همین ترتیب پلاکها - را مشخص کردند.
برایان اسمیت، یکی از محققان این مطالعه میگوید: «نقطه قوت اصلی تکنیک جدید ما عملکرد انتخابی آن است. اگر یک رگ خونی معمولی را با رگی که دارای پلاک است مقایسه کنید، ماکروفاژها و مونوسیتهای بیشتری در رگی که دارای پلاک است، مشاهده میکنید. روش ما بر مبنای همین مونوسیتها و ماکروفاژها عمل میکند. در واقع هیچ نوع سلول دیگری نانوذرات را جذب نمیکند.»
هنگامی که سلولهای ایمنی نانوذرات را به جذب کردند، میتوان با استفاده از تابش نور لیزری به داخل شریانها این سلولها را جستجو کرد. نانوذرات با بازتاب امواج فراصوت به نور پاسخ میدهند، که این پاسخ با استفاده از یک مبدل میتواند محققان را از وجود پلاک آگاه کند.
تشخیص پلاکهای بدون نانوذرات (سمت چپ) بسیار سختتر از پلاکهای دارای نانوذرات (راست) است
اسمیت میگوید: «ما نور را به شریانی میرسانیم که در آن نوع خاصی از ذرات را وارد کردهایم که میتوانند آن نور را جذب کنند. آنها با انتشار انرژی حاصل از برخورد نور لیزر میتوانند به صورت قابل شناسایی برای ما و قابل تبدیل به تصاویر سهبعدی، حضورشان را فریاد بزنند.»
این گروه تحقیقاتی این ایده را روی موشها آزمایش کردند و مشاهده کردند که نانوذرات کمک میکنند که تا شش برابر پلاکها بهتر از گروه کنترل تشخیص داده شوند. در حالت ایدهآل، این ایده میتواند به توسعه روش جدیدی برای تشخیص پلاکها قبل از ایجاد سکته قلبی یا سکته مغزی منجر شود و به پزشکان زمان بیشتری برای مداخله بدهد. البته این گروه تحقیقاتی با کمک همین نانوذرات موفق به دارورسانی هدفمند داروهای ضد پلاک، به پلاکهای عروق نیز شده است.
نتایج این تحقیق در مجله علمی Advanced Functional Materials منتشر شده است.