چه موجودی بیشترین شباهت به اژدها را دارد؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، دایناسور دهان‌نیزه‌ای که میلیون‌ها سال پیش زیسته، شبیه‌ترین موجودی است که به‌عنوان یک اژد‌های افسانه‌ای در زندگی واقعی می‌شناسیم.

یک خزنده ـ پرنده که بال‌های هفت متری و دهانی نیزه مانند دارد، نزدیک‌ترین موجودی است که به اژد‌ها می‌شناسیم و میلیون‌ها سال پیش در آسمان استرالیا به پرواز درمی‌آمده است.

فسیل فک این جانور که ژوئن سال ۲۰۱۱ از سوی معدنچیان محلی در استرالیا کشف شد، به‌دست محققان دانشگاه کوئینزلند، مورد مطالعه قرار گرفته است و آن‌چه آن‌ها کشف کرده‌اند، حکایت جالبی دارد.

بر اساس بیانیه مطبوعاتی این دانشگاه، این پتروسور (pterosaur) یا بال‌سور (دایناسور بال‌دار) که محققان، آن را تاپونگاکا شاوی (Thapunngaka shawi) نامیدند و تصور می‌شود بزرگ‌ترین خزنده پرنده استرالیا بوده باشد، روزگاری بخش بزرگی از کوئینزلند را تحت فرمانروایی خود داشته است.

"تیم ری چاردز" دانشجوی دکترای دانشگاه کوئینزلند و سرپرست این مطالعه می‌گوید: این جانور باید به‌طور کامل، وحشی بوده باشد. این بال‌سور توانست که سایه بزرگی روی برخی از دایناسور‌های کوچک بیاندازد و تا به خود بیایند، دیگر دیر شده بود.

پتروسور‌ها نخستین موجودات مهره‌داری بوده‌اند که پرواز کرده‌اند و از ۲۲۸ تا ۶۶ میلیون سال پیش وجود داشته‌اند. آن‌ها دارای استخوان‌هایی با دیواره نازک و نسبتاً توخالی بودند که جهت پرواز بهینه شده بودند؛ خصوصیتی که موجب شده است بقایای فسیل‌شده آن‌ها کمیاب و اغلب ضعیف حفظ شود. به همین دلیل است که اطلاعات زیادی درباره آن‌ها نداریم.

پتروسور‌ها یا بال‌سور‌ها که با نام خزندگان بال‌دار نیز شناخته می‌شوند، راسته‌ای از خزندگان هستند که دوران میانه‌زیستی و از دوره تریاس پسین تا آخر کرتاسه پسین در سرتاسر جهان می‌زیستند. پتروسور‌های بال چرمی در حدود ۲۲۸ میلیون سال پیش از خانواده‌ای از شاه‌خزندگان به‌وجود آمده‌اند و نزدیک‌ترین خویشاوندان زنده آن‌ها تمساح‌سانان و پرندگان امروزی هستند.

این جانوران در پایان دوره کرتاسه، در جریان رویداد انقراض کرتاسه - پالئوژن به‌طور کامل منقرض شدند. نخستین سنگواره پتروسور در سال ۱۷۸۴ از سوی کوسیمو کولینی، زیست‌شناس ایتالیایی، کشف شد.

پتروسور‌ها نخستین مهره‌دارانی محسوب می‌شوند که قدرت پرواز کردن در آن‌ها تکامل پیدا کرد. ظهور بال، استخوان‌های سبک و ماهیچه‌های قوی، تغییراتی بود که پتروسور‌ها آن‌ها را به جهت پرواز به‌دست آوردند. بال‌های این خزندگان، از غشایی از پوست، ماهیچه و دیگر رشته‌های انبساطی از قفسه سینه تا چهار انگشت دراز برجسته تشکیل شده است.

دامنه اندازه در پتروسور‌ها بسیار زیاد بود و از گونه‌هایی به کوچکی گنجشک تا گونه‌هایی به بزرگی زرافه در میان آن‌ها وجود داشتند. این جانوران به‌طور عمده، گوشت‌خوار بودند و بیشتر از حشرات، ماهیان، نرم‌تنان، سخت‌پوستان و مردار، تغذیه کرده‌اند.

تاپونگاکا شاوی، سومین گونه از پتروسور‌ها کشف‌شده در استرالیا است و دانش ما از آن به یک قطعه فک پایین و آن‌چه درباره سایر پتروسور‌ها می‌دانیم، محدود شده است.

بر اساس مطالعه منتشر شده در مجله Vertebrate Paleontology، جمجمه آن به تنهایی کمی بیش از یک متر طول داشته و دهان آن حاوی حدود ۴۰ دندان بوده است. این دندان‌ها به همراه فک بلند و قدرتمند آن که کاملاً تکامل یافته بوده، توانسته است آن را به یک شکارچی بی‌رحم تبدیل کند.

در این مطالعه، چیزی که بیشتر مورد توجه محققان قرار گرفت، یک تاج استخوانی بزرگ در قسمت پایین فک آن بود و بر اساس آن‌چه تاکنون می‌دانیم، فک بالای این حیوان نیز یک تاج داشته است.

دکتر استیو سالزبری، از محققان این مطالعه می‌گوید: این تاج‌ها احتمالاً در پویایی پرواز این موجودات، نقش داشته‌اند و امیدوارم تحقیقات آینده، پاسخ‌های قطعی‌تری را ارائه دهند.

محققان، توانستند اندازه این پتروسور را بر اساس این تاج، تخمین بزنند و اگر برآورد آن‌ها درست باشد، تاپونگاکا شاوی، سومین پتروسور بزرگ جهان است.