بابِلی‌ها ۱۰۰۰ سال پیش از ابداع نظریه فیثاغورث در یونان قدیم، از آن استفاده می‌کردند

به گزارش جام‌جم آنلاین به نقل از لایو ساینس، لوح گلی «اس‌آی.۴۲۷» قدیمی‌ترین نمونه شناخته شده استفاده از هندسه کاربردی است که به تازگی کشف شده است. بر اساس مطالعات انجام شده، احتمالا این لوح متعلق به نقشه بردار زمینی بوده است که از آن برای مشخص کردن محدوده دقیق اراضی استفاده می‌کرده است. بر روی این لوح با استفاده از خط میخی جدولی هک شده است که به خواننده کمک می‌کند مثلثی دقیق ترسیم کند.

این لوح در حفاری‌های انجام شده در سفر تحقیقاتی یک باستانشناس فرانسوی در سال ۱۲۷۳/ ۱۸۹۴ در عراق کشف شده است و قدمت آن به سال ۱۹۰۰ تا ۱۶۰۰ پیش از میلاد باز می‌گردد. اس‌آی.۴۲۷ در حال حاضر در موزه باستان‌شناسی استانبول نگهداری می‌شود.

البته محققان به تازگی موفق به رمزگشایی از این لوح و پی بردن به اهمیت نشانه‌گذاری‌های روی آن شده‌اند.

دانیل مانسفیلد ریاضی‌دان دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا که از این لوح رمزگشایی کرده است، می‌گوید: «در باور عموم جا افتاده است که دانش مثلثات (شاخه‌ای از ریاضی که به مطالعه مثلث‌ها می‌پردازد) را یونانیان باستان که برای حل مسائل مربوط به مطالعه آسمان شب در قرن دوم میلادی توسعه داده‌اند. اما واقعیت این است که بابلی‌ها راه‌کار مشابهی مانند مثلثات اولیه برای حل مسائل مربوط اندازه‌گیری اراضی و نه آسمان توسعه داده بودند.»

به گفته مانسفیلد، اس‌آی.۴۲۷ تنها نمونه شناخته شده از مستندات مربوط به تملک یا نقشه‌ای است که نقشه‌برداران برای مشخص کردن محدوده اراضی از دوره بابلی‌هاست. این لوح اطلاعاتی در مورد قوانین و ابعاد هندسی زمینی است که قطعاتی از آن به فروش رفته بوده است.

این لوح جزئیاتی در خصوص یک زمین مردابی که در آن سازه‌های مختلفی از جمله یک برج ساخته شده بوده را به نمایش می‌گذارد. روی این لوح سه مجموعه سه‌گانه فیثاغورث حک شده است: سه عدد صحیح که مجموع مربع‌های دو مورد اول با مربع سوم برابر است. سه‌گانه‌هایی که روی اس‌آی.۴۲۷ حک شده است به ترتیب: ۳، ۴، ۵- ۸، ۱۵، ۱۷ و ۵، ۱۲، ۱۳ است. به نظر می‌رسد که این اعداد برای مشخص شدن محدوده زمین استفاده شده است.

 

اگرچه روی این لوح نظریه فیثاغورث با شیوه جبر و مثلثاتی که ما امروز از آن استفاده می‌کنیم حک نشده است، اما وجود این دسته‌های سه‌تایی می‌تواند نشانگر این باشد که احتمالا در آن زمان قاعده کلی ارتباط میان طول اضلاع مثلث و وتر آن شناسایی شده بوده است.

مانسفیلد پیش از این نیز در سال ۱۳۹۶/۲۰۱۷ لوح دیگری مربوط به همین دوره باستانی به نام «پلیمپتون ۳۲۲» را شناسایی کرده بود که جدول مثلثاتی دیگری روی آن حک شده بود. اما تا زمانی که او اس‌آی.۴۲۷ نکرده بود نمی‌دانست که این معادلات می‌تواند نشان‌دهنده استفاده از معادلات مثلثاتی در آن دوران باشد، اما با رمزگشایی از اس‌آی.۴۲۷، مجموع داده‌های حک شده بر روی این دو لوح این نتیجه را متبادر می‌کنند که احتمالا بابلیان باستان از قواعد مثلثات برای تقسیم اراضی خود استفاده می‌کرده‌اند. به گفته مانسفیلد، اس‌آی.۴۲۷ احتمالا قدمت بیشتری از پلیمپتون دارد.