تنش آب و معضل دسترسی به آب شرب با کیفیت، از ابرچالشهای امروز ایران و بسیاری از کشورهای همسایه ما در منطقه غرب آسیاست.
بررسیهای علمی دورنمای بلندمدت روشنی از دسترسی به آب در این منطقه از جهان نمیدهد. با این حال امید به پیشرفت فناوریهای مرتبط با آبشیرینکنها و تصفیه پسابها در کنار توجه به اصول مدیریت بهینه منابع آب میتواند نقطه امید ما در عبور از این گردنه خطرناک زیستمحیطی برای نسلهای آینده در این سرزمین باشد.
در این رابطه شرکتهایدانشبنیان محصولات، خدمات و راهکاری مناسبی ارائه کردهاند. از جمله آنها موسسه «بنیان دانش پژوهان» است که توانمندی بالایی در جهت رفع مشکلات دسترسی به آب برای صنایع گوناگون و کاربری شرب در مناطق مختلف کشور دارد.
موسسه «بنیان دانش پژوهان» را اعضای گروه پژوهشی «باشگاه دانش پژوهان جوان» در سال 1379 با هدف سازماندهی نیروی ممتاز کشور تاسیس کردند.
مسعود محمدی، مدیر امور اداری این موسسه در رابطه با نحوه شکلگیری این مجموعه به جامجم میگوید: «با تشکیل باشگاه دانشپژوهان جوان در دانشگاه صنعتی شریف در سال 79 فرصتی برای گردهمایی نخبگان و دانشجویان پدید آمد تا در مورد مسائل عمده کشور تحقیق و پژوهش انجام شود. نخبگان این دانشگاه همراه با جوانان خلاق دانشگاه تهران و پژوهشکده نفت در چند کارگروه مختلف مانند فناوریهای نمکزدایی مدرن، گروه نانو، بیوتکنولوژی و غیره مشغول فعالیت شدند. یکی از گروههای مهم گروه تصفیه آب و تصفیه پساب بود که افراد بنیانگذار این موسسه در آن عضو بودند. خوشبختانه پس از مدتی با تجاریسازی این دانش،فعالیتهای این گروه توانست کمک بزرگی به حل معضل تامین آب کشور کند.»
محمدی ضمن توضیح این نکته که موسسه بنیان دانشپژوهان از اولین شرکتهایی بود که توانست با دریافت گواهی دانشبنیانی نوع یک، فعالیت خود را آغاز کند و گسترش دهد توضیح داد: «در ابتدای راه و در سال 81 هسته مرکزی موسسه را کمتر از 20 نفر از جوانان با استعداد تشکیل میدادند که این رقم اکنون به 51 عضو ثابت متخصص در تصفیه آب و پساب رسیده است. ما مفتخریم که اعضای این گروه تا به امروز توانستهاندمدالهای رنگارنگ المپیادهای جهانی و داخلی را از آن خود کنند و برای کشور افتخارآفرین باشند. همچنین 28 رتبه برتر کنکور کارشناسی و کارشناسی ارشد ، 15 دانشجوی رتبه ممتاز ، ششرتبه نخست مسابقات علمی جهانی و 18 رتبه برتر جشنواره خوارزمی با ما همکاری داشتهاند.»
فعالیتها و خدمات و محصولات
بهطور کلی میتوان فعالیتهای این موسسه دانشبنیان را در چهار گروه نمکزدایی و راهحلهای آب، مدیریت انرژی،نانوفناوری و گروه سیاستگذاری و مدیریت تکنولوژی رصد دستهبندی کرد.
مدیر اداری موسسه بنیان دانشپژوهان در ادامه به معرفی محصولات مهم این شرکت میپردازد و میگوید: «آبشیرینکنهای غشایی که با فیلتر کار میکنند، آب شیرینکنهای حرارتی و سیستمهای تصفیه پساب از جمله محصولات ما هستند. برای مثال سیستمهای حرارتی دانش فنی خاصی نیاز دارد. درزمان شروع کار ما در این زمینه تنها رژیم صهیونیستی در خاورمیانه دانش فنی و توان اجرایی آن را دارا بود. اما اکنون حدود ده کشور که ایران نیز بین آنهاست از این دانش ارزنده برخوردارند. خوشبختانه مدتی است که سیستمهای حرارتی تکامل پیدا کرده و از ابتدا تا به انتها در مراحل طراحی، تولید، نصب،بهرهبرداری و پشتیبانی، توسط این موسسه بومیسازی شدهاند. این سیستمهای حرارتی با استفاده از بخار یا حرارت اتلافی صنایعی مانند صنایع نفتی،پتروشیمی، گاز،فولاد،نیروگاههای تولید برق، نساجی، تولید مواد غذایی، لاستیک و پلاستیک،که بهشدت برای محیط زیست مضر است.بهعنوان مبنای انرژی استفاده میکنند. طی این فناوری و در چند مرحله تبخیر و میعان در خلأ در نهایت آب دمین (خالص) تولید میشود. این نوع آب کاملا خالص در صنایع بیشماری کاربرد دارد و بسیار گرانقیمت است. نیاز صنایع ما به آب دمین در گذشته از طریق واردات برطرف میشد اما خوشبختانه اکنون با تلاشهای این موسسه دیگر نیازی به واردات نیست.»
محمدی در مورد اهمیت استفاده از این دانش کارآمد در شرایط فعلی کشور اضافه کرد: «سیستم سنتی به این شکل بود که آب تقریبا تصفیه شده را از زیر زمین استخراج میکردند، امکانی که با محدودشدن منابع آب زیرزمینی و آلودهشدن برخی از این منابع اکنون بسیار محدود شده است. بنابراین تأمین آب مورد نیاز صنایع و نیز آب شرب شهری تنها از طریق تصفیه آب دریا، رودخانه یا چاه امکانپذیر خواهد بود. با توجه به دانش فنی بالای این گروه و از طرف دیگر وجود سیستم ناکارآمد در تولید، تصفیه و توزیع آب این مؤسسه میتواند مشاور توانمندی برای صنایع،شرکتهای آبفا و بخش کشاورزی در بحث امکانسنجی و طراحی در جهت تامین آب مورد نیاز آنها باشد.»
مشتریان سیستمهای تصفیه آب
مصرفکنندگان و مشتریان خدمات ارائه شده از سوی موسسه بنیان دانشپژوهان را طیف گستردهای از صنایع و گروهها تشکیل میدهند. محمدی تصریح میکند: «گروه اول نیروگاهها هستند. برای مثال نیروگاههای برق میتوانند با همان انرژی که صرف تولید برق میکنند تولید آب نیز داشته باشند. صنایع نفتی گروه دوم هستند که با نصب آب شیرینکنهای بنیان قادر خواهند بود علاوه بر مصرف خودشان، تولید مازاد را بنا به مسؤولیت اجتماعی که بر عهده دارند به آبرسانی به روستاییان مناطق محروم یا اطراف خود اختصاص دهند یا حتی آب دمین را صادر کنند.»
توسعه بازار بینالمللی دورنمای بنیان دانشپژوهان
با توجه به معضل کمبود منابع آبی نه تنها در داخل کشور بلکه در دیگر کشورهای اطراف و به خصوص در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، توسعه بازار بینالمللی یکی از اهداف مهم شرکتهای فعال در حوزه تصفیه آب است.
مسعود محمدی در این رابطه به جامجم میگوید: «متاسفانه بهدلیل تحریمهای موجود، قادر به همکاری با کشورهای عربی نیستیم. اما با دیگر کشورهای متقاضی مانند ترکمنستان، اسپانیا، آمریکای جنوبی و آفریقا همکاریهای خوبی شکل گرفته است. باید اشاره کنم این دانش میتواند در همه مناطق جغرافیایی و در بیشتر صنایع مفید واقع شود. اما در برخی مناطق مانند کشورهای آفریقایی که با وجود منابع آبی وسیع به شدت مشکل تامین آب شرب دارند، زمینه کاری ما بیشتر فراهم است. از طرف دیگر تمایل آنها نیز برای همکاری با ایران بیشتر است.»
ملاحظات نامتعارف مانع رقابت سالم در مناقصات
مدیر اداری این شرکت دانشبنیان در پایان اظهار داشت:«یکی از چالشهای ما بهعنوان یک شرکت دانشبنیان خصوصی، رقابت با شرکتهای دولتی است. چون بیشتر صنایع و بخشهای دولتی، متاسفانه بدون توجه به کیفیت و امتیازات محصول و خدمات ما فقط با شرکتهای نزدیک به دولتی کار میکنند؛ملاحظات غیرمتعارفی که رقابت سالم را زیر سؤال میبرد. بهعلاوه در برخی مناقصات با وجود قانون مشخص برای بهرهگیری از توان بومی شرکتهای داخلی، برخی سازمانها شرکتهای خارجی را که گرانقیمتتر نیز هستند ترجیح میدهند.»
تصفیه پساب، کمک به حفظ محیط زیست
مدیر اداری موسسه «بنیان دانش پژوهان» با اشاره به بحث تصفیه پسابها این موضوع را بسیار حائز اهمیت میداند و میگوید: «قابلیت مهم دیگری که سیستم های حرارتی دارند تصفیه پساب است. تمام صنایع با چالش پساب سنگین مواجه هستند. این پسابهاچه در دریا دفع یا در خاک دفن بشوند آسیبهای جدی به محیطزیست وارد میکنند در حالی که این پسابها قابلیت تصفیه دارند.بهگونهای که بخش قابل توجهی از آن میتواند دوباره وارد چرخه مصرف شود و فقط بخش بسیار کمی از آن بهصورت پساب یا پسماند باقی میماند.
محمدی میافزاید: «خوشبختانه اخیرا سازمان حفاظت محیطزیست نسبت به دفع این پسابها حساس شده است و شرکت ما نیز با ارائه مشاوره در این مورد به سازمان حفاظت محیطزیست کمک کرده و این سازمان شرکت را بهصنایع مختلف معرفی میکند.بهدلیل توجهنکردن برخی مدیران به مسأله پساب و تبعات آن متاسفانه اکنون فعالیتهای ما در این زمینه محدود بهمواردی است که سازمان حفاظت محیط زیست، صنایع را مکلف به تصفیه پساب میکند.در حالی که این یک مسؤولیت اجتماعی است که از مدیران ارشد تا مدیران مجموعههای کوچک باید نسبت به آن حساس باشند.»
قیمت مناسب و بهرهوری بالا از امتیازهای ماست
مدیر اداری موسسه بنیان دانشپژوهان در مورد مزیتهای رقابتی این شرکت خاطرنشان کرد:«ما در بازار بینالمللی محصولات و خدماتمان را به میزان قابل توجهی ارزانتر همراه با کیفیت و بهرهوری بالاتر در مقایسه با دیگر کشورها را ارائه میدهیم. در داخل کشور نیز با ارائه قیمتی کمتر از رقبا سعی داریم پیشرو باشیم.»
راههای ارتباط با موسسه «بنیان دانش پژوهان»
وبسایت: bonian.org
ایمیل:info@bonian.org
اینستاگرام: bonian.co
تلفن: 02122640490و 09125167335
آدرس: تهران، خیابان شریعتی، دوراهی قلهک، خیابان شهید بصیری، کوچه باغ بانک، پلاک 22
سیمین دخت شاکری - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
علی میرزابیگی، در گفت و گو با «روزنامه جامجم»:
«جامجم» روشهای مواجهه با کودکان در فضای مجازی و ضرورت سواد رسانهای بزرگترها را بررسی کرده است
درگفتوگو با دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور بررسی شد
نادر قدیانی معتقد است به جای حمایت مستقیم از ناشر مخاطب یا نویسنده، باید از ترویج کتابخوانی در مدارس حمایت کرد