کنار زدن استرس با خود کنترلی و اعتماد به نفس بالا

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سوزان امامی‌پور روانشناس اظهار کرد: استرس به انطباق و سازگاری با یک تهدید یا به عبارت بهتر سازگاری با یک چالش مربوط می‌شود. ما در زندگی روزانه خود با استرس‌های مختلفی مانند امتحان دادن، شکست در زندگی زناشویی یا روابط خانوادگی، گیرکردن در ترافیک و عوامل بسیاری مواجه هستیم و در حال حاضر یکی از بزرگترین و طولانی‌ترین مشکلات کرونا است.

این روانشناس ادامه داد: روانشناسان قرن ۲۱ را به عنوان قرن استرس معرفی کرده‌اند، بنابراین انسان قرن حاضر باید خود را برای مقابله با انواع عوامل استرس زا آماده کند و مهارت‌های مقابله با آن را یاد بگیرد چه این عامل کرونا باشد و یا هر چیز دیگر.

امامی‌پور در خصوص بیماری کرونا بیان کرد: بیماری کرونا به عنوان یک عامل استرس زای طولانی مدت منجر به استرس مزمن و در طول زمان موجب فرسایش فرد می‌شود. استرس مزمن هنگامی رخ می‌دهد که فرد هیچ راه چاره‌ای برای خروج از یک موقعیت مصیبت آور نمی‌بیند و فرد برای رهایی از یک عامل استرس زای پایان ناپذیر تلاش می‌کند. باید توجه داشته باشیم که پاسخ افراد نسبت به محرک استرس زای یکسان ممکن است متفاوت باشد. پاسخ هر فرد به عوامل تنش زا به عوامل ژنتیک، ویژگی‌های شخصیتی و شرایط محیطی بستگی دارد.

وی در خصوص نشانه‌های استرس مزمن عنوان کرد: نشانه‌های استرس مزمن را می‌توان به دو بخش نشانگان روانشناختی و بدنی تقسیم کرد؛ نشانگان روانشناختی استرس مزمن عبارتند از اضطراب، افسردگی، انزوای اجتماعی، مشکل در تمرکز، حملات هراس، خودکشی، خشونت و احتمال ابتلای فرد به اختلالات روان تنی و نشانگان جسمی استرس مزمن: سردرد، شکم درد، بی خوابی، پشت درد، حمله قلبی، سکته و حتی سرطان.

این روانشناس افزود: عوامل مختلفی برای مقابله و کنار آمدن با استرس مزمن درگیر و دخیل هستند که به طور کلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که می‌توان با توجه به هر یک از عوامل فوق راهکار‌هایی برای کاهش و مدیریت استرس در افراد ایجاد و یا تقویت کرد که عباتند از:

۱-شخصیت (همدلی/ همدردی، تعهد، امید): افرادی با داشتن چنین ویژگی‌هایی برای کنار آمدن با استرس موفق‌تر هستند.
۲- خصیصه‌های وابسته به خود (عزت نفس، اعتماد به نفس و خود کنترلی): افرادی که خود کنترلی و اعتماد به نفس بالاتر دارند برای کنار آمدن با استرس موفق‌تر هستند.
۳- تعاملات اجتماعی (شبکه دوستان، دردسترس بود حمایت): افرادی که مورد حمایت اجتماعی خانواده و دوستان قرار دارند.
۴- باور‌ها و اعتقادات (باور‌های مذهبی، باور‌های اخلاقی):داشتن باور‌های معنوی و مذهبی در کاهش استرس موثر هستند.
۵- مهارت‌های رفتاری (مهارت‌های اجتماعی، مدیریت عواطف): یادگیری و استفاده از مهارت‌های رفتاری برای کنار آمدن استرس موثر هستند.
۶- عوامل دیگر (موقعیت اقتصادی – اجتماعی، سلامت عمومی): استرس اقشار ضعیف‌تر را بیشتر درگیر می‌کند.

امامی‌پور درباره بعد شخصیتی تصریح کرد:در بعد شخصیتی می‌توان ویژگی‌های شخصیتی را برای کنار آمدن با استرس در افراد تقویت کرد و ضمن آموزش، امید‌واری و تلاش و خود کنترلی را در آن‌ها افزایش داد.

وی ادامه داد: تشویق افراد به داشتن تیپ شخصیتی سرسخت که دارای سه مؤلفه تعهد، کنترل و مبارزه جویی است موجب می‌شود که این افراد از استرس آسیب کمتری ببینند. تعهد عبارت است از درگیر کردن خود در آنچه فرد انجام می‌دهد، کنترل به باور فرد در تاثیرگذاری بر رخداد‌ها اشاره دارد و چالش عبارت از این است که فرد تغییراتی که در زندگی اش رخ می‌دهد را طبیعی می‌داند و آن‌ها را محرکی برای پیشرفت‌های آتی در نظر می‌گیرد.

وی درباره بعد اجتماعی مطرح کرد: در بعد حمایت اجتماعی، افزایش میزان حمایت اجتماعی در کنار آمدن با استرس موثر است. حمایت به معنی تعلق داشتن، مورد پذیرش بودن، مورد دوست داشته شدن و مورد نیاز واقع شدن است. به عبارت دیگر، در دسترس بودن به معنی آن است که فرد بتواند با سایر افراد صحبت و با آن‌ها احساس نزدیکی کند و خوشی ها، استرس ها، مشکلات، دلواپسی‌ها و عشق خود را تقسیم کند.
این روانشناس ادامه داد:حمایت اجتماعی شکل‌های مختلفی می‌تواند داشته باشد. حمایت ملموس (مانند حمایت مالی یا قرض گرفتن پول و یا وسیله‌ای از یک دوست)، حمایت عاطفی (مانند کسب عشق و توجه) و حمایت غیر رسمی (مانند پند و اندرز و اطلاعات). حمایت اجتماعی می‌تواند از منابع گوناگون مانند اعضای خانواده، دوستان و آشنایان و در مقیاس بزرگتر از جامعه دریافت شود.

امامی پور در خصوص بعد معنوی تصریح کرد: در بعد معنوی، انجام فعالیت‌های مذهبی می‌تواند به افراد در بهتر کنار آمدن با موقعیت‌های استرس زا، افزایش امید و یافتن معنی برای زندگی کمک کند، لذا فهم نقش عوامل مذهبی در پیشگیری از استرس یا آسان‌سازی بهبود آن از اهمیت زیادی برخوردار است.

وی ادامه داد:فرد معتقد خود را تحت حمایت و لطف همه جانبه‌ خداوند می‌بیند و بدین ترتیب احساس اطمینان و آرامش و امنیت عمیقی به وی دست می‌دهد. او خود را موظف می‌داند که سختی‌هایی را که با قدرت عقل قابل توجیه نیستند، با ایمان تحمل کند تا به تکامل دست یابد. چنین فردی به واسطه‌ ناکامی‌های زندگی دچار ناامیدی و اضطراب نمی‌شود، زیرا خداوند را حامی خویش می‌داند.

این روانشناس درباره مهارت های لازم برای کاهش استرس بیان کرد: برای کاهش استرس می‌توان از انواع تکنیک‌ها نظیر مدیتیشن، ریلکسیشن، انجام فعالیت‌های ورزشی، یوگا، ماساژ درمانی، طنز و شوخ طبعی، انجام فعالیت‌های هنری و حتی طبیعت درمانی یعنی نزدیکی بیشتر به طبیعت حتی در حد پرورش گل در خانه و یا قدم زدن در یک محیط طبیعی استفاده کرد.

امامی‌پور خاطرنشان کرد: در نهایت توجه داشته باشیم که برخی افراد شاید به تنهایی موفق به مدیریت استرس نشوند، بنابراین باید در این صورت به متخصصین یعنی روانپزشک و یا روانشناس مراجعه کنند.