اصلاح آلایندگی موتورسیکلت‌ ها از مسیر گازسوزسازی

سوخت‌ های فسیلی و تولید گازهای گلخانه‌ای و کربنی از جمله مشکلاتی است که بسیاری از کشورهای دنیا با آن دست به گریبانند.

در این بین، وسایل نقلیه گازسوز نقش بسیار مهمی در کاهش این آلودگی ایفا می‌کنند. سال‌هاست بسیاری از خودروها گازسوز یا دوگانه‌سوز شده‌اند تا بتوانند سطح آلودگی را کاهش دهند. اما فقط خودروها مقصر آلودگی هوا نیستند و نقش موتورسیکلت‌ها در آلودگی‌ها بسیار بیشتر است. گازسوزشدن موتورسیکلت‌ها راه‌حل مناسبی برای مقابله با این چالش محیط‌زیستی است.

علی میرآخورلی، دانش‌آموخته رشته اقتصاد از کشور آلمان است و بعد از ۱۵ سال زندگی در این کشور، سال ۷۲ دوباره به ایران برگشت.

او از همان روزهای اول با مشاهده آلودگی هوا، به فکر افتاد تا راهکارهایی را برای مقابله با این آلودگی پیدا کند.

او طرح‌های مختلفی را با ایده‌هایی که داشت به شهرداری تهران ارائه داد که برخی از آنها در شهر تهران در قالب طرح ترافیک اجرایی شده است. بعد از مدتی، برای حل مشکل آلودگی شهر تهران، طرح گازسوزکردن موتورسیکلت‌ها را ارائه داد.

او می‌گوید: «بخشی از مردم جامعه با موتورسیکلت کار می‌کنند و زندگی خود را می‌گذرانند و بخشی از اقتصاد این کشور را تشکیل می‌دهند و این شد که اوایل دهه ۸۰ به فکر گازسوزکردن موتورسیکلت ها و قایق ها و... افتادم. ابتدا به دنبال تسهیلاتی برای پیشبرد این طرح بودم اما با افزایش نرخ ارز موفقیت‌آمیز نبود و تورم ایجاد شده هم پیشبرد کارها را به تأخیر می‌انداخت.»

به گفته این مخترع، هر موتورسیکلت تقریبا ۱۰ برابر یک خودرو آلودگی محیط‌زیستی ایجاد می‌کند و متأسفانه در حال حاضر با این قضیه در حد فیزیکی رفتار می‌شود. به این شکل که راه‌حل آن را در حد وارد کردن موتورسیکلت‌های برقی اجرا می‌کنند تا این موتورهای برقی را جایگزین موتورسیکلت های موجود کنند و باز هم نوعی وابستگی به صنعتی دیگر ایجاد می‌کند که علاوه بر خروج ارز از کشور، آلودگی‌های ناشی از تولید برق را ایجاد می‌کند. اما در امر گازسوزکردن موتورها، احتیاج به بنزین هم وجود ندارد و این گاز را می‌توان با استفاده از گاز طبیعی یا ال‌پی‌جی (LPG) تأمین کرد.

به گفته میرآخورلی، طرح گازسوزکردن موتور سیکلت‌ها بیش از ۱۵ سال پیش آغاز و همان زمان ثبت اختراع هم شد، اما در نامه نگاری‌هایی که با شورای شهر و وزیر مربوطه انجام شد، نتیجه‌ای به‌دنبال نداشته و نتوانست موافقت سازمان‌های مسئول را برای تأیید گازسوزکردن موتورسیکلت‌ها جلب کند. او معتقد است کار گازسوزکردن موتور سیکلت ها باید از طریق شهرداری و وزارت نفت سازماندهی شود.

این مخترع تصریح می‌کند: «ما به دنبال جریانی هستیم که بتوانیم این مسأله را بومی‌سازی کنیم تا از طریق آن بتوانیم مشکل آلودگی هوا را نه تنها کاهش دهیم، بلکه به جای ایجاد اشتغال در زمینه موتورهای برقی برای کشورهای تولید کننده، این اشتغال را برای بیکاران خودمان ایجاد کنیم.»

میرآخورلی با اشاره به اینکه برای گازسوزکردن موتورسیکلت‌ها به دستگاه خاصی نیاز نیست و ظاهر آن هم تغییری نمی‌کند، توضیح می‌دهد: «برای این کار، می‌توان مخزن سوخت را با ورق مخصوص تولید کرد که بتوان به جای بنزین، گاز ال‌پی‌جی را داخل آن تزریق کرد و به راحتی سوخت تغییر می‌کند. از مزایای این روش، می‌توان به این مورد اشاره کرد که قدرت موتورسیکلت را مانند موتورهای برقی کاهش نمی‌دهد. موتورسیکلت‌های برقی که در حال حاضر در شهر زیاد شده‌اند، قدرت چندانی ندارند و برای مدت زمان محدودی شارژ می‌شوند. اما موتورهای گازسوز در عمل، تفاوتی با موتورهای بنزینی ندارند. تنها مسأله‌ای که در استفاده از موتورهای گازسوز در فصل سرما و زمستان مورد توجه است، این است که موتور برای استارت‌زدن به مقدار کمی بنزین نیاز دارد تا دو سه دقیقه با بنزین کار کند و در این فاصله، گاز به مایع تبدیل شود. برای این کار می‌توان باک کوچکی برای موتور تعبیه کرد که شاید ماهی یک لیتر هم مصرف بنزین نداشته باشد. البته این بنزین تنها در فصل زمستان مورد نیاز است و در صورتی هم که افراد موتورسیکلت خود را در فضای بسته یا حتی پارکینگ و به دور از سرما نگهداری کنند، به کلی به بنزین نیازی ندارد.»

به گفته این مخترع، با انجام این کار، سود بالایی عاید کشور می‌شود زیرا هر موتورسیکلت به طور متوسط بیش از ۳۰میلیون تومان قیمت دارد و دیگر نیازی به فروش یا تبدیل موتور سیکلت‌های فعلی نیست. از رده خارج‌کردن موتورها و اوراق‌کردن آنها هزینه‌های بسیار زیادی را برای کشور و مالکان آنها به دنبال دارد. اما با این اختراع فقط با پرداخت هزینه‌ای بین ۳ تا ۵ میلیون تومان، می‌توان موتورها را گازسوز کرده و دوباره از همان وسیله استفاده شود. علاوه بر موتورسیکلت، موتورهای سه چرخ کشاورزی و قایق‌های ماهیگیری هم قابلیت گازسوزشدن دارند تا آلودگی ایجاد نکنند.

قدرت بیشتر، آلودگی کمتر

این مخترع ایرانی تأکید می‌کند: «همه موتورسیکلت‌هایی که به‌دلیل آلودگی از سوی پلیس متوقف می‌شوند، با گازسوزکردن دوباره قابلیت بازگشت به چرخه مصرف در شهرها را دارند و به‌جای یک موتورسیکلت با قیمت بالای ۳۰ میلیون تومان، دوباره یک موتورسیکلت با ۵ میلیون تومان برای گازسوزسازی وارد چرخه کار می‌شود که بازدهی و قدرت کار بالاتری دارد و ایمنی آن هم در این بین لحاظ شده است.»

میرآخورلی معتقد است: «گازسوزکردن موتورسیکلت بسیار مؤثرتر از موتورهای برقی است. درست است که نسبت به قدرتی که بنزین در حرکت و قدرت موتور ایجاد می‌کند تا حدود ۱۰ درصد کاهش می‌یابد، اما در مقایسه با موتورهای برقی، قابل مقایسه نیست. موتورهای برقی قدرت کمی دارند و نهایتا موتور می‌تواند با سرعت ۷۰ کیلومتر حرکت کند و کاربر باید هر دوره باتری آن را تعویض کند و وابستگی به باتری هم اتفاق می‌افتد. موتورهای گازسوز با ۴ یا ۵ لیتر گاز، می‌تواند تا حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰کیلومتر حرکت کند. با توجه به اینکه یک لیتر سوخت بنزین در موتورسیکلت به اندازه ۱۰ برابر سوخت یک خودرو آلودگی محیط‌زیستی ایجاد می‌کند، اینجاست که اهمیت گازسوزکردن این وسایل نقلیه پرکاربرد احساس می‌شود.

وی در پایان خاطرنشان می‌کند: «در حال حاضر، بسیاری از کشورهای دنیا به استفاده از وسایل نقلیه گازسوز روآورده‌اند و امید می‌رود که ایران هم مسئولان به اهمیت این موضوع پی ببرند و تسهیلاتی برای گازسوزسازی موتورسیکلت‌ها در نظر بگیرند.

راهکار نصب مخزن گاز روی موتورها

مخزن گازی که برای موتورسیکلت‌ها تعبیه می‌شود، می‌تواند ابعاد مختلف ۴ و ۵ لیتری یا حتی بیشتر داشته باشد. اگر باک بنزین در موتورسیکلت برداشته شود، به جای آن باک دیگری برای گاز تعبیه می‌شود اما اگر باک بنزین به جای خود باقی باشد و تغییری در شکل ظاهری موتور ایجاد نشود، می‌توان باکس‌هایی مانند باکس‌های پیک‌های موتوری برای موتور تعبیه کرد که برای رساندن بسته از آن استفاده می‌کنند و مخزن گاز در آن باکس قرار می‌گیرد که ایمنی بالایی هم دارد و از نظر فنی هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود. برای آن می‌توان هم از سوخت سی‌ان‌جی و هم ال‌پی‌جی استفاده کرد. اما در این میان، قدرت گاز ال‌پی‌جی بالاتر از سی‌ان‌جی است و خطرات کمتری به دنبال دارد.

ندا اظهری - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم