۸۸۰۰ ساعت با کرونا

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم، فراموش شدنی نیست که در روزهای اول شیوع بیماری، ماسک و مواد ضدعفونی کننده نایاب شده بود و هر روز که می‌گذشت کمبودها بیشتر به چشم می‌آمد. یک روز نبود کیت‌های تشخیصی، دست و پای کادر درمان را می‌بست و روز دیگر بی‌توجهی مدیران و شهروندان به پروتکل‌های بهداشتی.

 

تقویم را که مرور کنیم به پیک‌های ابتلا و مرگ و میری می‌رسیم که همیشه پس از ‌ قرمز شدن چند خانه تقویم، برای کادر درمان شمشیر از رو می‌بستند، خانه‌های قرمزی که با نزدیک شدن به تعطیلات نوروز دوباره بحث درباره آنها داغ شده است. در واقع می‌توان گفت کارنامه یک‌سال گذشته مدیران و شهروندان، نقاط اوج و فرود بسیاری دارد و نحوه عملکرد آنها در روزهای پیش‌رو ممکن است موج چهارم و مرگبارتری از کرونا را رقم بزند. در ادامه درباره عملکرد یک‌سال گذشته مسؤولان دربرابر کرونا با ۱۲ کارشناس گفت‌وگو کرده‌ایم. همه آنها به ‌پنج پرسش مشخص پاسخ داده و تاکید می‌کنند ویروس کرونا ریشه‌کن نخواهد شد و این رفتار ما و رعایت پروتکل‌های بهداشتی است که به مدد واکسیناسیون می‌تواند این ویروس تاجدار را ضعیف کند.

۱۲ کارشناس به این ۵ پرسش پاسخ داده‌اند
 عملکرد وزارت بهداشت و دیگر دستگاه‌های مسؤول‌ را در این مدت چگونه ارزیابی می‌کنید و به آنها از ۲۰ چه نمره‌ای می‌دهید؟
 نقاط قوت و ضعف ما در مقابله با کرونا چیست؟
آینده کرونا را در کشورمان چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
کرونا تا کی با ما خواهد بود؟
مسؤولان و مردم برای تعطیلات نوروزی پیش‌رو چه باید بکنند؟

 

 

   ما در ابتدای شیوع ویروس کرونا به دلیل ناشناخته بودن، خیلی منفعلانه رفتار کردیم. بعد از آذر سال ۹۹، عملکرد قابل قبولی داشتیم. این را کاهش آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا نشان می‌دهد.
   نقطه ضعف ما این بود و هست که به جای پیشگیری، تمام توانمان را روی درمان گذاشته‌ایم و به همین دلیل سرمایه انسانی خود را از دست می‌دهیم؛ باید از سرچشمه، ویروس را کنترل کنیم. کندی در تصمیم‌گیری نقطه ضعف دیگر ماست. انسجام درستی در اجرا هم نداشتیم. چندصدایی و تناقض‌گویی از دیگر نقص‌هاست. سهل‌انگاری و عدم‌پاسخگویی به اقداماتی که درباره کرونا انجام می‌گرفت، ضعف دیگر ماست. ابتدا هم از مدیرانی استفاده شد که عملکرد مناسبی در کنترل کرونا نداشتند. نقطه قوت هم کمک‌های مومنانه‌ای بود که در زمینه کمک به معیشت مردم انجام شد.
   آینده کرونا در کشور ما تابع سیاست‌هاست. اگر تصمیم درستی گرفته شود، مرگ و میر ناشی از کرونا به صفر می‌رسد. حالا ویروس جهش‌یافته هم خیلی فعال است؛ بنابراین باید مدیریت هوشمند و درستی انجام دهیم. واکسیناسیون اما می‌تواند تا حدودی به مهار ویروس کمک کند.
   پاسخ این پرسش به‌درستی مشخص نیست‌ اما‌ می‌توان با درایت مدیران و همدلی مردم از میزان آسیب ها کم کرد ولی شواهد نشان می‌دهد کرونا حداقل تا دو سال دیگر با ماست.
   علاوه بر نوروز‌ همه تجمعات باید تعطیل شود. مسؤولان باید از اقدامات قهری استفاده کنند و جلوی تردد غیرضروری را بگیرند. مردم هم برای کنترل بیماری باید همراهی و همدلی کنند.

 

 

وزارت بهداشت و سایر دستگاه‌ها، عملکرد خوبی نداشتند.
 ما زمان طلایی مبارزه با کرونا در نوروز را از دست دادیم، در صورتی که می‌توانستیم در نوروز ۹۹ کارهای مناسب زیادی انجام دهیم‌. حمایت اقتصادی از مردم نشد و حتی مسؤولان دست در جیب مردم کردند، تورم شدید و افزایش ارز، از مشکلاتی است که دولت به جای حمایت انجام داد.
   پیش‌بینی آینده سخت است. در حال حاضر، ویروس جهش یافته در کشور شایع شده است، آینده دسترسی به واکسن شفاف نیست و از طرفی هم نمی‌دانیم مردم چقدر ممکن است به اجرایی شدن پروتکل‌ها پایبند باشند.
   کرونا شبیه ویروس آنفلوآنزا می شود و این ویروس با ما خواهد بود اما باید به واکسنی دست پیدا کنیم که تاثیر طولانی مدتی داشته باشد.
   مسؤولان باید تصمیمات خود را با مردم در میان بگذارند. باید شفاف عمل کنند و با مردم تعامل داشته باشند. باید دغدغه‌های مردم را در تصمیم‌گیری لحاظ کنند. اگر مردم قرار است در خانه بمانند، باید مسؤولان هم با مردم صادقانه رفتار کنند.

 

 

احسان مصطفوی، رئیس پایگاه تحقیقاتی بیماری‌های نوپدید و بازپدید، انستیتو پاستور ایران
   از ۲۰ نمره ۱۶ را می‌دهم. چرا که مقابله با بیماری‌ای نظیر کرونا که ابعاد بین‌المللی دارد و جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را تحت پوشش قرار می‌دهد، هماهنگی بین سازمان‌ها و دستگاه‌ها را می‌طلبد.
   نقطه ضعف، مربوط به تحریم‌ها و چالش‌هایی است که در زمینه کیت‌های تشخیصی و مواد اولیه داشتیم و این‌که از متخصصان صاحب‌نظر برای تصمیم‌گیری استفاده نکردیم. نقطه قوت هم نیروی انسانی توانمند، مانند اعضای کادر بهداشت و درمانی است.

 

   ما نمی‌توانیم آینده‌ای مجزا از آنچه در جهان اتفاق می‌افتد، برای ایران متصور شویم. پیش‌بینی‌ها از این حکایت دارد که در آینده، روند کاهشی و تثبیت شده‌ای در آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا خواهیم داشت و با واکسیناسیون ایمنی نسبی به وجود می‌آید.

 

   پاسخ روشنی نمی‌توان داد اما در آینده این بیماری با ابزارهایی نظیر واکسیناسیون و درمان‌های دیگر تهدیدی جدی به شمار نمی‌رود.

 

   مردم باید از سفرهای غیرضروری خودداری و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. مسؤولان هم باید محدودیت‌ها را تشدید کنند.مسیح دانشوری

 

   نمره دادن سخت است. درباره دستگاه‌های دیگر نمی‌دانم، اما عملکرد وزارت بهداشت و درمان با وجود کمبودها و تحریم‌ها در بخش‌هایی قابل قبول بود اما به واکسیناسیون و تصمیمات دارویی، نمره قبولی نمی‌دهم.

 

   نقطه ضعف این بود که ابتدا کیت‌های نامرغوب به دستمان رسید. ابتدا به آزمایشگاه‌ها توجه ویژه شد، بعد اما برنامه توسعه پژوهش‌ پایان گرفت. علاوه بر این بسیاری از داروهای کرونا هنوز زیر پوشش بیمه نیستند.
   کنترل بیماری فرمول مشخصی دارد؛ رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله اجتماعی.با واکسیناسیون، ایمنی قابل‌قبولی ایجاد می‌شود.
   ریشه‌کنی درباره ویروس کرونا اتفاق نخواهد افتاد اما در آینده می‌توانیم هوشمندانه‌تر رفتار کنیم،  چراکه واکسن داریم.
   مردم باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند و سفرهای غیر ضروری نروند. مسؤولان هم باید با شدت بیشتری به اجرایی شدن محدودیت‌ها نظارت کنند.

 

 

   وزارت بهداشت و درمان تمام توانش را برای مقابله با بیماری به کار بست؛ بنابراین نمره خوبی می‌گیرد، اما ستاد ملی مبارزه
با کرونا، به کندی عمل کرد و در بسیاری از موارد، در شرایطی که باید قرنطینه و محدودیت‌های جدی در‌نظر می‌گرفت، به مسائل اقتصادی توجه کرد.
   نقطه قوت این بود که بعد از جلسه مقام معظم رهبری با ستاد ملی مبارزه با کرونا، ستاد فهمید باید توصیه‌های وزارت بهداشت و درمان را جدی بگیرد. نقطه ضعف هم، بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی و عدم‌سختگیری در ممنوعیت سفرهای بین‌شهری بود.
   این روزها ویروس جهش یافته و شروع پیک چهارم را داریم که برای جلوگیری از سرایت ویروس باید شدت عمل
بیشتری به خرج دهیم. باید مردم همچنان از ماسک استفاده کنند و دست‌هایشان را بشویند.
   فعلا کرونا همراه ماست.
   مسؤولان باید به طور جدی، ممنوعیت سفرها را از ۱۵ اسفندماه تا ۱۵‌فروردین برای همه استان‌ها و شهرها در‌نظر بگیرند‌. در‌نظر گرفتن جریمه و واریز پول به جیب دولت هم تصمیم درستی برای مقابله با کرونا نیست.

 

 

   نمره دادن کار سختی است چرا که در این مدت با توجه به اطلاعات اندک درباره ویروس، آزمون و خطا کردیم و مدیریت را یاد گرفتیم.
   همکاری مردم و رعایت پروتکل‌های بهداشتی از نقاط قوت است. نقطه ضعف هم ناهماهنگی بین بخشی در مدیران سلامت، دستگاه‌ها و ارگان‌هاست.
   بعد از واکسیناسیون شاهد افول همه‌گیری خواهیم بود اما مردم باید ‌همچنان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند.
   با پوشش خوب واکسن تا اواسط سال آینده می‌توان امیدوار بود ویروس تا حدودی ضعیف شود.
   ایده‌آل ما این است که مردم در خانه بمانند اما مسؤولان هم باید در این‌باره تصمیم بگیرند. مهم این است که راهکارهایی داشته باشند تا پروتکل‌ها رعایت شود و همچنین اشتغال مردم صدمه نبیند.

 

 

    من نمره ۱۸ می‌دهم. چون وزارت بهداشت و دیگر دستگاه‌ها تمام تلاش‌شان را کردند تا خوب عمل کنند. در بسیاری از موارد، حتی در حوزه‌ای که وظیفه آنها نبود، کمک کردند.
    بی‌توجهی به سرپرست خانواده که باید امرارمعاش کند، بی‌توجهی به تبعات بیکاری، بی‌توجهی به آموزش آنلاین در ابتدا و مشکلات آموزشی که برای دانش‌آموزان به وجود آمد؛ از جمله نقاط ضعف است.
    به نظرم کووید-۱۹ مانند مرس که در عربستان ریشه‌کن نشد، ریشه‌کن نمی‌شود. در آینده کرونای خیلی خفیف خواهیم داشت.
    ماجرای کرونا قرار نیست تمام شود و فعلا با ماست.
    مسؤولان در هر سمتی که هستند، وزارت ارتباطات، وزارت بهداشت و درمان، راه و ترابری و شهرداری‌ها، باید شرایطی ایجاد کنند تا تردد کمتر صورت بگیرد و ازدحام هم کمتر شود. مردم هم باید به مسؤولان اعتماد کنند.

 

 

نمره دادن کار سختی است چرا‌که در این مدت شاهد وقایع زیادی بوده‌ایم اما عملکرد مسؤولان می‌توانست بهتر از این باشد.
  نقطه‌ضعف، بی‌توجهی به تامین زیرساخت‌های  دولت الکترونیک است تا سفرهای درون شهری کاهش یابد. مشکل دیگر ناهماهنگی بین دستگاهی و استفاده از متخصصانی است که از نظر علمی برای تصمیم‌گیری مناسب نبودند.مساله دیگر این‌که ما یک سازمان مدیریت بحران داریم که باید مسؤولیت مدیریت بحران کرونا به آنها سپرده می‌شد، اما خوشبختانه اتفاق نیفتاد، چراکه آنها اصلا آمادگی مقابله با مدیریت بحران کرونا را نداشتند.
  سال آینده ویروس کرونا، همچنان مساله ما خواهد بود.
  واکسیناسیون در دنیا می‌تواند همه‌گیری ویروس کرونا را پایان دهد اما واکسیناسیون در ۲۰۲۱ تمام نمی‌شود.
  مسؤولان باید با مردم صحبت کنند. باید بی‌توجهی به مردم را کنار بگذارند. باید از مردم بخواهند به سفر نروند و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. نبود تعامل بین مردم و مسؤولان می‌تواند به ضرر همه باشد.

 

 

اگر بخواهیم معادله‌ای را برای نمره‌دهی طراحی کنیم، باید در این معادله، تحریم‌ها، کیت‌های تشخیصی و ماسکی که نداشتیم و حتی واکسنی را که
به ما نمی‌دادند هم در‌نظر بگیریم‌. با همه اینها اما ما در مقایسه با کشورهای
پیشرفته که آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونای آنها بالاست، عملکرد
قابل قبولی داشتیم.
   نقطه ضعف مربوط به پشتیبانی بود که با التماس به ما ‌تجهیزات می‌دادند. علاوه براین در حمایت بین‌بخشی، خدمات‌رسانی و انجام وظایف بین‌بخشی و دستگاهی ضعف داشتیم.
   تاکنون نتوانسته‌ایم سناریوی مشخصی برای آینده کرونا بنویسیم. اما واکسیناسیون‌ ۷۰‌درصدی جامعه می‌تواند ایمنی خوبی ایجاد کند. رعایت مسائل بهداشتی و استفاده از ماسک، همچنان ضروری است.
   تا شش ماه دیگر، مرگ و میر ناشی از کرونا تمام می‌شود یا این‌که آمار به شدت پایین می‌آید.
    مسؤولان باید به صورت جدی، تصمیمات مناسبی اتخاذ کنند. باید عبور و مرور در شهرهای آبی آزاد شود اما تکلیف اجباری مردم است که همچنان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. باید خدمات دولت الکترونیک گسترش یابد‌، استفاده نکردن از ماسک، به طور جدی مشمول جریمه شود و دولت تدابیری بیندیشد تا مردم کمتر در جامعه تردد کنند.

 

با توجه به امکانات موجود برای مقابله با کرونا‌ نمره ۲۰ می‌دهم، چراکه درمجموع عملکرد خوبی داشتیم.
   نقطه ضعف جدی ما، سیستم ارجاع بیمار و پزشک است. در سیستم غربالگری و پیدا کردن بیمار هم دچار ضعف‌هایی هستیم. ما هنوز پایگاه کاملی برای پرونده بیماران نداریم. ضعف در زیرساخت‌های بهداشتی هم از دیگر مشکلات است. کمبود بخش‌های ویژه در کلانشهرها هنوز هم مشکل جدی ماست.
   به نظرم حداقل یک پیک دیگر خواهیم داشت که تا ماه آینده اتفاق می‌افتد. بعد از واکسیناسیون اما در تابستان، شاهد کاهش آمار ابتلا و مرگ و میر خواهیم بود.
   ویروس هیچ‌وقت از بین نمی‌رود. بیماری قابل کنترل است اما ریشه‌کن نمی‌شود.
   در نوروز ما با پیک شدیدی مواجه خواهیم بود. این پیک در نیمه دوم اسفندماه شروع می‌شود؛ بنابراین از همین امروز وزارت بهداشت و درمان باید خود را برای مقابله آماده کند. باید جلوی سفرها را بگیرد و مردم هم در خانه بمانند.

 

 

 نمره دادن سخت است. ابتدا که ویروس ناشناخته بود، دچار آشفتگی شدیم. ما در آن زمان آمادگی لازم را برای مقابله با بیماری نداشتیم، بعد اما سیستم سلامت خودش را پیدا کرد. همکاری کادر درمان در مبارزه با کرونا یکی از دستاوردهای بزرگ است؛ آنها حتی از جان خود مایه گذاشتند. به عملکرد وزارت بهداشت و دیگر دستگاه‌ها، نمره خیلی خوب می‌دهم.
   نقاط ضعف، ناهماهنگی و آشفتگی در ابتدای شیوع  باعث تصمیم‌گیری‌های نادرست شد و معیشت و اقتصاد را به خطر انداخت.
   تا پایان فروردین که واکسن ساخت داخل به دستمان برسد شرایط بهتر می‌شود. تا اواخر سال آینده، ۷۰ تا ۸۰ درصد مردم واکسینه می‌شوند و ایمنی خوبی هم در مقابله با ویروس کرونا خواهیم داشت.
   ما نمی‌توانیم ویروس کرونا را ریشه‌کن کنیم اما در سال بعد، می‌توانیم بیماری را کنترل کنیم.
   باید محدودیت‌ها با قدرت بیشتری اعمال شود و نظارت جدی هم بر اجرایی‌شدن محدودیت‌ها وجود داشته باشد.

 

 

 مدیریت بحران کووید-۱۹، بر عهده وزارت بهداشت و درمان نیست و همراهی همه دستگاه‌ها را می‌طلبد. در ابتدا این همکاری وجود نداشت؛ اما بعد در طول سال، با همراهی و همکاری دستگاه‌ها شرایط بهتر شد. همکاری بین دستگاه‌ها، تاثیر مستقیمی روی آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا دارد.
  نقطه ضعف اصلی نبود همکاری بین دستگاهی در ابتدای شیوع بیماری کرونا بود. نقطه قوت نیز همراهی و همدلی مردم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. اجرای طرح شهید سلیمانی نیز از دیگر نقاط قوت است که با همراهی سازمان‌ها و ارگان‌های مردم نهاد همراه بود.
  درباره آینده کرونا نمی‌توان پیش‌بینی کرد اما با شروع برنامه واکسیناسیون، به کاهش آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا، خیلی امیدواریم.
  نمی‌توان در این‌باره با اطمینان سخن گفت. چراکه ویروس جهش‌های زیادی داشته و قدرت سرایت آن هم بیشتر شده است. بنابراین باید توجه بیشتری به‌ پروتکل‌های بهداشتی داشت.
  تصمیمات مهمی درباره عدم انتقال ویروس از طریق سفرها خواهیم گرفت. نماینده تام‌الاختیار وزارت بهداشت و درمان در طرح سلامت نوروز ۱۴۰۰ هم منصوب شده است.