زمان مناسب برای قطع زنجیره انتقال

وقتی از زنجیره انتقال حرف می‌زنیم، هدف نهایی رسیدن به قطع این زنجیره است،بنابراین تصمیماتی هم که اتخاذ می‌شود باید همسو با این هدف باشد.

ما در بیماری‌ های عفونی مثل کرونا شاهد وجود شش‌حلقه هستیم که همه اینها در کنار هم زنجیره انتقال را تشکیل می‌دهند.

اولین حلقه وجود عامل بیماری‌زاست و دوم، مخزن یا منبعی که عامل بیماری‌زا را در خود نگه می‌دارد چراکه ویروس خارج از بدن موجود زنده قادر به حیات نیست.

سومین حلقه اما درگاه خروجی عامل بیماری‌زا و چهارمین آن، راه انتقال عامل بیماری است که با حلقه‌های میزبان جدید و حساسیت میزبان جدید به‌عنوان حلقه‌های پنجم و ششم تکمیل می‌شود.

اساسا رویکردهایی که برای پیشگیری و کنترل اپیدمی‌ ها اعمال می‌کنیم، این است که بدانیم کجای این شش‌حلقه می‌توانیم مداخله کنیم تا به قطع زنجیره انتقال منجر شود و تا وقتی‌که این اتفاق نیفتد، زنجیره انتقال این بیماری همچنان وجود خواهد داشت.

به‌عنوان‌مثال، تصمیم برای اجباری کردن ماسک منجر به مداخله در حلقه درگاه ورودی زنجیره انتقال می‌شود یا در مورد راه انتقال می‌توانیم تصمیم به رعایت فاصله اجتماعی بگیریم تا خللی در کارکرد این حلقه ایجاد کنیم.

نکته مهم این‌که انجام مداخلات این‌چنینی برای قطع چرخه انتقال در زمانه ثبات این بیماری بهتر عمل می‌کند، به این مفهوم که در شرایط ثبات کرونا بهتر می‌توانیم محدودیت‌های احتمالی را ایجاد و تأثیر آن را آشکارا در میزان ابتلا و مرگ‌ومیر مشاهده کنیم.

در حال حاضر، تعداد افراد حساس جامعه نسبت به ویروس کرونا بسیار زیاد است، موج دوباره هم در شرایطی رخ می‌دهد که این افراد با عوامل بیماری‌زا مواجه می‌شوند، درحالی‌که ما هنوز با ایمنی جمعی و طبیعی فاصله بسیاری داریم و از سوی دیگر هنوز هم واکسن برای مهار ویروس در اختیار نداریم. درواقع هنوز به مرحله کنترل اپیدمی نرسیده‌ایم.

بااین‌حال شیوه مؤثر در مداخلات همچنان تأکید بر بیماریابی است، رویه‌ای که در شرایط کنونی- که‌موج سوم کرونا کاهش پیداکرده- پیاده‌سازی آن قابل انجام‌ است.

به‌عبارت‌دیگر به‌جای این‌که سراغ همه جمعیت برویم به سمت ایزوله کردن یک درصد جمعیتی که آلوده‌شده‌اند، می‌رویم و به این طریق شانس مواجهه افراد حساس با عامل بیماری‌زا را کاهش می‌دهیم. این نوع مداخله در شرایط کنونی می‌تواند تأثیر به‌سزایی در مهار بیماری داشته باشد.

حمید سوری -  اپیدمیولوژیست / روزنامه جام جم