در ارتباط تصویری رهبر معظم انقلاب اسلامی با هیأت دولت در هفته دولت، معظمله در بخش توصیههای اقتصادی به صورت مصداقی به برخی نکات اشاره داشتند که ارجاعات فراوانی به گزارشهای خبری و یا تحقیقی داشت که طی ماههای اخیر از بخشهای خبری رسانه ملی پخش شده بود. حداقل در چهار مورد به صورت مصداقی به این گزارشها اشاره و تأکید شد. صادرات گشنیز خام به خارج از کشور بدون فراوری، صادرات خام سنگهای معدنی، مشکلات مربوط به ورقهای فولادی برای تولیدکنندگان کالا و اشاره به مشکلات واحدهای تولیدی در اثر واردات کالای مشابه خارجی. در همین ارتباط چند نکته قابل ذکر است:
«اثرگذاری» یکی از کارویژههای رسانه است. به این معنا که بتواند با برجستهسازی نقاط ضعف و خلأهای یک پدیده زمینه ساز اصلاح و یا رفع نواقص شود و یا از زاویهای دیگر با تقویت نقاط قوت و اثرات مثبت یک پدیده، زمینه تقویت و ترویج آن را فراهم کند. ایفاگری نقشهای مهمی چون «صدای مردم»، «چشم بینای نظارت» و «دفاع از حقیقت» از دیگر وظایف رسانهای که میخواهد در تراز «رسانه انقلابی» ایفای نقش و انجام وظیفه کند. این یک حقیقت قطعی است: رسانهای که نتواند اثرگذاری کند هویت ندارد.
میزان ارجاعات به گزارشهای تولید شده در گروه اقتصادی خبرگزاری صداوسیما در این دیدار نیز مهم مینماید.
به چند دلیل: اول اینکه؛ نشان میدهد یکی از مسائل اولویتدار و همچنین بیشترین گرفتاریهای حال حاضر در اداره کشور مشکلات اقتصادی است که بر همه شئونات زندگی اجتماعی اثر گذاشته است و پیگیری و رفع این مشکلات تا حد زیادی میتواند چرخ اقتصاد و زندگی مردم را به گردش درآورد. دوم اینکه؛ این اتفاق مبارک نشانهای از استخوانبندی مستحکم و درک مناسب خبرنگاران این حوزه از مشکلات عرصه تولید و گرههایی است که رونق و جهش تولید را بویژه در سالهای اخیر با مشکلات جدی مواجه و عرصه را بر فعالان و جهادگران تولید تنگ و سخت کرده است. باید قدر این فرصت را دانست و به دستاندرکاران بخش مربوط در رسانه ملی خدا قوت گفت.
ظرفیت عظیم و بالفعل خبرنگاران استانی که منشأ تولید بسیاری از گزارشهای خبری و یا تحقیقی در زمینه مشکلات اقتصادی کشور هستند هم قابل توجه است. نیروهای خط مقدم یک رسانه خبری در شبکهای گسترده در سراسر کشور که با حساسیت و دقت پدیدههای پیرامونی را پایش کرده و از میان دهها سوژه و مسأله محلی و منطقهای، دست به انتخاب زده و گزارشهایی در سطح ملی تولید میکنند، چه مرارتهایی که در این مسیر متحمل میشوند و چه کم مهریهایی که میبینند تا بتوانند یک سوژه را به درستی پردازش کنند و به آنتن رسانه برسانند. هیچ لحظهای برای خبرنگار لذتبخشتر از این نیست که ببیند اثری که با سختی فراوان تولید کرده با حساسیت افکارعمومی، بخشهای نظارتی و قضایی و اجرایی مواجه شده و زمینه برای پیگیری و رفع مشکلات مردم فراهم میشود. این فرصت و افتخار را باید از سوی مدیران رسانه قدر دانسته و پاسداری کرد.
در چند سال اخیر و متعاقب افزایش فراگیری رسانه در جامعه و بهدنبال آن، مشاهده نمونههایی از حل مسائل پس از رسانهای شدن آنها، این برداشت تقویت شده است که حل یا تسریع در رفع مشکلات موکول به رسانهای شدن آنهاست. اهمیت دادن به افکار عمومی و وادار شدن مقام مسؤول به حل مسالهای که از طریق رسانه تبدیل به مساله افکار عمومی میشود، در درجه اول مثبت است اما ممکن است در این میان، باب سوءاستفادههایی نیز برای تبدیل کردن مسائل تقلبی به اصلی و یا اصلی شدن فرعیات باز شود. راه علاج این است که رسانههای مرجع بهویژه صداوسیما بهجای آنکه گرفتار چرخه تولید مساله از جانب رسانههای دیگر شوند، خود پیشتاز کشف و رسانهای کردن مسائل اصلی و دنبال کردن آنها تا حصول نتیجه و رفع مشکل باشند. اتفاق خوبی که نمونههای آن در صدر این نوشته مورد اشاره قرار گرفت و بدون تردید، تشویق و تقویت این حرکت، از الزامات اساسی جهش تولید است.
سپهر خلجی / مدرس دانشگاه /روزنامه جام جم