آداب اجرا

1. چند مجری را می‌شناسید که مشتاق «یاد گرفتن» از او هستید؟ شاید برخی بگویند مگر می‌شود از مجری «چیزی» آموخت؟ تصور این دسته، از مجری کسانی‌اند که جلوی دوربین می‌آیند، متنی را می‌خوانند، چند پرسش معمولی و روتین از مهمان می‌پرسند و تمام. این مساله ابتدا به ساکن نکته‌ای منفی نیست و در همه جای دنیا، وظیفه دسته‌ای از مجریان، «پاس دادن» روی آنتن است.

کد خبر: ۱۲۳۰۴۷۳

2. اگر برنامه‌های رادیویی یا تلویزیونی محمد صالح‌علا را دنبال کرده باشید، پاسختان به پرسش ابتدای این نوشته مثبت است. حتما تائید می‌کنید که امثال صالح‌علا وقتی پشت میکروفن یا جلوی دوربین قرار می‌گیرند، کلی اطلاعات در حوزه‌های مختلف به مخاطب می‌دهند؛ ضمن این که کسانی چون صالح‌علا، علی درستکار، ساعد باقری، محمدرضا شهیدی‌فرد، حسن سلطانی و... قواعد اجرا را می‌دانند و بلد هستند چطور اطلاعات خود را دسته‌بندی کنند .
3. یکی از دلایل موفقیت مجریانی که نام برده شد، «تجربه» است. آنها بعد از آزمون و خطا، اقتضائات اجرا را یاد گرفته‌اند. یکی از آفت‌های کنونی مجریان کنونی تلویزیون، بی‌بهره بودن از فاکتور «تجربه» است. آنها بدون آن که قواعد اجرا و فن ارتباط با مخاطب را بدانند، مقابل دوربین قرار می‌گیرند. تعداد این مجریان، در حال حاضر زیاد است و به‌دلیلی که ذکرش رفت، ناموفق‌اند. نمونه‌اش محمد‌حسین لطیفی که صاحب دانش و تخصص در حوزه سینماست، اما چون مجری نبوده، نمی‌تواند از داشته‌هایش به‌درستی بهره ببرد. یا مجتبی امینی که از قضا تهیه‌کننده هفت هم هست و چند وقت پیش او را در قامت مجری برنامه «چهل‌چراغ» دیدیم. امینی جای شهیدی‌فرد‌ را گرفته بود که خب این بار مسیر چهل‌چراغ هم تغییر کرده بود و صرفا به هنر عاشورایی نمی‌پرداخت. یکی از عوامل موفقیت فصل‌های پیشین چهل‌چراغ مصاحبه‌های جذاب و سؤال‌های غیر‌کلیشه‌ای شهیدی‌فرد بود. این‌بار اما امینی سؤال‌هایی روتین می‌پرسید و در دقایق زیادی سکوت می‌کرد تا مهمان حرف بزند؛ به‌طوری که حتی اگر مجری حذف می‌شد، جای خالی مجری به چشم نمی‌آمد! این مثال و قیاس صرفا برای روشن شدن مقصود است و البته تاکیدی بر این که نمی‌توان بی‌مقدمه جلوی دوربین نشست.
4. در کنار ابزارهایی چون دانش، تجربه و تسلط بر اجرا، یک نکته مهم و مغفول وجود دارد و آن آماده‌سازی مجری برای رفتن جلوی دوربین است. آیا متن کامل به مجریان ما داده می‌شود؟! اگر قرار بر قیاس باشد، یک برنامه مثل فیلم سینمایی است. بازیگر بدون فیلمنامه و کارگردان می‌تواند موفق باشد؟ طبعا نه. تازه، کلی نقش ضعیف از بازیگران سرشناس سراغ داریم که دلیل آن فیلمنامه و کارگردانی بد بوده است. یک مجری وقتی موفق است که علاوه بر دانش، از متن برخوردار باشد و یک کارگردان او را هدایت کند. به‌نظر می‌رسد برنامه‌های تلویزیونی ما از این عنصر مهم بی‌بهره‌اند که نتیجه منفی‌اش را در اجرای مجریان می‌بینیم.