چاقی و درمان‌های جدید بی‌خطر یا خطرناک؟

اگر فرد چاق نتواند با روش صحیح یعنی رژیم و ورزش به وزن مناسب برسد، روش‌های درمانی برای چاقی شامل دارو و جراحی برایش پیشنهاد می‌شود و متاسفانه هردوی این روش‌ها دارای عوارض کوتاه‌مدت و دراز‌مدت هستند. بیشتر داروهایی که برای کاهش اشتها یا دفع چربی‌ها استفاده می‌شد، به دلیل عوارض زیاد در حال حاضر ممنوع شده‌ و تعداد کمی امروزه مجاز است‌. این داروها تاثیر خیلی زیادی ندارند و فقط تا زمان مصرف اثر داشته و بلافاصله بعد از قطع مصرف،بیمار دوباره چاق می‌شود.
در مورد روش‌های جراحی، مشکل وسیع‌تر است و عوارض دراز‌مدت به‌خصوص در سن میانسالی و پیری به‌شدت دامنگیر بیمار خواهد شد.
روش‌های جراحی دو نوع عمده دارد: در روش اول که گاستروپلاستی نام دارد به معنای ترمیم معده است. در این حالت یک قسمت از معده با باندی محکم بسته می‌شود تا حجم معده کم شود. به این ترتیب با کم شدن حجم معده یکی از مهم‌ترین سازوکار‌های سیر شدن که احساس پری معده است زودتر رخ می‌دهد و فرد غذایش کم می‌شود. در سال‌های اخیر بالون‌هایی نیز طراحی شده‌ که وارد معده شده و باد می‌شوند و گویی فرد همیشه چیزی خورده است.
روش دیگر جراحی‌های لاغری، گاستریک بای‌پس نام دارد. در این روش در واقع قسمتی از روده باریک بریده شده و به بالای معده وصل می‌شود. به این ترتیب وقتی فرد غذا می‌خورد بیشتر غذا بلافاصله بعد از ورود به معده وارد روده می‌شود. با این عمل چون غذا وارد معده نمی‌شود احساس سیری زودتر رخ می‌دهد و ضمنا هورمون‌هایی که بعد از ورود غذا به روده ترشح می‌شوند در این حالت زودتر ترشح شده و احساس سیری ایجاد می‌شود.
نکته‌ای که باید به خاطر سپرد این است که درمان جراحی فقط برای افراد خیلی چاق که تمام راه‌های کاهش وزن را به مدت چند سال تحمل کرده‌اند توصیه می‌شود و ضمنا بیمار باید عوارض دراز‌مدت این درمان‌ها را برای سن پیری بپذیرد.

دکتر رضا کریمی

فوق‌تخصص غدد و متابولیسم