گفت‌وگو با محمود اکرامی‌فر، شاعر و نویسنده

با «یا علی» عاشق شویم

از زانوی خودت بگیر یا علی بگو و بلند شو...یا‌‌علی بگو و آغاز کن...
کد خبر: ۱۲۲۳۷۹۹

همه ما از همان کودکی یاد می‌گیریم در شرایط سخت، وقتی اولین قدم‌ها را برمی‌داریم تا راه رفتن یاد بگیریم،‌ وقتی زمین می‌خوریم، وقتی می‌خواهیم شیء سنگینی را از زمین بلند کنیم،‌ وقتی می‌خواهیم از شیب تندی بالا برویم، بگوییم: یاعلی... تا بتوانیم از پس همه این کارهای سخت بربیاییم. از همان کودکی یاد می‌گیریم، حضرت‌علی(ع) یاوری است که همیشه در کنار ماست و به ما نیرو می‌دهد تا بلند شویم، تا به حرکت‌مان ادامه دهیم.از کودکی امام علی (ع) را در کنار خودمان احساس می‌کنیم، به همین دلیل است که در بیشتر مواقع و شرایط کم نمی‌آوریم، می‌دانیم علاوه بر خدا، کس دیگری نیز در کنارمان است که یاری‌مان کند.
محمود اکرامی‌فر اما از زاویه‌ای دیگر به این یاری خواستن نگاه کرده و شاه‌بیت به یادماندنی را گفته... یا علی گفتیم و عشق آغاز شد... در نگاه اول شاید به این دلیل که عشق یکی از دشوارترین، پربیم و امیدترین، پرفراز و نشیب‌ترین اتفاق هستی است و اگر برای عاشقی یاور و کمک‌ کننده‌ای نداشته باشی، باختی! پس چه یاوری بهتر و محکم‌تر و قوی تر از علی (ع).
عشق حرف اول و آخر است
اکرامی‌فر که سال‌هاست در قالب‌های مختلف از غزل و مثنوی بگیر تا شعر نو، شعر می‌سراید، درباره مثنوی یا علی گفتیم و عشق آغاز شد که در کتاب « دریا تشنه است» منتشر شده و شامل 313 بیت است، می‌گوید:اوایل دهه‌70 روزی با دوستی درباره شعر مذهبی صحبت می‌کردیم و این که اشعار مذهبی و‌آیینی ما بیشتر حماسی است و غالب‌شان مرثیه‌ای.بعد که از این دوست جدا شدم، همچنان به این موضوع فکر می‌‌کردم. این که چرا ما یک شعر جامع نداریم که همه معصومین را در خود جای داده باشد.چرا اشعار آیینی و مذهبی ما بیشتر درباره پیامبر اسلام(ص)، امام علی (ع)، امام‌حسن (ع)،‌امام حسین (ع) و حضرت فاطمه (س) است.چرا مثلا درباره امام‌حسن عسکری (ع) شعر نداریم یا خیلی کم داریم. چنین شد که تصمیم گرفتم شعری بگویم که نام همه معصومین در آن ذکر شده باشد.برای چنین شعری باید قالب مثنوی را انتخاب می‌کردم.ابیاتش را هم 313 بیت در نظر گرفتم به نیت یاران پیامبر (ص) و امام زمان (عج). وقتی سرودن را شروع کردم بعد از امام حسین (ع)، ذهنم رفت سمت حضرت عباس(ع) که جزو 14 معصوم نیست.اما مگر می‌توان در حادثه عاشورا، حضرت ابوالفضل‌(ع) را نادیده گرفت.او مفهوم کامل عشق است.فقط عشق می‌تواند سبب شود که یک نفر مقابل یک لشگر بایستد ؛ پس نوشتم: خویش را در عشق نشناسی خوش است / عاشقی هم حضرت عباسی خوش است...
رعایت حریم معصومین (ع)
این مدرس دانشگاه درباره رعایت اخلاق در کنار عاشقی در این مثنوی می‌گوید: از ابتدا تصمیم داشتم، این مثنوی عاشقانه باشد با رعایت شأن و مرتبه معصومین.در آن دوره برخی از شاعران، خیلی با معصومین (ع) احساس رفاقت می‌کردند و به نظرم حد و حدود را در نظر نمی‌گرفتند، مثلا در اشعارشان به حضرت فاطمه (س) می‌گفتند، خانم فاطمه یا به حضرت معصومه (س) می‌گفتند،‌معصومه خانم. من این نگاه و این زاویه روایت را نمی‌پسندم. من معلم هستم و باورم این است که می‌توان شانه به شانه استاد راه رفت اما شاگرد حق ندارد دست روی شانه استادش بگذارد. در شعر هم باید این اخلاق رعایت شود.مثلا برای حضرت فاطمه (س) سرودم:‌ گر چه طوفانی‌ترین دریاست عشق / خاک پای حضرت زهراست عشق...
اکرامی درباره شهرت مصراع یا علی گفتیم و عشق آغاز شد، می‌گوید: چند دلیل دارد.اول این که تم این بیت را از فرهنگ عامه گرفتم.ما از بچگی یاد می‌گیریم برای شروع کارمان یک یا علی بگوییم و برویم جلو. امام علی (ع) شخصیتی فرا ملی و فرا مذهبی است، مسیحیان و یهودیان هم به امام علی (ع) ارادت دارند.اهل تسنن هم دارند.عشق هم پدیده‌ای فراگیر است و همه انسان‌‌ها را شامل می‌شود و من امیرالمومنین (ع) و عشق را به‌عنوان دو اتفاق فراگیر و مهم در کنار هم گذاشتم.این بیت فراگیر شد و مردم به آن اقبال نشان دادند چون مردم هم به امام علی (ع) ارادت دارند و هم ذاتشان با عشق عجین شده است.این بیت حتی به کارت‌های عروسی هم راه یافت.روی ماشین عروس هم نوشته شد و خیلی زود تبدیل شد به یکی از عاشقانه‌ترین ابیاتی که عاشقان آن را به‌هم می‌گویند.البته این را هم اضافه کنم که خوشنویسی به‌نام آقای عین‌الدین صادق‌زاده آن را به خط خوش نوشتند که آن تابلو زیاد دیده شد و مورد اقبال عموم قرار گرفت و آن‌هم در شهرت این بیت تاثیر داشت.
جاده،طبع شعرم را زنده می‌کند
اکرامی‌فر، به شعر سفارشی اعتقادی ندارد.او می‌گوید، شعر باید از باور و دل برآید تا بر دل بنشیند.شاید به همین دلیل است که من ترانه نمی‌گویم و شعر سفارشی نمی‌پذیرم. به باور من جشنواره‌های شعر مناسبتی هم بهتر است به‌جای سفارش شعر به مناسبت ایام یا اشخاص، بگردند و از میان اشعار سروده شده بهترین‌ها را انتخاب کنند، چون شاعر وقتی در خلوتش و از روی انگیزه شخصی شعری را می‌سراید، آن شعر خالص‌تر و قابل‌ قبول‌تر است.
این شاعر می‌گوید: هر شاعری در شرایطی خاص طبع شعرش زنده شده و بیتی در ذهنش جرقه می‌زند که او اگر شاعر واقعی باشد رد آن بیت را گرفته و به مرور کاملش می‌کند.من برای سرودن مثنوی یا علی گفتیم و عشق آغاز شد، حدود شش‌ماه زمان گذاشتم.
برخی شاعران با دیدن یک تابلو یا منظره طبیعی یا شنیدن یک موسیقی یا حتی در اوج مشکلات زمانی که احساس می‌کنند کار از دست‌شان در‌رفته و مشکلات به آنها هجوم آورده، شعری را می‌سرایند.من وقتی رانندگی می‌کنم، وقتی در جاده هستم و در تنهایی خودم غرقم، بهترین زمانی است که بیتی به سراغم می‌آید یا حتی غزلی.گاهی در اتوبوس‌های شهری وقتی در میان مردم هستم و به آنها نگاه می‌کنم، شعر به سراغم می‌آید.
به سواد مذهبی نیازمندیم
این مدرس دانشگاه که در کارنامه خود انتشار ده کتاب در حوزه شعر، مردم شناسی، رسانه و... را دارد، درباره شعر آیینی امروز کشورمان می‌گوید: به نظرم ما باید سواد دینی و مذهبی خود را افزایش دهیم.باید مطالعه کنیم و به اشعارمان تحلیل و دیدگاه مردم را ارتقا دهیم.شعر آیینی ما بیشتر روی عاطفه و احساس مخاطب حرکت می‌کند تا دانش و آگاهی آنها.
بیشتر دوست داریم خواننده یا شنونده شعرمان از آن خوشش بیاید و از ما راضی باشد و از ما تعریف و تمجید کند.همین نگرش به محتوای اشعار آیینی صدمه زده است.
اکرامی‌فر که یک دوره دبیر جشنواره شعر فجر و دو‌دوره دبیر جشنواره دفاع مقدس بوده و دبیری چندین جشنواره دیگر را نیز به عهده داشته، یادآور می‌شود:‌ ما باید تلاش کنیم با اشعار آیینی افق‌های تازه تری از دین و معصومین (ع) را به مردم نشان دهیم و آگاهی آنها را افزایش دهیم، حرکت روی موج احساس همیشه خوب نیست.

طاهره آشیانی
روزنامه‌نگار

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها