قوه دو طرفه

پاسخ ندادن به نظرات مردم باعث نارضایتی می‌شود
احمد توکلی / عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
اقدام آیت‌ا... رئیسی، رئیس دستگاه قضایی کشور درباره فراخوان مشارکت‌جویی از مردم و نخبگان در روند تحولات دستگاه قضا کاری ارزنده است اما قدمی بزرگ می‌نماید و جمع و جور کردن آن کاری مشکل به نظر می‌رسد. طبعا اگر سامانه ایجاد شود و مردم و نخبگان نظرات خود را برای بهبود روند در دستگاه قضایی ارائه دهند حتما کاری موثر خواهد بود اما این ارتباط دو سویه است. چون وقتی مردم و نخبگان نظرات خود را ارائه می‌کنند انتظار پاسخگویی دارند. بنابراین مسؤولان قضایی هم باید پاسخگو باشند. نباید به‌گونه‌ای رفتار کرد که انتظارات فراتر و بالاتر از پاسخگویی‌ها باشد. از این رو باید سیستم پشتیبانی‌کننده در پس ماجرا باشد تا به انتظارات درست مردم پاسخ به حقی بدهند. به هر صورت در این‌که این اقدام ابتکاری، رویه‌ای ارزشمند است بحثی نیست اما نباید به‌گونه‌ای رفتار کرد که به جای ایجاد رضایت، پاسخگو نبودن به نظرات مردم باعث ایجاد کدورت خاطر شود.

تمرکز بر نظرات متخصصان
نجفقلی حبیبی
استاد دانشگاه
اقدام اخیر رئیس دستگاه قضا و فراخوان صورت گرفته برای دریافت نظرات مردم و نخبگان کاری شایسته است اما در عین حال باید تاکید شود که متخصصان نظرات و پیشنهادهای خود را ارائه کنند. طبعا با این رویه قوه قضاییه از افکار عمومی و حتی خواست عموم مردم درباره عملکرد این قوه آگاهی پیدا خواهد کرد و این اقدامی ارزشمند است، اما صاحبنظران برای آگاهی مسؤولان دستگاه قضا نظرات خود را به صورت مکتوب ارائه دهند و نهادی هم برای دریافت نظرات کارشناسانه تعبیه شود.

متن فراخوان رئیسی
امروزه با گسترش دسترسی‌های ارتباطاتی، فارغ از چارچوب‌های سنتی خشک و دیوان‌سالارانه، فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی به فرصتی بزرگ برای کم کردن فاصله‌های زمانی و مکانی در ارتباطات و به اشتراک‌گذاری نظرات تبدیل شده است.
از این فرصت باید برای دریافت نظرات مردم و نخبگان از «ایده تا بازخورد» به بهترین نحو استفاده کرد.
آسیب‌های فضای مجازی که در جای خود باید به طور جدی دنبال و رفع شود نباید ما مسؤولان را دچار خطای محاسباتی کند و موجب شود که خود را از فرصت کم‌نظیر ارتباط با مردم در این بستر محروم نماییم.
به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی باید از فرصت با ارزش فضای مجازی استفاده کرد و با اطلاع از نظرات و سؤال‌های افکار عمومی، یک حضور مؤثر و جریان‌ساز را به نفع مردم رقم زد. نیل به «قوه قضاییه تراز انقلاب اسلامی» در گام دوم، بدون مشارکت و نقش‌آفرینی مردم، نخبگان و دلسوزان انقلاب ممکن نیست. در مدت کوتاهی که از مسؤولیتم در قوه قضاییه می‌گذرد و پیش از آن نیز خصوصا در دوره خدمت در آستان قدس رضوی، از نظرات ارزشمند کاربران رسانه‌های اجتماعی استفاده کرده‌ام و از این پس نیز امیدوارم خادمان ملت را در ساخت قوه قضاییه‌ای مردمی، انقلابی و ضد فساد یاری کنید.
بر این اساس اعلام می‌کنم تا زمانی که سامانه اختصاصی دستگاه قضایی برای ارتباط دو سویه با مردم و نخبگان در دسترس قرار بگیرد، صفحات متعلق به اینجانب در رسانه‌های اجتماعی، یکی از مسیرهای دریافت نظرات مردم و نخبگان خواهد بود.
علاوه بر این‌که مردم عزیزمان می‌توانند رأسا نظرات خود را از این مسیر منتقل کنند، اینجانب نیز حسب مورد، فراخوان‌هایی جهت دریافت نظرات درخصوص ایجاد، اصلاح یا تکمیل برخی رویه‌ها، رویکردها، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها اعلام خواهم کرد و در انتظار نظرات راهگشای صاحب‌نظران و متخصصان این امر خواهم بود.
نشانی صفحات رئیس قوه قضاییه در رسانه‌های اجتماعی برای دریافت نظرات مردمی از این قرار است:
‌ sapp.ir/raisi_org
‌ gap.im/raisi_org
‌ iGap.net/raisi_org
‌ ble.im/raisi_org‌
eitaa.com/raisi_org
‌https://www.instagram.com/raisi_org

توجه به نظرات کارشناسان قضایی و حقوقدانان مجلس
علی مطهری / نماینده تهران در مجلس
این اقدام آقای رئیسی به طور کلی خوب است ولی باید مراقب باشند مثل کار وزیر کشاورزی دولت نهم نشود که شماره تلفن همراه خود را به همه کشاورزان اعلام کرد تا مشکلات شان را با او در میان بگذارند اما در عمل از کار و زندگی بازماند. به نظر من آقای رئیسی در درجه اول نظرات کارشناسان قضایی و وکلای دادگستری و برخی نمایندگان حقوقدان مجلس را مورد توجه قرار دهند تا اصلاحات اساسی در قوه قضاییه تحقق پیدا کند. مثلا همه می‌دانند که در سال 94 تبصره ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری در کمیسیون قضایی مجلس تغییر کرد و بدون آن که به صحن مجلس بیاید به‌عنوان قانون ابلاغ شد. بنابراین در واقع قانون نیست.
اگر فعلا آقای رئیسی مواردی از این قبیل را حل کنند، کار بزرگی انجام داده اند.

افزایش رضایت مردمی
محمدعلی پورمختار/ نماینده بهار و کبودرآهنگ در مجلس
فراخوان رئیس دستگاه قضا برای مشارکت مردم و نخبگان در روند تحولات قضایی امر بسیار خوب، مفید و رویکرد جدیدی از سوی قوه قضاییه نسبت به مردم است. از این طریق مردم می‌توانند دیدگاه‌ها، پیشنهادها و انتقادات خود را نسبت به قوه قضاییه و بدون واسطه با رئیس آن در میان بگذارند. انجام چنین روندی به مفهوم کاهش معنادار و محسوس فاصله قوه قضاییه با مردم است و به نوعی وارد کردن مردم در مسائل مدیریتی قوه و نظر دادن برای اصلاحاتی که آقای رئیسی چه در حوزه ساختاری و چه روشی در حوزه مقررات مربوط آغاز کرده محسوب می‌شود.
چنین فرآیندهایی می‌تواند به قوه قضاییه کمک کند تا از آن در جهت جلب نظر مردم استفاده کرده و از دیدگاه‌های عموم مردم مطلع شده و به این ترتیب اعتماد مردم کسب شود. دستگاه قضایی به‌واسطه مشارکت‌جویی مردم می‌تواند با انجام وظایف قانونی که در صلاحیتش قرار دارد، موجبات افزایش رضایت مردم را نیز فراهم کند.

ایجاد فرصت برای بازدهی بیشتر دستگاه قضایی
عزت‌ا... یوسفیان ملا / نماینده آمل در مجلس
طبیعتا مدیران نمی‌توانند چندان از موضوعات و مشکلاتی که آن‌سوی میز برای مردم وجود دارد، مطلع باشند اما اگر مردم بتوانند نظرات و انتقادات خود را به دستگاه مربوطه مطرح کنند این اتفاق می‌تواند باعث بهبود شرایط آن دستگاه شود.
در دنیا هم اگر بخواهند دستگاهی را به بازدهی حداکثری نزدیک کنند، مردم به‌خصوص مراجعه‌کنندگان را در مسائل دخیل می‌کنند. این اصل در دنیا پذیرفته شده است که برقراری ارتباط دوسویه موجب حسن انجام امور دستگاه‌ها می‌شود.
مردم و به ویژه مراجعه‌کنندگان به دستگاه قضایی به‌خوبی می‌دانند کدام بخش دستگاه قضایی نیاز به بازنگری و توجه دارد. البته در حال حاضر در برخی ادارات نیز صندوق‌هایی برای پیشنهاد و انتقاد ایجاد شده اما نیاز به اقدام بزرگی مانند همین اقدام اخیر دستگاه قضایی است تا آن نهاد به سمت کسب رضایت عمومی بیشتر حرکت کند.
زمانی این رضایت عمومی بیشتر حاصل می‌شود که اظهارنظر عمومی نیز صورت گیرد و مسؤولان از اتفاقات دستگاه ذی‌ربط مطلع شوند و به این ترتیب همه از نتایج مثبت طرح انتقادات و پیشنهادها منتفع شوند.
بنابراین نفس اقدام قوه قضاییه و اعلام آن به این معنی است که درها به آن سوی میز و مردم برای اظهارنظر باز شده و این دستگاه به مردم و نخبگان فرصتی را برای اصلاح امور داده است. قطعا در صورتی که سایر نهادها و ارگان‌ها نیز متوجه عمق این اقدام دستگاه قضایی شوند از آن حمایت خواهند کرد.

ایجاد فرصت برای بازدهی بیشتر دستگاه قضایی
عزت‌ا... یوسفیان ملا / نماینده آمل در مجلس
طبیعتا مدیران نمی‌توانند چندان از موضوعات و مشکلاتی که آن‌سوی میز برای مردم وجود دارد، مطلع باشند اما اگر مردم بتوانند نظرات و انتقادات خود را به دستگاه مربوطه مطرح کنند این اتفاق می‌تواند باعث بهبود شرایط آن دستگاه شود.
در دنیا هم اگر بخواهند دستگاهی را به بازدهی حداکثری نزدیک کنند، مردم به‌خصوص مراجعه‌کنندگان را در مسائل دخیل می‌کنند. این اصل در دنیا پذیرفته شده است که برقراری ارتباط دوسویه موجب حسن انجام امور دستگاه‌ها می‌شود.
مردم و به ویژه مراجعه‌کنندگان به دستگاه قضایی به‌خوبی می‌دانند کدام بخش دستگاه قضایی نیاز به بازنگری و توجه دارد. البته در حال حاضر در برخی ادارات نیز صندوق‌هایی برای پیشنهاد و انتقاد ایجاد شده اما نیاز به اقدام بزرگی مانند همین اقدام اخیر دستگاه قضایی است تا آن نهاد به سمت کسب رضایت عمومی بیشتر حرکت کند.
زمانی این رضایت عمومی بیشتر حاصل می‌شود که اظهارنظر عمومی نیز صورت گیرد و مسؤولان از اتفاقات دستگاه ذی‌ربط مطلع شوند و به این ترتیب همه از نتایج مثبت طرح انتقادات و پیشنهادها منتفع شوند.
بنابراین نفس اقدام قوه قضاییه و اعلام آن به این معنی است که درها به آن سوی میز و مردم برای اظهارنظر باز شده و این دستگاه به مردم و نخبگان فرصتی را برای اصلاح امور داده است. قطعا در صورتی که سایر نهادها و ارگان‌ها نیز متوجه عمق این اقدام دستگاه قضایی شوند از آن حمایت خواهند کرد.