قربانی شدن حاکمیت عراق در سایه فرسایش قدرت

اگر چه بیانیه روز شنبه هفته جاری مقتدی صدر، رهبر جریان صدر و رئیس ائتلاف سائرون مبنی بر توقف جنگ در بحرین،‌ یمن و سوریه و نیز کناره‌گیری سرمداران این سه کشور از قدرت، آغازگر یک تنش دیپلماتیک میان منامه و بغداد شد، اما به نظر می رسد که دامنه این تنش با حمایت های ابوظبی و ریاض در حال افزایش است.

البته در این میان نکته ای که نباید فراموش شود به این واقعیت و نگرانی باز می گردد که دعواهای بی پایان احزاب، شخصیت ها و ائتلاف های پارلمانی عراق برای تقسیم کیک قدرت میان خود سبب شده تا حق حاکمیت دولت بغداد که همین جریان ها به دنبال در اختیار داشتن کرسی های وزات خانه اش هستند، هر روز تحت الشعاع قرار می گیرد؛ به گونه ای که می توان گفت که در حال حاضر مسئله تنها به مشروعیت دولت عادل عبدالمهدی باز نمی گردد، بلکه اکنون استقلال این کشور با ابهام جدی روبه رو شده است.

سفر غیر دیپلماتیک 26 دسامبر سال گذشته میلادی دونالد ترامپ به عراق، آن هم بدون هماهنگی با مسئولین این کشور، برنامه و طرح کاخ سفید برای خروج نیروهای نظامی آمریکا از خاک سوریه و انتقال آن به عراق، احتمال استفاده از پایگاه های نظامی عراق برای اقدام علیه ایران، مواضع اخیر کاردار آمریکا در بغداد،و نظایر آن در چند ماهه اخیر این کشور را به کریدور تخاصمات بدل کرده است؛ تخاصماتی که اساسا عراق در شکل گیری آن هیچ نقشی ندارد .

آن چه در این میان به نظر جدی است، تحرکات کشورهای منطقه، چه در قالب سیاسی و دیپلماتیک و چه در قالب حضور نظامی و اقتصادی به منظور سنگین تر کردن سایه خود بر کشور عراق است. در حال حاضر انعکاس و بازتاب چند سویه پیامدها و تبعات رقابت های منطقه ای در عراق حیات سیاسی داخلی این کشور را با تهدیدات جدی مواجه کرده است.

در این راستا با وجود روی کار آمدن دولتی تازه نفس که برنامه های جدی برای تحول عراق در سر دارد هنوز به واسطه تنش احزاب و شخصیت های عراقی که هر کدام وامدار یکی از کشورهای منطقه هستند، این دولت موفق به تکمیل کابینه خود نشده است. از این رو دولت مرکزی بغداد، نه با یک دو راهی، بلکه با چند راهی مواجه است که هر از این راه ها با بازیگری یکی از کشورهای منطقه طراحی شده است.

در سایه این مسئله یقینا دولت عراق باید بیشتر انرژی خود را صرف خودداری از درگیر شدن در رقابت های منطقه ای کند؛ رقابت هایی که این کشور را به یک زمین سوخته بدل می کند و به تبعش به همان میزان دولت از حل مشکلات داخلی، بازسازی خسارت های جنگ و سامان دادن به امور کشور به عنوان اهداف خود باز می ماند. شاید یکی از دلایل عدم تکمیل کابینه هم به این دلیل باشد تا بغداد نتواند در خصوص توانمند سازی داخلی بعد از افول تروریسم کاری صورت دهد تا به موازاتش به قدرت و رقیب جدی منطقه ای برای کشورهای غرب آسیا بدل نشود.

عبدالرحمن فتح الهی